Najmocniejszy i najspójniejszy efekt, który dziś widzimy, dotyczy hamowania reakcji tj. fundamentu samokontroli i skupienia. Świeża metaanaliza obejmująca 22 badania podłużne (w tym 8 losowych prób kontrolowanych) pokazuje, że trening muzyczny wyraźnie poprawia przede wszystkim hamowanie reakcji.

Prace porównawcze sugerują też, że muzyka wypada tu lepiej niż inne zajęcia artystyczne, jeśli chodzi o ten konkretny komponent wykonawczy.

U przedszkolaków (3–6 lat) widać korzyści również w pamięci roboczej i elastyczności poznawczej, ale są one mniejsze i bardziej „wrażliwe” na dawkę. Metaanaliza z 2024 r. wskazuje, że o sile efektu decyduje konstrukcja programu: co najmniej 12 tygodni, minimum trzy sesje tygodniowo oraz odpowiednia długość pojedynczych zajęć. Innymi słowy, „muzyka od święta” rzadko przynosi transfer poza samą muzykę — lepiej działa regularny, dobrze zaprojektowany trening. Co ważne, rośnie liczba prac wyjaśniających mechanizm tych zmian.

Badania neuroobrazowe pokazują, że dzieci po systematycznym treningu muzycznym silniej rekrutują sieci kontroli poznawczej (m.in. przedni zakręt obręczy, obszary przedruchowe/ SMA, dolny zakręt czołowy) w zadaniach wymagających zahamowania automatycznych reakcji.

To spina obserwacje behawioralne z neurobiologią: nie chodzi o „magiczny wzrost IQ”, lecz o lepsze strojenie sieci odpowiedzialnych za skupienie i decyzje. Muzyka w dobrze zaplanowanej, regularnej formie należy dziś do najlepiej udokumentowanych interwencji wspierających u dzieci samokontrolę i koncentrację. Najnowsze przeglądy, w tym również te skupione na rytmie i ruchu, wzmacniają ten wniosek, a praktyczna rekomendacja jest prosta: stawiać na systematyczność, odpowiednią dawkę i sensownie zaprojektowany program (preferencyjnie z instrumentem), bo to właśnie wtedy „trening muzyczny” zamienia się w realny trening mózgu.