Granice niektórych państw widoczne są z kosmosu. Należy do nich np. Korea Północna, która nocą jest ciemną plamą oddzielającą Chiny od Korei Południowej. Również wygląd Haiti znacznie różni się od obszaru Dominikany. Wylesianie kraju pozostawiło wyraźny kontrast między brunatną glebą a bujną roślinnością sąsiadów. Polska dołączyła do tego grona. W ostatnich dni, kiedy temperatury są naprawdę niskie, dało się zaobserwować, że największy w Europie obszar zanieczyszczenia idealnie pokrywa się z granicami naszego kraju.

Mimo tak krytycznych wyników, powietrze, którym oddycha przeciętny Polak, wcale nie jest najbardziej zanieczyszczone w Europie. Według Europejskiej Agencji Środowiska to kraje bałkańskie, takie jak Serbia, wypadają najgorzej pod względem takich wskaźników, jak utracone lata życia na osobę z powodu zanieczyszczeń powietrza.

Ogólnokrajowy smog w Polsce jest wynikiem wykorzystania do ogrzewania domów często taniego, bardzo brudnego gatunku węgla, a nie np. czystszego gazu ziemnego, powszechnie używanego w pobliskich krajach.

Takie działanie generuje 80 proc. emisji PM2,5 (to aerozole atmosferyczne, które zostały uznane przez Światową Organizację Zdrowia za najbardziej szkodliwe dla zdrowia człowieka). Latem poziom PM2,5 w Polsce jest nieznacznie powyżej średniej UE, jednak zimą bywa on trzykrotnie wyższy.

Aż połowa Polaków uważa, że zanieczyszczenie powietrza to poważny problem.

Na 100 europejskich miast o największym zanieczyszczeniu powietrza, 29 znajduje się w Polsce.

Węgiel odgrywa swoją rolę w historii Polski. W czasach komunizmu był zarówno głównym paliwem modernizacji gospodarczej kraju, jak i ważnym produktem eksportowym. Gdy rządzący próbowali zmniejszyć zatrudnienie w kopalniach, związek górników zablokował te próby. Obecnie rządząca partia wygrała wybory otwarcie manifestując swoje poparcie dla węgla, które musiała w międzyczasie zminimalizować. Unia Europejska przeznaczyła 2 mld euro na pomoc Polsce w dekarbonizacji.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości oświadczył, że Polska naruszyła unijne dyrektywy środowiskowe.

We wrześniu rząd zawarł porozumienie ze związkami zawodowymi górników o zamknięciu kopalń węgla kamiennego do 2049 roku. Dość odległy termin, biorąc pod uwagę, że coraz więcej państw czy korporacji deklaruje znaczne zmniejszenie lub w ogóle wyzerowanie generowanego śladu węglowego do 2030 roku. Ten rok będzie również deadlinem dla wielu innych państw, które choćby zakażą kupna nowych samochodów napędzanych paliwami kopalnymi.

Grafika główna: The Economist
Tekst: Marta Zinkiewicz