W nowym badaniu naukowcy z Uniwersytetu w Arizonie przeanalizowali dane dotyczące ostatnich wyginięć gatunkowych i porównali je z prognozami na następne 50 lat. Cristian Román-Palacios i John J. Wiens z uniwersyteckiego wydziału ekologii i biologii ewolucyjnej wzięli pod lupę 538 gatunków z 581 terenów na całym świecie, koncentrując się na gatunkach roślin i zwierząt, które były badane w odstępach co najmniej 10 lat w tych samych miejscach.

Odkryli, że w czasie między pierwszym a ostatnim badaniem prawie połowa z 538 gatunków wyginęła w co najmniej jednym miejscu.

Badacze powiedzieli, że precyzyjne przewidywanie utraty bioróżnorodności w wyniku zmian klimatu wymaga dokładnego zrozumienia, co powoduje wyginięcie i jakie mechanizmy można zastosować, aby gatunki przetrwały. Cristian Román-Palacios, współautor badania, powiedział, że badał 19 różnych zmiennych klimatycznych w każdym miejscu, aby zobaczyć, co powoduje lokalne wymieranie. – Oszacowaliśmy także, jak szybko populacje są w stanie się przemieszczać, aby uciec przed rosnącymi temperaturami. Po zebraniu wszystkich informacji dla każdego gatunku uzyskaliśmy szczegółowe szacunki globalnego wskaźnika wyginięcia dla setek gatunków roślin i zwierząt – powiedział Román-Palacios.

Maksymalne roczne temperatury uznano za kluczową informację, która najlepiej zobrazuje, czy populacja wymrze. Naukowcy odkryli, że wiele gatunków było w stanie tolerować wzrost maksymalnych temperatur, ale tylko do pewnego momentu. – Jeśli będziemy trzymać się porozumienia paryskiego w sprawie walki ze zmianami klimatu, do 2070 roku możemy stracić mniej niż 2 na 10 gatunków roślin i zwierząt. Ale jeśli ludzie spowodują większy wzrost temperatury, możemy stracić więcej niż jedną trzecią lub nawet połowę wszystkich gatunków – mówią badacze.

Prognozy dotyczące utraty gatunków są podobne dla roślin i zwierząt, ale przewiduje się, że wyginięcie będzie dwa do czterech razy częstsze w tropikach niż w strefach umiarkowanych.

Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres powiedział, że rosnące temperatury już powodują katastrofy na całym świecie i jeśli tak dalej pójdzie, to niedługo dojdziemy do „punktu bez powrotu”, jeśli chodzi o zmiany klimatu.

Dodał, że istnieje coraz więcej dowodów naukowych wskazujących na wpływ, jaki wywołane przez człowieka emisje gazów cieplarnianych wywierają na planetę, w tym rekordowe temperatury i topnienie lodowców. – Nasza wojna z naturą musi się skończyć i wiemy, że jest to możliwe. Nadal jednak brakuje woli politycznej. Woli politycznej, aby ustalić cenę emisji dwutlenku węgla. Woli politycznej do zaprzestania subsydiowania paliw kopalnych. Woli politycznej do zaprzestania budowy elektrowni węglowych. Opodatkowania zanieczyszczeń zamiast ludzi – mówi Guterres.

Ostrzeżenie szefa ONZ pojawiło się po tym, jak naukowcy stwierdzili, że dziewięć punktów krytycznych zmian klimatu zostało naruszonych.

– Dziesięć lat temu zidentyfikowaliśmy potencjalne punkty krytyczne grożące Ziemi. Teraz widzimy, że ponad połowa z nich została aktywowana – powiedział profesor Tim Lenton, dyrektor Global Systems Institute na University of Exeter.

9 punktów krytycznych zmian klimatu:
1. Topnienie lodu arktycznego.
2. Topnienie pokrywy lodowej Grenlandii.
3. Zniknięcie lasów borealnych.
4. Rozmarzanie wiecznej zmarzliny.
5. Utrata krążenia Atlantic Meridional Overturning Circulation (prądy, które przenoszą ciepłą wodę z tropików na Północny Atlantyk).
6. Strata lasów deszczowych Amazonii.
7. Wymarcie ciepłowodnych raf koralowych.
8. Topnienie pokrywy lodowej Antarktydy Zachodniej.
9. Utrata części Antarktydy Wschodniej.

– Musimy przyznać, że wraz z postępem nauki nie doceniliśmy ryzyka wywołania nieodwracalnych zmian, w których planeta samodzielnie wzmaga globalne ocieplenie. Z naukowego punktu widzenia stanowi to silny argument, by ogłosić stan wyjątkowy na naszej planecie – powiedział Johan Rockström, dyrektor Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu w Poczdamie.

Tekst: Marta Mankiewicz