W lecznictwie czosnek jest używany już od wieków. Przypisuje się mu mnóstwo zdrowotnych właściwości, w tym działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne.

Czosnek możemy jeść cały rok, choć w sezonie wiosennym warto zamienić go na jego dzikiego kuzyna – na czosnek niedźwiedzi.

Działa równie korzystnie na nasz organizm.

Do niedawna czosnek niedźwiedzi był tajemnicą zbieraczy i szefów kuchni. W ciągu ostatnich kilku lat stał się jednak obowiązkowym składnikiem wiosennego menu i zaczął pojawiać się na miejskich bazarach i targowiskach. Czosnek niedźwiedzi to liściasta, bulwiasta bylina, którą w stanie dzikim można znaleźć w lasach całej Europy. Małe, delikatne pędy pojawiają się od połowy lutego, a liście zaczynają wyrastać z ziemi już w marcu. Rosną na skraju wilgotnego lasu, przy zacienionych strumieniach i potokach. W niektórych miejscach czosnek niedźwiedzi potrafi wyrosnąć w zadziwiających ilościach – nierzadko można znaleźć całe wąwozy pokryte tymi zielonymi liśćmi.

Warto pamiętać, że od 2006 roku figuruje na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, co oznacza, że nie można go zrywać w warunkach naturalnych.

Charakteryzuje się bogatą zawartością kwasów fenolowych oraz dużym stężeniem związków siarki. Kwasy fenolowe pomagają w rozrzedzaniu wydzieliny zalegającej w oskrzelach podczas przeziębienia czy grypy, a związki siarki wpływają korzystnie na układ pokarmowy, usprawniając pracę jelit oraz pomagają w obniżaniu poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Badania wykazały, że czosnek niedźwiedzi może być używany jako naturalny środek przeciwko pasożytom układu pokarmowego, takim jak glisty ludzkie, owsiki, a nawet tasiemce.

Wszystkie części rośliny są jadalne.

Liście można jeść na surowo lub po ugotowaniu. To pyszny dodatek do twarożku, sałatek, zup (wtedy należy dodać go pod koniec gotowania, aby zachować więcej smaku), a nawet puree ziemniaczanego. Łodygi kwiatów można używać zamiast szczypiorku. Z czosnku niedźwiedziego przygotujecie także wyraziste, wiosenne pesto.

Ważne jest odpowiednie przechowywanie czosnku niedźwiedziego, tak aby nie dopuścić do wyschnięcia liści. Najlepiej, jeśli liście zawinie się w wilgotny ręcznik papierowy i włoży do szuflady lodówki. Będzie można użyć ich jeszcze przez 3-4 dni. Kwiaty najlepiej spożywać w dniu zerwania.

Liście można także zamrozić.

Najpierw należy je zblanszować, a następnie zanurzyć w lodowatej wodzie. Następnie osuszyć na ręczniku papierowym i zamrozić, układając pojedynczo na tacce. Po zamrożeniu można bez obaw przełożyć je do pojemnika i cieszyć się nimi nawet w środku zimy.

Tekst: Marta Mankiewicz