Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Czy to koniec starzenia się? Nadchodzi biohacking

Spowolnienie procesu starzenia i prowadzenie zdrowszego, bardziej produktywnego życia to niezwykle atrakcyjne idee. Doprowadziło to do rosnącego trendu wśród ludzi, którzy chcą przejąć kontrolę nad własną biologią, optymalizując swoje ciała i umysły poprzez tzw. biohacking. Czy to oznacza koniec starzenia się? Jak bardzo możemy ingerować w sposób, w jaki nasze ciała się starzeją?

Ludzi od zawsze pociągała młodość, a odpychała starość. Wiele legend i mitów dotyczy dążenia do nieśmiertelności i wiecznej młodości. Już w mitologii greckiej bogowie mieli swój pokarm, który dawał im tę możliwość – ambrozję. Z kolei średniowieczni alchemicy poszukiwali eliksiru życia i kamienia filozoficznego, które miały wydłużyć życie ich posiadaczy w nieskończoność.

Starzenie się jest zjawiskiem uniwersalnym i zarazem największym wrogiem ludzkości. Jako gatunek przystosowaliśmy się do realiów skończonej długości życia i śmierci. Mamy wokół tego stworzoną całą infrastrukturę systemów wierzeń i zdecydowana większość ludzi uważa to za nieuniknione. Dlatego jednym z największych wyzwań związanych z ingerencją w starzenie się ludzi jest zaprzeczenie kulturowe. Mimo prowadzonych badań i toczących się rozmów na temat realnego wpływu na proces starzenia się ludzi w przyszłości, większość wciąż nie uważa perspektywy głębokiej interwencji w ten proces za wiarygodną.

Długość życia zdrowych dzieci urodzonych dzisiaj może przewyższyć wszystko, co ludzkość kiedykolwiek widziała.

Mamy pewną zdolność do regeneracji, którą tracimy z wiekiem.

Tajemnica starzenia się

Dlaczego w ogóle się starzejemy? Jak każdy proces zachodzący w naszym organizmie, ten również da się rozłożyć na czynniki pierwsze. Gdy dogłębnie się go pozna, można podejmować próby ingerowania w te procesy na poziomie komórkowym.

Doktor Michael West założył 20 lat temu firmę Geron, która dokonała wielkiego przełomu. Pracujący w niej naukowcy wyizolowali aktywny składnik genu, który nadaje komórkom nieśmiertelność – telomerazę. Sprawili, że komórki skóry doktora Leonarda Hayflicka w specjalnym naczyniu stały się nieśmiertelne. West wierzy, że gdy organizm formuje się w macicy, zachodzą w nim dwie ważne rzeczy: wydziela się wyżej wspomniany gen, który zostaje 'wyłączony’ na bardzo wczesnym etapie rozwoju w komórkach ciała, takich jak skóra, wątroba i nerwy, a także dezaktywuje się inny czynnik genetyczny, który ma potencjał regeneracji po urazie. Jeśli dziecko, które ma mniej niż 7 lat, straci czubek palca, może on odrosnąć. Mamy w sobie tę zdolność, ale w pewnym wieku ją tracimy. Teraz naukowcy pracują na tym, jak to ponownie 'włączyć’ u dorosłych. Według badaczy, te spostrzeżenia otwierają drzwi do eksperymentów związanych z transferem telomerazy do komórek ciała lub prowadzą co najmniej do zrozumienia, w jaki sposób regeneracja może być 'wyłączana’, a następnie 'włączana’ z powrotem.

U niektórych zwierząt telomeraza lub zdolność regeneracji nigdy nie jest wyłączana. Minogi, które tak jak my są kręgowcami, mają również podobną do nas liczbę genów, są w stanie zregenerować własny rdzeń kręgowy, który uprzednio został rozerwany. Z kolei aksolotlowi jest w stanie odrosnąć wszystko – od oka po kończynę, a gekon potrafi zregenerować własny ogon w 30 dni.

Photo by Raychan on Unsplash.com

Science fiction stało się nauką.

Co dzieje się w laboratoriach?

W ciągu dwudziestu lat od dokonania odkrycia przez zespół doktora Michaela Westa pojawiła się nowa dziedzina nauki, dotycząca wydłużania 'czasu zdrowia’ człowieka, w którym ludzie mogą żyć bez chorób związanych ze starzeniem się. Obecnie trwa wiele badań przedklinicznych i klinicznych, wspieranych przez dużych inwestorów, niekiedy są to największe globalne firmy. I nie ma co ukrywać, to wielki biznes. Bank of America prognozuje, że do 2025 roku rynek wzrośnie z szacowanych obecnie 110 mld do 610 mld dolarów. Na ten moment technologie te wciąż są niedostępne, jednak skuteczność niektórych jest już udowodniona. Dzieci millenialsów będą mogły z nich korzystać.

AgeX Therapeutics

AgeX Therapeutics to firma biotechnologiczna, której dyrektorem jest obecnie dr West. Opracowuje ona nowe terapie związane ze starzeniem się człowieka oraz chorobami zwyrodnieniowymi wynikającymi z wieku. Naukowcy z AgeX zajmują się np. produkcją komórek brązowej tkanki tłuszczowej. Komórki te zamiast przechowywać tłuszcz, spalają go i wytwarzają ciepło. West utrzymuje, że z biegiem czasu tracimy taką tkankę, jednak eksperymenty na zwierzętach dowiodły, że jeśli ją przywrócimy, u dorosłych ludzi wróci również równowaga metaboliczna z czasów, gdy byli młodzi. Rozwiązanie jest koncepcyjnie proste, dodatkowo ma potencjał w kwestii leczenia cukrzycy typu II, a nawet otyłości. Inne badania AgeX dotyczą komórek macierzystych. Są one badane pod kątem odmładzania tkanek i narządów. Te komórki są naturalnie zaprogramowane tak, aby finalnie umierać. Jednak te stworzone przez firmę to żywe komórki embrionalne, które mogą wiązać się i naprawić poprzez odmłodzenie np. serca pacjenta. AgeX ma nadzieję, że pewnego dnia będzie w stanie wstrzyknąć komórki lokalnie do uszkodzonej części organu lub rdzenia kręgowego. Byłyby to jednodniowe, a nie 70-letnie komórki.

Elevian

Naukowcy z firmy Elevian badają zaskakujące możliwości regeneracyjne białka znajdującego się w młodej krwi. Odkryli, że młoda krew może odmładzać stare zwierzęta i analogicznie – stara krew może przyspieszyć starzenie u młodych zwierząt. Naukowcy zidentyfikowali mało znany składnik krwi GDF11 – białko, którego obecność zmniejsza się wraz z wiekiem. Okazało się, że odpowiednie dawki GDF11 mogą być stosowane do leczenia i zapobiegania dziesiątkom chorób związanych z wiekiem. Elevian obecnie testuje własne odkrycia na myszach. Aby przejść do testów na ludziach, naukowcy potrzebują jeszcze co najmniej półtora roku.

Photo by Mat Napo on Unsplash.com

Image

Dr Greg Bailey

Dyrektor Generalny Juvenescence

Zdrowsze, dłuższe życie z nowymi tkankami i narządami stanie się rzeczywistością szybciej niż ktokolwiek myśli. Po prostu tak szybko się uczymy i to się teraz dzieje. Potencjał odrostu płuca lub kończyny jest niezwykły.

Juvenescence

Firma pozyskała niedawno 165 mln dolarów finansowania z ciągu zaledwie 18 miesięcy. Pieniądze zostaną przeznaczone na opłacanie projektów dotyczących długowieczności. Celem Juvenescence jest wydłużenie ludzkiego życia do 150 lat. Pracują oni nad 12 programami opartymi na, jak sami twierdzą, twardej i rygorystycznej nauce. Ich zakres zainteresowań to przekrój przez senolotyki, modyfikowanie, badania nad komórkami macierzystymi aż po zapobieganie chorobom Alzheimera i Parkinsona. Juvenescence spodziewa się, że w ciągu siedmiu lat na rynku pojawią się co najmniej cztery ich produkty przeciwstarzeniowe.

Rejuvenate Bio

Inwestorzy uważnie obserwują ten start-up, którego współzałożycielem jest prof. George Church z Harvard Medical School. Firma testuje 60 różnych terapii genowych odwracających wiek. Naukowcy z Rejuvenate Bio po przeprowadzeniu wstępnych testów na beaglach, twierdzą, że są w stanie odwrócić proces starzenia się u zwierząt poprzez dodanie nowych instrukcji DNA do ich ciał. Firma ma w tym roku podjąć próby zwalczania choroby zastawki mitralnej, która jest bezpośrednio związana ze starzeniem się i powszechna w rasie Cavalier King Charles Spaniel.

LyGenesis

Firma LyGenesis ma nadzieję rozpocząć w przyszłym roku badania na ludziach nad terapią, która może potencjalnie dać pacjentom ze schyłkową niewydolnością wątroby nowy organ bez konieczności czekania na kogoś, kto mógłby oddać swój narząd. Technologia opracowana przez LyGenesis wykorzystuje węzły chłonne jako bioreaktory do wytworzenia, a następnie funkcjonowania organów we własnym ciele pacjenta. Ich badania dowiodły, że wiele różnych typów komórek i tkanek, w tym m.in. wątroby może wszczepić się i faktycznie rosnąć w węzłach chłonnych. Eksperyment uratował zwierzęta przez śmiertelnymi przypadkami niewydolności narządów. Dr Michael Hufford, dyrektor generalny LyGenesis, twierdzi, że technologia może rozwiązać problem braku równowagi między podażą narządów a popytem. Zamiast jednego oddanego organu leczącego tylko jednego pacjenta, jeden oddany narząd może posłużyć jako 'ziarno’ do leczenia dziesiątek osób jednocześnie. Będąc cukrzykiem, potencjalnie mógłbyś więc stworzyć nową trzustkę z własnych węzłów chłonnych.

Image

Dr David Sinclair

Profesor genetyki Harvard Medical School

Uczymy się nie tylko spowalniać proces starzenia, ale także go odwracać. Wierzymy, że komórki w naszym ciele mają informację o młodości, kiedy się rodzimy i z upływem czasu ją tracą. Odkryliśmy, że w komórce jest też informacja, która potrafi ją zresetować w podobny sposób, jak możemy to zrobić z komputerem, wgrywając na niego nowe oprogramowanie. Przykładowo 'przeprogramowaliśmy' ostatnio oko starej myszy, żeby znów było młode, a zwierzę odzyskało jakość widzenia. Wierzę, że to dopiero początek.

Toczy się debata etyczna na temat tego, jak dalece zastosować tę nową naukę.

Technologia przeciwstarzeniowa a etyka

Niektórzy zastanawiają się, czy pewnego dnia inżynieria genetyczna może zostać wykorzystana do zaprogramowania dłuższego życia ludzi na najwcześniejszych etapach rozwoju. Co ciekawe, edytowanie ludzkich embrionów przeznaczonych do reprodukcji jest niezgodne z prawem, mimo to w zeszłym tygodniu chińscy naukowcy użyli systemu CRISPR do edycji mutacji wywołującej chorobę w żywych ludzkich embrionach.

Dla ludzi, którzy myślą nie tylko o nauce, ale także o etyce, bezpieczeństwo jest głównym problemem. Genetyczne modyfikowanie embrionów jest całkowicie możliwe, ale kiedy wprowadza się takie modyfikacje, jest to eksperyment nie tylko w ludzkich komórkach w naczyniu, ale w człowieku. Jestem powściągliwy co do kwestii narażania na to każdego człowieka, chyba że jest to przypadek, w którym dana osoba cierpi na zagrażającą życiu chorobę, a potencjalna terapia jest jej ostatnią nadzieją – mówi dr West.

Według konserwatywnego amerykańskiego bioetyka Leona Kassa, przyjemność, którą możemy czerpać z życia, wcale nie zwiększa się proporcjonalnie do długości jego trwania. Jego zdaniem, aby odczuwać ciekawość i podekscytowanie oraz czuć motywację w dążeniu do celu, należy mieć poczucie własnej śmiertelności.

Zdaniem niektórych bioetyków, przedłużanie swojego życia w świecie ograniczonych zasobów jest przykładem egoizmu i niesprawiedliwości międzypokoleniowej.

Photo by ThisisEngineering RAEng on Unsplash.com

Wielu naukowców jest przekonanych, że niedługo usłyszymy o człowieku, który przeżył 150 lat. I jeśli ludzie będą dożywać takiego wieku, nie będą chcieli osiągać go pełni zmarszczek czy na wózku inwalidzkim. Dlatego właśnie w tym momencie pojawia się kwestia regeneracji tkanek. Mimo że ta dziedzina nauki rozwija się bardzo szybko, wdrożenie tych rozwiązań wymaga lat badań klinicznych, zanim produkt będzie mógł zostać wprowadzony na rynek. Jest jednak kilka potencjalnych zastosowań krótkoterminowych, które zdaniem naukowców mogą przebyć znacznie szybszą drogę do komercjalizacji. Citi niedawno opublikowało duży raport, Disruptive Innovations VI, w którym wymieniono leki przeciwstarzeniowe jako innowację, na którą inwestorzy powinni zwrócić uwagę. Według raportu, pierwsze terapie tego typu mogą zostać zatwierdzone przez instytucje regulacyjne do 2023 roku.

Zdjęcie główne: National Cancer Institute
Tekst: Marta Zinkiewicz

FUTOPIA