CRISPR to technologia edytowania genów, która nazywana jest niekiedy „molekularnymi nożycami”. Pozwala ona na modyfikowanie określonych sekwencji DNA w niezwykle precyzyjny sposób – wadliwy gen można dzięki niej dezaktywować albo zastąpić prawidłowym. W przyszłości może być wykorzystywana w skuteczniejszym leczeniu wad genetycznych, ale także przy budowaniu organizmów „na zamówienie”, czyli o takich właściwościach, jakie chcemy uzyskać, co sprawia, że CRISPR wzbudza wiele kontrowersji.

Pod koniec listopada media obiegła informacja o tym, że w Chinach urodziły się pierwsze zmodyfikowane genetycznie dzieci. Dzięki usunięciu genu CCR5 bliźniaczki mają być odporne na wirusa HIV.

Za zabieg, do którego doszło, gdy dziewczynki były jeszcze embrionami odpowiada chiński lekarz He Jiankui. Wielu naukowców potępiło lekarza, uniwersytet, z którym był on związany, najpierw odciął się od jego działań, a potem go zwolnił, natomiast władze Chin rozpoczęły dochodzenie w sprawie genetycznie modyfikowanych bliźniąt. (Szerzej o sprawie pisaliśmy tutaj.)

Tymczasem okazuje się, że odporność na wirusa HIV może nie być jedyną specjalną właściwością dzieci z CRISPR. MIT opublikowało właśnie zadziwiające rezultaty badań na myszach.

Usunięcie genu CCR5 sprawiło w ich przypadku, że myszy stały się… mądrzejsze.

Zdolność do regeneracji mózgu po udarze wzrosła – tę umiejętność łączy się często wśród ludzi z lepszymi wynikami w szkole. Jak więc wpływa to na genetycznie modyfikowane bliźnięta z Chin? – Odpowiedź brzmi: prawdopodobnie tak, prawdopodobnie wpłynęło to na ich mózgi. Najprostszą interpretacją tych mutacji jest prognoza, że będzie mieć to wpływ na funkcje poznawcze bliźniąt – mówi odpowiedzialny za eksperyment z myszami neurobiolog Alcino J. Silva z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. Jednocześnie dodał również, że wpływ modyfikacji genetycznych na zdolności kognitywne dziewczynek jest nieprzewidywalny i właśnie dlatego jego zdaniem nie powinno się przeprowadzać takich eksperymentów. Choć chiński lekarz nigdy nie skonsultował się w sprawie swego eksperymentu z naukowcami z MIT, nie można wykluczyć, że jego celem było właśnie stworzenie ulepszonych, bo bardziej inteligentnych ludzi. Pierwsze badania MIT pokazujące, że istnieje związek między usunięciem genu CCR5 u myszy a ich zdolnościami poznawczymi zostały bowiem opublikowane w 2016 roku.

Tekst: NS