Pracownia Karola Tchorka (1904–1985) to niezwykle unikalne miejsce, które powinno znaleźć się na mapie odkryć każdego miłośnika sztuki w Warszawie. To przestrzeń, w której splatają się różnorodne warstwy historii, artystycznego dziedzictwa i biografii. Jako jedna z najstarszych, największych i najcenniejszych Pracowni Artystycznych w Warszawie, jest pod opieką Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków. Po ponad dwuletnich pracach inwentaryzacyjnych oraz organizacyjnych Muzeum Warszawy otworzyło drzwi dla zwiedzających.
Pracownię Tchorka będzie można odwiedzać we wtorki od godziny 10:00 do 16:00, począwszy od 25 lutego 2025 roku.
Muzeum Warszawy objęło opieką Pracownię Tchorka w 2022 roku, rozpoczynając procesy organizacyjne i inwentaryzacyjne w ramach pilotażowego programu współpracy z Katedrą Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Dzięki tym działaniom Pracownia będzie mogła otworzyć się na szerszą publiczność, począwszy od 25 lutego 2025 roku.
– Wierzymy, że Pracownia powinna być miejscem badania i popularyzacji dorobku rodziny Tchorków oraz realizacji kameralnych form edukacji i współpracy instytucjonalnej – mówi Lena Wicherkiewicz, kustoszka Muzeum Warszawy. – Chcemy kontynuować duch idei Katy Bentall, traktując Pracownię jako miejsce twórczych spotkań i wymiany myśli – dodaje.
Pracownia Tchorka, będąc jedną z pierwszych, została w 2014 roku włączona do Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych. Zespół ekspertów z Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków aktywnie doradza w zakresie ochrony tych unikalnych miejsc pracy artystów.
Tchorek, będąc rzeźbiarzem, medalierem i marszandem, zbudował pracownię we wczesnych latach 50. XX wieku z resztek zniszczonej oficyny przy ulicy Smolnej 36. Wiele elementów wyposażenia i detali architektonicznych pochodzi z jego wcześniejszej pracowni i galerii, która mieściła się na Marszałkowskiej 63. W tej wyjątkowej przestrzeni powstały jego najbardziej rozpoznawalne dzieła, takie jak 'Macierzyństwo’ (1952) oraz nagrobek Władysława Strzemińskiego.
Tchorek miał kluczową rolę w stworzeniu tablic upamiętniających brutalne egzekucje, jakich dokonywali hitlerowscy okupanci w Warszawie (proj. 1949). Oprócz modeli tych prac, w pracowni znajdują się także rzadkie, zachowane przedwojenne rzeźby (np. 'Kogutki’ 1937; 'Dziecko leżące’, 1938) oraz liczne rysunki i projekty, a także artefakty związane z jego działalnością w Salonie Sztuki 'Nike’.
Warto dodać, że Pracownia została wpisana do rejestru zabytków w październiku 1985 roku, dzięki wysiłkom Mariusza Tchorka, syna artysty, oraz jego żony, Zofii Tchorek. Mariusz, będąc krytykiem sztuki i terapeutą, dbał o dziedzictwo ojca przez wiele lat, aż do swojej śmierci.

Nowy rozdział w historii Pracowni rozpoczął się po śmierci Mariusza. Jego żona, Katy Bentall, brytyjska artystka, objęła pieczę nad tym miejscem, prowadząc badania nad spuścizną męża i teścia, a także inicjując porządkowanie archiwów. Pracownia stała się przestrzenią wystaw, spotkań i artystycznych rezydencji. W 2021 roku Katy przekazała Pracownię miastu Warszawie, a dwa lata później dodatkowo wzbogaciła ją o archiwum Mariusza oraz inne pamiątki rodzinne.