Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Teoria, że mężczyźni ewoluowali, aby polować, a kobiety, aby zbierać, jest błędna

Dostępne dowody nie potwierdzają teorii, że w przeszłości tylko mężczyźni byli myśliwymi.
.get_the_title().

Do niedawna powszechne było przekonanie, że w społeczeństwach zbieracko-łowieckich to mężczyźni zajmowali się polowaniem, a kobiety szukaniem i zbieraniem pożywienia. Sądzono też, że to właśnie łowiectwo było głównym motorem ewolucji człowieka. Zgodnie z tą teorią podział pracy naszych przodków wynikał z biologicznych różnic między mężczyznami a kobietami.

Teoria zyskała na znaczeniu w 1968 roku, kiedy to antropolodzy Richard B. Lee i Irven DeVore opublikowali Man the Hunter, zbiór artykułów naukowych zaprezentowanych dwa lata wcześniej na sympozjum na temat współczesnych społeczeństw zbieracko-łowieckich. W książce wykorzystano dowody etnograficzne, archeologiczne i paleoantropologiczne, aby wykazać, że łowiectwo napędzało ewolucję człowieka i zaowocowało zestawem unikalnych cech. Jako że to rzekomo jedynie mężczyźni polowali, zwolennicy teorii Człowieka Łowcy założyli, że ewolucja oddziałuje przede wszystkim na mężczyzn, którzy ją napędzają, a kobiety są jedynie biernymi beneficjentkami tych zmian.

Współczesna badania coraz śmielej zaprzeczają tej teorii.

Unsplash.com

Liczne badania wytrzymałościowe wykazały, że to kobiety są lepiej przystosowane fizjologicznie do takiego wysiłku jak bieganie w maratonach. W dużej mierze odpowiada za to estrogen i funkcje, które ten hormon pełni. Mięśnie są bardziej wrażliwe na działanie ochronne po wysiłku fizycznym, metabolizm się zwiększa, a reakcja organizmu na insulinę się reguluje i pomaga w zapobieganiu rozpadowi mięśni podczas intensywnych ćwiczeń. Ponadto wydaje się, że estrogen działa stabilizująco na błony komórkowe. Mężczyźni z kolei są lepsi w krótkich, mocnych ćwiczeniach siłowych typu trójbój.

Uważa się, że pierwsi ludzie ścigali swoją zdobycz, musieli więc biegać na długie dystanse.

Co więcej, liczne zapisy, znaleziska archeologiczne, a także badania etnograficzne społeczności łowców-zbieraczy żyjących w ten sposób jeszcze 100 lat temu wskazują, że kobiety aktywnie uczestniczyły w polowaniach. Antropolodzy przyglądają się również szkieletom kobiet i mężczyzn neandertalczyków. Okazuje się, że nie różnią się one od siebie pod kątem ‘zużycia’. Wskazuje to na to, że przedstawiciele obu płci musieli robić to samo – od polowania na duże zwierzęta łowne po przetwarzanie skór.

Unsplash.com

U mężczyzn żyjących w paleolicie górnym – okresie trwającym od ok. 45 tys. do 10 tys. lat temu – rzeczywiście częściej występowały urazy okolicy łokcia, zwane łokciem tenisisty. Może to oznaczać, że mężczyźni częściej niż kobiety rzucali włóczniami. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że kobiety nie polowały. W tym okresie wynaleziono łuk i strzały, sieci myśliwskie i haczyki wędkarskie.

Co więcej, w paleolicie górnym kobiety i mężczyzn chowano w ten sam sposób, z tymi samymi przedmiotami, co sugeruje, że społeczności, w których żyli, nie miały hierarchii społecznej opartej na płci.

Obserwacje współczesnych społeczeństw żerujących lub tych, które funkcjonowały jeszcze w XX wieku, dostarczają bezpośrednich dowodów na udział kobiet w polowaniach. Najczęściej cytowane przykłady dotyczą ludu Agta z Filipin, gdzie kobiety polują podczas menstruacji, ciąży czy karmienia piersią i odnoszą takie same sukcesy łowieckie jak mężczyźni.

Tekst: MZ

SPOŁECZEŃSTWO