Sny są niemal uniwersalną częścią naszego ludzkiego doświadczenia. Nauka wie już sporo o tym, co dzieje się w naszych mózgach podczas snu, jednak wciąż nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, skąd biorą się marzenia senne i co mogłyby oznaczać. – Widzimy, że podczas snu w mózgu jest prawie taka sama aktywność, jak podczas czuwania, chociaż jest ona nieco innego rodzaju. Obszary wzroku, pamięci i motoryki mózgu są aktywne (chociaż hormony snu blokują większość ludzi przed odgrywaniem swoich snów), ale obszary logiczne kory są mniej aktywne, co może być jedną z przyczyn dziwaczności wielu snów – mówi David Billington, psychoterapeuta i dyrektor Instytutu Badań nad Snami.

Najbardziej wyraziste sny pojawiają się w fazie REM, kiedy nasze oczy poruszają się szybko, ale generalnie marzenia senne pojawiają się na każdym etapie snu.

Naukowcy są zdania, że każdej nocy śnimy przez około dwie godziny – tyle że zwykle niewiele z tego pamiętamy. Póki co nie udowodniono, że sny pełnią jakąś funkcję biologiczną. Sądzi się natomiast, że mogą nam pomagać w przetwarzaniu doświadczeń, które mamy na jawie, korzystnie wpływać na nasze postrzeganie rzeczywistości lub stanowić spełnienie niezrealizowanych marzeń.

Odpowiedź na pytanie, co znaczą nasze sny, różni się w zależności od tego, kogo się o to zapyta. Starożytni Grecy i Rzymianie uważali je za przepowiednie przyszłych wydarzeń. Według Freuda były to stłumione pragnienia, zwykle natury seksualnej. Jung sądził, że to wiadomości, które wysyła nam nasza podświadomość, dlatego też pomagają w zrozumieniu naszego wnętrza. A co sądzą o tym współcześni psychologowie i psychoterapeuci? – ’Znaczenie’ jest śliskim terminem w kontekście medycyny. Można również powiedzieć, że śnienie o konkretnych rzeczach jest połączone z tym, co robimy na jawie. Ale znaczenie konkretnych snów jest głęboko subiektywne, podobnie jak to, co postrzegamy jako doświadczenia na jawie: moment konfliktu z nieznajomym może być bardzo destrukcyjny dla bibliotekarza, ale jest codziennością dla ochroniarza w klubie nocnym – wyjaśnia Billington.

Według senników sen o pociągu oznacza śmierć, jednak interpretując go, należy wziąć pod uwagę, komu się śnił – może osobie, która jest maszynistą albo często podróżuje pociągami, takiej, która się tego boi albo nigdy żadnym nie jechała?

Sny mogą być przydatnym źródłem samowiedzy, które da się wykorzystać w psychoterapii, bo w ten sposób także wyrażają się nasze emocje. – Nasze sny są częścią naszej ogólnej świadomości, ale zdarzają się przy braku zewnętrznej stymulacji, więc w pewnym sensie stanowią wyraźniejszy obraz naszego 'wewnętrznego’ psychologicznego 'ja’ – tłumaczy Billington. Mogą więc ujawniać to, co nawet nieświadomie zaprząta nasze umysły, nie tylko bieżące zmartwienia, ale i tłumione lęki. Powtarzające się koszmary mogą być także powiązane z traumą. Wedle hipotezy ciągłości snów większość naszych marzeń sennych stanowi przedłużenie tego, co spotyka nas w życiu. – Powiązane teorie to teoria symulacji zagrożenia i teoria symulacji zagrożenia społecznego, które zakładają ewolucyjne zastosowanie snów: pozwalają nam ćwiczyć reakcje na zagrażające sytuacje (fizyczne lub społeczne) bez faktycznego narażania się na ryzyko – mówi Billington. Warto więc przynajmniej od czasu do czasu przyjrzeć się swoim snom i zastanowić się nad tym, co miałyby znaczyć – niekoniecznie opierając się na wyjaśnieniach, które można znaleźć w internetowych sennikach.

Tekst: NS
Zdjęcie główne: Kate Stone Matheson/Unsplash