Badacze z Uniwersytetu Surrey, położonego w południowo-wschodniej Anglii, przeprowadzili niedawno pewien eksperyment, w którym wzięło udział 170 osób. Uczestnicy musieli sobie wyobrazić, że są w klinice medycznej, aby zarezerwować wizytę z powodu hemoroidów. Połowa z nich miała przeprowadzić rozmowę ze zwyczajnym recepcjonistą, natomiast druga część z recepcjonistą-robotem. Naukowcy zmierzyli poziom zakłopotania obu grup i stwierdzili, że ludzie czuli się mniej zawstydzeni, gdy musieli przekazać informacje o swoim stanie zdrowia maszynie.

Ludzie mają tendencję do popadania w zakłopotanie, gdy wyobrażają sobie, co inni mogą o nich pomyśleć.

Drugie zadanie polegało na wyobrażeniu sobie, że badani muszą odebrać w aptece lek przeciwgrzybiczy. Podobnie jak w przypadku poprzedniej sytuacji, jedna grupa musiała nastawić się na rozmowę z ludzkim farmaceutą, a druga z robotem.

Badanie dowiodło, że ludzie nie czują się zawstydzeni w towarzystwie robota, ponieważ nie wierzą, aby mógł on sformułować osąd lub okazać emocje. Badany był więc nie tylko poziom zawstydzenia, ale także wyobrażenia ludzi na temat 'zdolności umysłowych’ maszyn. Uczestnicy czuli się bezpiecznie w towarzystwie robota głównie ze względu na przekonanie, że nie będzie on w stanie wyrazić opinii.

Badanie wykazało również, że dla ludzi miało znaczenie to, że po wstydliwej sytuacji w aptece bądź klinice nie byłoby szans na ponowne spotkanie robota na ulicy, co wskazuje na to, że ludzie naprawdę przejmują się takimi rzeczami.

Zadając robotom krępujące pytania, nie ryzykujemy też niewygodnej pogawędki, jaką możemy prowadzić z ludźmi.

Mimo że roboty nie będą o nas plotkować, gromadzą znacznie więcej danych na nasz temat niż mógłby to zrobić człowiek i przechowują je przez długi czas. Z tego też powodu niektórzy uczestnicy badania zgłaszali obawy dotyczące prywatności, ale wielu uznało, że i tak przekazują całą masę danych na swój temat za pośrednictwem smartfonu, dlatego zignorowało tę kwestię.

Wykorzystanie robotów usługowych rośnie – przewiduje się, że do 2026 roku dochód z ich sprzedaży wyniesie 92 mln dolarów. Tylko w ostatnim roku znacznie wzrosła liczba robotów stosowanych w recepcjach szpitalnych, hotelach, lotniskach i restauracjach. Przyczyną ich popularyzacji była m.in. pandemia. Jednak jeszcze zanim stały się one tak powszechne w naszym codziennym życiu, ludzie starali się 'odczłowieczyć’ pewne potencjalnie krępujące sytuacje – w wielu miejscach pojawiły się np. automaty z prezerwatywami czy tamponami. Jedno z badań wykazało, że konsumenci są skłonni zapłacić więcej za produkty do higieny osobistej, kupując je online, aby uniknąć zakłopotania związanego z ich nabyciem w sklepie.

Zdjęcie główne: Lukas/Unsplash.com
Tekst: MZ