Wiedźma (nie) ubiera się u Prady
Zainteresowanie metafizyką, a w szczególności spirytualizmem i magią jest częścią odrodzenia się duchowości i ma swoje odzwierciedlenie na rynku – portale skierowane do 20–, 30-latków coraz częściej piszą o astrologii, kartach i kryształach. Trend widoczny jest także w dekoracji wnętrz – charakterystyczne akcesoria to amulety, łapacze snów i świece, kolorowe kamienie i kadzidła upodabniają sypialnie, a nawet łazienki do mistycznych świątyń.
Biznes szybko podchwycił modę na mistycyzm – dostępne są aplikacje astrologiczne wyposażone w sztuczną inteligencję, paczki z akcesoriami do czarowania dostarczane w comiesięcznym abonamencie czy zestawy dla początkujących wiedźm do kupienia w perfumeryjnej sieciówce. Wielka moda również podłapała tę tendencję – w najnowszej kolekcji Diora Motherpeace motyw kart tarota przewijał się zarówno na ubraniach, jak i akcesoriach.
Sklep Goop założony przez Gwyneth Patrow ma specjalny dział „kosmiczne zdrowie” z magicznymi naklejkami do ciała, które stały się hitem czy zestawami oczyszczającymi energię. W cenie 180 dolarów sprzedawane są też zestawy do medytacji wykonane ze świętych roślin.
Mistyczny biznes przynosi setki milionów dolarów zysku rocznie.
Okazuje się jednak, że dla współczesnych wiedźm nie jest chwilową modą, jak chcieliby to widzieć właściciele drogich marek. Można się było przekonać o tym przy okazji skandalu, jaki wywołała Sephora zapowiedzią nowego produktu – zestawu początkującej wiedźmy. Pefumy Pinrose miały być sprzedawane w specjalnych zestawach z kartami tarota, różowym kryształem i pęczkiem białej szałwii do oczyszczania aury. Tuż po zapowiedzi nowego produktu, wiedźmy na Twitterze ogłosiły bojkot perfumerii, mówiąc „to, co robimy to religia, a nie zabawa, bojkotujcie Sephorę”!
Witchcraft or Paganism (or however you refer to it) is a religion. One with actual practices and guidelines. It is not a basic bitch bandwagon. Spirituality is not a toy. Don't buy the #witchkit @sephora is selling.
— ✨Chelsea: Desert Witch✨ (@_chelsearedd) 4 września 2018
Jak widać firmy nie doceniły współczesnych wiedźm.
Prawdą jest, że dopracowane stylizacje dzisiejszych wyznawczyń pogańskich religii nie dość, że są modne i sexy, to łatwo można je pomylić z ubiorem fanek takich seriali i filmów jak „Gra o tron”, „American Horror Story” czy „Piknik pod wiszącą skałą”.
Jednak, jak podkreślają wiedźmy, nie chodzi tu o nawiązania do popkultury czy modne ciuchy. Harmony Nice to 20-letnia vloggerka, której inspirowany gotykiem styl w połączeniu z takimi atrybutami jak kryształy, szałwia i karty sprawia, że możemy nazwać ją współczesną wiedźmą. Na swoim kanale Youtube gdzie m.in. uczy posługiwania się kartami tarota, ma aż pół miliona subskrybentów.
Nice należy do wyznawców wicca – pogańskiej religii, której nieodłącznym aspektem jest praktykowanie magii ceremonialnej i świętowanie zmian pór roku. Wielu wiccan wierzy w magię, czyli siłę, którą można manipulować poprzez czary lub zaklęcia.
Spirytualizm to doktryna, często też religia, zakładająca, że rzeczywistość składa się tylko z substancji duchowych, możliwy jest kontakt z duchami, ale nie wierzy się w reinkarnację – w odróżnieniu od spirytyzmu i wiary wicca.
Współczesny zwrot ku mistycyzmowi to całkiem potężne zjawisko. Według ostatniego spisu ludności ponad 53 tys. Brytyjczyków deklaruje się jako poganie.
W USA aż 25 proc. ludności identyfikuje się jako „uduchowiona, ale nie religijna” (według badań Pew Research Center). Popularność kościołów spada, a pokolenie millenialsów jest najmniej religijną generacją spośród aktualnie żyjących.
Według szacunków The New York Times z 1897 roku spirytualizm tuż przed XX wiekiem zrzeszał ponad 8 mln wyznawców w Europie i USA (W Europie, poza Wielką Brytanią, nazywany jest spirytyzmem). Spirytualizm stopniowo upodobnił się w niektórych odłamach do doktryny religijnej i w takiej formie występuje przede wszystkim w USA oraz Ameryce Południowej – aż 6 milionów „wyznawców”.
Ruby Warrington założycielka platformy Numinous zrzeszającej „wszystkich, dla których obok naukowych faktów istnieje coś więcej” uważa, że ludzie zapomnieli o sferze spraw niewytłumaczalnych jak intuicja, przeczucia, wszechświat; wykluczyli ze swojej codzienności wymiar duchowy, tajemniczy i nieodgadniony.
Numinous ma zaspokajać potrzeby współczesnego pokolenia osób, które cenią metafizykę, ale także przykładają wagę do świata materialnego i naukowego – Zakładając tę platformę, chciałam stworzyć miejsce gdzie buty Celine i Celestine Prophecy mogłyby istnieć obok siebie w harmonii. Moją misją jest dostosować wszystko, czym zajmowało się New Age do pełnego pośpiechu, przeładowanego obrazami i informacjami świata Now Age. Współczesne wiedźmy odcinają się od New Age, podkreślając ich związek z pierwotnymi wierzeniami i tradycją – tłumaczy Ruby.
Według Warrington odrodzenie mistycyzmu odzwierciedla odejście od materializmu i konsumpcjonizmu, a narodziny ruchu nie bez powodu skorelowane były wraz z datą kryzysu finansowego z 2008 roku – kiedy wszyscy przekonaliśmy się, że sukces pojmowany jako coś materialnego może zniknąć w ciągu jednej doby.
Dla Michele Knight z portalu dla wiedźm i wróżek MicheleKnight.com, mistycyzm ma twarz kobiety i odrodzenie się duchowych wartości jest szansą na odzyskanie przez kobiety siły innego rodzaju niż pojmowana w społeczeństwie patriarchalnym – Myślę, że kobiety się przebudziły i chcą się zrzeszać w duchu kobiecej siły – mówi Knight.
Nie można zaprzeczyć, że współczesny spirytualizm jest związany z kobiecością. Większość wiedźm to kobiety albo osoby nieheteronormatywne. Warto zaznaczyć, że nie wyklucza się z praktyk mężczyzn heteroseksualnych, a równowaga yin i yang jest ważną częścią wierzeń.
Od zarania dziejów ludzie szukali w gwiazdach przewodnictwa, ale czytanie horoskopów ostatnimi laty praktykowane było głównie dla żartu, a obecnie staje się obszerną dziedziną, która chcą zgłębiać współczesne dwudziestoparolatki. – Astrologia była od zawsze częścią każdej kultury, ludzkość jest z nią bardzo zintegrowana. Młodzi ludzie mierzą się ze stresem, niepewną przyszłością problemami ekologicznymi i politycznymi. Astrologia i spirytyzm pomagają osiągnąć spokój i siłę do stawienia czoła tym wyzwaniom – mówi Knight.
Tekst: Dorota Linke