Przedstawiciele Entomological Society of America zdecydowali o zmianie nazwy ‘gypsy moth’. Decyzja jest częścią szerszej, toczącej się wśród społeczności naukowej dyskusji na temat poprawności politycznej w nazewnictwie. Ornitolodzy już od jakiegoś czasu zmagają się z dylematem, czy zmienić nazwy ptaków, które upamiętniają właścicieli niewolników i białych suprematystów.

Decyzja o zmianie nazwy zarówno ‘ćmy cygańskiej’, jak i ‘mrówki cygańskiej’ zbiega się z inauguracją projektu Better Common Names Project, mającego na celu wyeliminowanie z nazewnictwa naukowego terminów uważanych za obraźliwe.

– Wiemy, że entomologia nie zmieni świata na bardziej sprawiedliwy, ale jest to jedna rzecz, którą możemy zrobić – tłumaczy Chris Stelzig, dyrektor wykonawczy ESA.

– Romowie są dehumanizowani na tak wiele sposobów: są kojarzeni z owadami, ze zwierzętami – mówi Margareta Matache, dyrektorka Programu Romskiego w Centrum Zdrowia i Praw Człowieka na Uniwersytecie Harvarda.

Apele, by nie mówić o Romach ‘Cyganie’ zaczęły wybrzmiewać już ponad 100 lat temu.

We współorganizowanym przez Matache badaniu z 2020 roku 35 proc. ankietowanych Amerykanów pochodzenia romskiego stwierdziło, że uważa określenie ‘Cygan’ za rasistowską obelgę.

Ekspertka nazwała decyzję o zmianie nazwy insektów ‘historycznym krokiem’ i wyraziła nadzieję, że to dopiero początek szerzej zakrojonych zmian. – Jesteśmy ludźmi i chcemy, aby inni wokół nas dostrzegali nasze człowieczeństwo, naszą kulturę i historię – powiedziała. Zadowolenie z podjętej decyzji wyraził również Ian Hancock, profesor na University of Texas w Austin i były przedstawiciel Romów w ONZ. Jak tłumaczy, słowo ‘Cygan’ zostało najprawdopodobniej użyte w nazewnictwie owadów z powodu ich ‘braku korzeni’.

Projekt Better Common Names zakłada, że nadawane owadom nazwy nie powinny odnosić się do ras, grup etnicznych oraz terminów, które mogą wzbudzać strach.

Zniechęca także do stosowania nazw geograficznych, szczególnie w przypadku gatunków inwazyjnych. Propozycje nowych nazw owadów zgłosić może każdy zainteresowany, dołączając do grupy roboczej za pośrednictwem strony internetowej inicjatywy.

Zdjęcie główne: Timo Vijn / Unsplash
Tekst: AD