W fantastycznej książce Wolfganga Münchaua „Kaput. Koniec niemieckiego cudu gospodarczego” autor dowodzi, że niemiecki model wzrostu, oparty od dekad na eksporcie przemysłowym, taniej energii i bliskiej symbiozie polityki z wielkim biznesem oraz finansami, wyczerpał się i zdegenerował. Autor nazywa go neomerkantylizmem: logiką utrzymywania konkurencyjności cenowej i nadwyżek handlowych kosztem inwestycji w nowe technologie, dywersyfikacji i odporności. W tej logice Niemcy uzależniły się od rosyjskiego gazu i popytu z Chin, a gdy środowisko geopolityczne się zmieniło, cały mechanizm przestał działać. Nałożyły się na to błędy w polityce energetycznej(zwłaszcza wygaszanie atomu i zastępowanie go gazem), co podbiło koszty prądu i uderzyło w przemysł energochłonny; jednocześnie niemiecka motoryzacja i inne branże przegrały wyścig technologiczny w elektromobilności, półprzewodnikach czy odnawialnych łańcuchach dostaw z USA i Chin. Drugim filarem diagnozy jest wielolata stagnacja inwestycji publicznych i prywatnych – skutek kulturowo-politycznej niechęci do ryzyka i „anorektycznej” polityki fiskalnej (Schuldenbremse), która osłabiła infrastrukturę, cyfryzację i szkolnictwo. Münchau pisze o „dekapitalizacji” państwa widocznej w twardych danych i „gołym okiem” – od autostrad po administrację wciąż obsługującą procesy analogowo. Towarzyszy temu słabość systemu finansowego: bankowość lokalna i rozdrobnione rynki kapitałowe wypychają finansowanie innowacji, a głośne potknięcia Landesbanken i wielkich banków utrwaliły awersję do nowych sektorów.

Niemcy wpadły w kryzys strukturalny, który sprawił, że gospodarczo rozwijają się wolniej od tej chimerycznej, wiecznie niesubordynowanej i ideowo opętanej Francji.