Praca, w której nie masz poczucia sprawczości, cię niszczy

Wymagająca i stresująca praca cię nie zabije, ale frustracja związana z brakiem kontroli i autonomii – tak.
.get_the_title().

Chcemy żyć lepiej, dłużej i szczęśliwiej. Coraz świadomiej podchodzimy do odżywiania, sportu i własnego zdrowia psychicznego. Metodycznie planujemy odpoczynek. Dbamy o higienę snu. Najczęściej kontroli nie mamy jedynie nad środowiskiem pracy. A przecież w pracy spędzamy niemal jedną trzecią życia. Nad tym, jak środowisko pracy wpływa na nasze zdrowie i w efekcie na długość życia, zastanawia się wielu naukowców.

Czy lepiej dla nas, jeśli jest wymagająca i odpowiedzialna? A może bardziej służy nam monotonna i powtarzalna? Jaki poziom stresu w pracy nas motywuje, a jaki powoduje choroby i zwiększa ryzyko śmierci w młodym wieku?

Poszukując odpowiedzi na te pytania, grupa badaczy z Uniwersytetu Indiany przeprowadziła długofalowe badania z zakresu psychologii stosowanej. Wzięło w nich udział ponad 3 tys. pracujących Amerykanów. Przez dwie dekady naukowcy zbierali dane o zdrowiu psychicznym, fizycznym, wskaźnikach śmiertelności, zdolnościach poznawczych i warunkach wykonywania zawodu wśród badanych. Uwzględniali takie czynniki jak obciążenie pracą, działanie pod presją czasu czy poziom kontroli nad obowiązkami — czyli to, w jakim stopniu pracownik jest w stanie zaplanować własną pracę i podejmować autonomiczne decyzje. Wyniki zostały opublikowane w „Journal of Applied Psychology”.

Fot. Strelka Institute/ Flickr

„Za pomocą wielu różnych testów i ankiet i bazując na 20-letnim, opóźnionym w czasie modelu, przetestowaliśmy nasze hipotezy na próbie 3148 osób. Wyniki zestawiliśmy z danymi dotyczącymi zdrowia psychicznego i fizycznego badanych” — objaśniają autorzy.

Okazało się, że stres w pracy faktycznie powoduje negatywne konsekwencje zdrowotne, szczególnie jeśli towarzyszy mu poczucie braku sprawczości.

„Czynniki stresogenne w pracy częściej powodują nadwagę, nadciśnienie czy depresję, a w dalszej perspektywie przedwczesną śmierć, jeśli mamy niewielką kontrolę nad tym, jak przebiega nasz dzień pracy lub ograniczone możliwości rozwiązywania pojawiających się w trakcie tego dnia problemów” – napisali badacze.

Brak kontroli nad stresującą pracą zwiększał ryzyko przedwczesnej śmierci wśród badanych aż o 34 proc.

Zatem nawet jeśli nasza praca jest bardzo wymagająca, a poziom stresu wysoki, możemy pozostać zdrowi psychicznie i fizycznie pod warunkiem, że mamy wysoki poziom autonomii. – Z drugiej strony niska kontrola nad stresującą pracą wiązała się z 15,4-proc. wzrostem prawdopodobieństwa przedwczesnej śmierci w porównaniu z niską kontrolą nad pracą charakteryzującą się niskim poziomem stresu – tłumaczy Erik Gonzalez-Mule, współautor badania.

Fot. Johnny Cohen/ Uunsplash

Krótko mówiąc: brak kontroli nas zabija bardziej niż stres.

Brak kontroli naukowcy zdefiniowali jako „niezdolność do wyznaczania własnych celów, decydowania o sposobie wykonywania zadań i ustalania priorytetów w pracy”. Jako przykład zawodów o najniższej kontroli naukowcy wymienili mechaników samochodowych i pielęgniarki. Z drugiej strony, zawody, które dają sporo kontroli, to ich zdaniem nadzorcy, rzemieślnicy czy inspektorzy budowlani.

Fot. Volha Flaxeco/ Unsplash

Wpływ autonomii w pracy na zdrowie jest ogromny. Na przykład osoby wykonujące wymagające zawody, ale z niskim poziomem kontroli, były o 70 proc. bardziej narażone na depresję niż osoby z wysokimi lub niskimi wymaganiami w pracy, ale wysoką kontrolą.

Grupa ta była też bardziej narażona na przedwczesną śmierć.

Fot. Unsplash

Bethany Cockburn, badaczka stresu w miejscu pracy i współautorka badania, twierdzi, że pracodawcy powinni tak organizować pracę, aby zapewniała „dobry” stres (na przykład w formie pracy pod presją czasu) tylko wtedy, gdy jednocześnie zapewniają środki pozwalające sprostać tym wyzwaniom. Większa kontrola — jak choćby decydowanie o własnym harmonogramie — to większe odprężenie, które w konsekwencji promuje intensywniejszą koncentrację, skutkuje poczuciem spełnienia a nawet mistrzostwa. – Jeśli firmy nie mogą zapewnić pracownikom większej kontroli, powinny zmniejszyć wymagania dotyczące pracy, aby pracownicy nie byli nadmiernie zestresowani – twierdzi Cockburn. – W przeciwnym razie pracodawcy poważnie narażają zdrowie pracowników.

Zdjęcie główne: Bruce Mars/ Unsplash
Tekst: Avdb

ZDROWIE