Typ poczucia humoru a ryzyko wystąpienia depresji czy lęku. Jaki to ma związek?

Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie naukowym Journal of Psychology wykazało powiązania między różnymi rodzajami humoru a zdrowiem psychicznym. Humor tylko z pozoru jest czymś uniwersalnym. Tak naprawdę to, z czego się śmiejemy, nawiązuje do naszej emocjonalności, ma komponenty poznawcze i behawioralne. Dlatego złożoność humoru od lat wzbudza ciekawość naukowców. Ostatnio zbadali oni, jaki związek mają poszczególne typy humoru z ryzykiem wystąpienia depresji, stanów lękowych czy stresu.
Humor to istotny sposób na radzenie sobie z problemami. Pomaga nabrać dystansu, a tym samym uwalnia pozytywne emocje i redukuje napięcie.
Wnioski, do których doszli naukowcy, nie wydają się zaskakujące. Stwierdzili oni, że ‘życzliwe’ poczucie humoru, charakteryzujące się niewinnymi żartami czy dokuczaniem, wiąże się z niższym prawdopodobieństwem wystąpienia depresji, lęku czy stresu. Jednak mroczniejsze formy humoru, takie jak cynizm czy ironia, są powiązane ze stresem emocjonalnym.

W badaniu wzięło udział 686 Włochów, w tym 187 mężczyzn i 499 kobiet w wieku od 20 do 67 lat. Uczestnicy badania różnili się od siebie m.in. wykształceniem i stanem cywilnym. Musieli ocenić 48 stwierdzeń, co umożliwiło zakwalifikowanie ich do jednej z ośmiu grup reprezentującej określony typ humoru. 'Zabawa’ to nazwa typu humoru charakteryzującego beztroska i radość. 'Humor’ skupia się na delikatnym naśmiewaniu się z dziwactw życia. 'Nonsens’ kocha absurd i nielogiczność. 'Dowcip’ charakteryzuje się bystrością intelektualną i sprytem. 'Ironia’ opiera się na zniuansowanym zrozumieniu sytuacji, gdy ktoś specjalnie mówi coś, co przeczy jego prawdziwej intencji. 'Satyra’ to krytyka innych poprzez ich ośmieszanie. 'Sarkazm’ to bardziej dotkliwa i bezpośrednia forma ironii słownej. 'Cynizm’ uosabia z kolei sceptycyzm i drwiący stosunek do norm społecznych.
Druga część badania skupiała się na ocenie stanu własnego zdrowia psychicznego.
Uczestnicy musieli wypełnić kwestionariusz przeznaczony do pomiaru poziomu depresji, lęku i stresu. Wyniki badania wykazały, że tzw. łagodny humor działa jako czynnik ochronny w przypadku wszystkich trzech branych pod uwagę zmiennych. Dodatkowo ironia wykazuje łagodzące działanie na lęk i stres, podczas gdy dowcip okazuje się przeciwdziałać lękowi. Z drugiej strony sarkazm może w pewnym stopniu przeciwdziałać depresji. Warto zauważyć, że nie znaleziono żadnych istotnych korelacji pomiędzy pozostałymi zmiennymi.
Badanie oczywiście ma swoje minusy. Po pierwsze, zostało przeprowadzone jedynie na włoskich ochotnikach. Po drugie, polegało na samoocenie, co nigdy nie jest jednoznacznie wiarygodne. Bez wątpienia jednak wyniki stanowią podłoże do dalszego zgłębiania tematu i stawiają ciekawą tezę.
Tekst: MZ