Wyobraź sobie swoją kuchnię przyszłości – nowocześnie urządzone, minimalistyczne wnętrze ze sprzętami kontrolowanymi przez Alexę, inteligentnymi robotami kuchennymi, które kroją, mieszają i ugniatają za ciebie składniki twojego ulubionego dania. W centralnym miejscu pomieszczenia, pewnie na wielofunkcyjnej wyspie kuchennej, stoi gwiazda twojej kuchni – maszyna do drukowania jedzenia w 3D, która po wciśnięciu jednego przycisku wydrukuje dla ciebie obiad.

Według ekspertów z branży zaawansowanych technologii wizja ta może stać się w niedalekiej przyszłości rzeczywistością. Nie tylko dla gospodarstw domowych, ale także dla gastronomii. Urządzenia do drukowania jedzenia w 3D wykorzystywane są już w kilku restauracjach na świecie, a firmy, które zainwestowały w tę technologię, powoli pracują nad udostępnieniem tego typu maszyn dla konsumentów indywidualnych.

Jak drukowane jest jedzenie w 3D?

Każde urządzenie do drukowania jedzenia w 3D działa inaczej, w zależności od specyficznej technologii wybranej przez producenta. Niektóre pracują powoli, stopniowo nanosząc warstwy materiału jedna na drugą, aż do momentu powstania stałego obiektu. Inne z kolei krystalizują na przykład drobinki cukru, tworząc słodycze o niepowtarzalnych kształtach. Jeszcze inne drukują potrawy przy użyciu specjalnych kapsuł ze stali nierdzewnej, w których wcześniej umieszcza się świeże półprodukty.

Jednym z pionierów technologii 3D w przygotowywaniu jedzenia jest firma Natural Machines, stojąca za urządzeniem o nazwie Foodini. Jest to maszyna ważąca 10 kilogramów, działająca w oparciu o system Android, którą zarządza się za pomocą aplikacji na smartfona. Użytkownik Foodini może wybrać przepis z bazy danych znajdującej się na stronie producenta, umieścić w specjalnych kapsułach niezbędne składniki i zlecić urządzeniu przygotowanie świeżego posiłku, dobierając przy tym jego kształt i teksturę do indywidualnych zachcianek. Foodini został zaprojektowany w taki sposób, aby możliwe było drukowanie potraw zdrowych, pełnowartościowych, a nie tylko słodyczy (były one pierwszym produktem, na którym testowano technologię 3D w odniesieniu do produktów jadalnych).

Które z gałęzi gastronomii wykorzystują już technologię drukowania jedzenia w 3D?

Kuchnia gourmet coraz śmielej podchodzi do nowoczesnych technologii, w tym drukowania w 3D. Umożliwiające to urządzenia pojawiają się w kuchniach renomowanych, nagradzanych gwiazdkami Michelin restauracji, na przykład w La Enoteca w Barcelonie. Jednym z hitów jej wyszukanego menu jest puree z owoców morza, któremu, dzięki urządzeniu do druku 3D, nadano fantazyjny kształt przypominający elementy rafy koralowej. Danie efektownie udekorowano kawiorem, jeżowcami, sosem hollandaise i fantazyjnie wykrojoną marchewką. Szef kuchni w La Enoteca, Paco Perez, wskazuje na dwie główne zalety korzystania z maszyn do drukowania jedzenia w 3D – po pierwsze, daniom można nadać niesamowite kształty i tekstury, osiągając przy tym poziom precyzji, do którego ludzką ręką nie jest się w stanie dotrzeć. Po drugie, urządzenia te są bardziej efektywne w produkcji masowej, oszczędzając i tak już niezwykle zabieganym szefom kuchni dodatkowych zajęć.

Na drugim spektrum gastronomicznej skali, w świecie fast foodu, drukowanie jedzenia w 3D także zyskuje na popularności.

Start up z Doliny Krzemowej BeeHex zajął się drukowaniem w 3D pizzy. Pierwsze próby zaowocowały wydrukowaniem gotowej do spożycia pizzy w 5 minut!

Firma wykorzystuje autorskie urządzenie Chef3D, które jest podłączone do komputera przesyłającego mu informacje dotyczące tego, jakich składników użyć. Urządzenie, oparte na systemie pneumatycznym, porusza kilkoma głowicami wytłaczarek – trzy dysze dozujące płynne ciasto, sos pomidorowy oraz ser – w oparciu o wzór zapisany w oprogramowaniu.

Drukowanie jedzenia w 3D staje się także popularnym rozwiązaniem w szpitalach i domach opieki. Za pomocą tej technologii przygotowuje się łatwe do przełknięcia, nie wymagające żucia potrawy, które, w odróżnieniu od klasycznego puree, prezentują się o wiele bardziej smakowicie. Domy opieki w południowych Niemczech serwują swoim podopiecznym jedzenie od Smoothfoods – dzięki potrawom od tego producenta, wykorzystującego technologię druku 3D, wiele starszych osób odzyskało apetyt, unikając groźnego w tym wielu niedożywienia, prowadzącego w konsekwencji do osłabienia.

Pod względem wizualnym na rozwoju technologii drukowania jedzenia w 3D najbardziej zyskała branża cukiernicza. Urządzenia na niej bazujące pomagają cukiernikom i piekarzom stworzyć absolutnie niesamowite torty, ciasta, cukierki i inne słodkości. Dzięki możliwości kreowania niezwykłych form, kształtów, tekstur i kolorów, tworzone przez nich produkty to przede wszystkim uczta dla oka.

Co niesie za sobą rozwój technologii drukowania jedzenia w 3D?

Druk jedzenia w 3D to jedna z największych innowacji w branży żywieniowej. Zanim urządzenia bazujące na tej technologii pojawią się w każdym gospodarstwie domowym i restauracji, zarówno ich producenci, jak i potencjalni konsumenci powinni zastanowić się nad wielorakimi implikacjami, jakie niesie za sobą ich użytkowanie.

Drukowanie jedzenia w 3D to przede wszystkim niesamowita kreatywność i dowolność w produkcji pokarmów. Dotyczy to nie tylko aspektów kreatywnych, ale także odżywczych. Korzystanie z urządzeń do druku w 3D pozwala dowolnie modyfikować konsumowane przez nas jedzenie i kontrolować jego skład – co może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje dla ludzkiego organizmu, w obu przypadkach wciąż jeszcze nieznane.

Technologia ta będzie też miała ogromny wpływ na konsumpcję mięsa. Za jej pomocą każdemu daniu można nadać smak i teksturę mięsa, bez faktycznego wykorzystania jego produktów.

Oznacza to, że być może w przyszłości ograniczona zostanie nasza konsumpcja produktów mięsnych, co będzie miało korzystny wpływ na stan środowiska naturalnego.

Urządzenia do druku jedzenia w 3D mogą też stanowić jedno z rozwiązań globalnego kryzysu żywieniowego. Pozwolą przygotowywać dania dopasowane pod względem składników odżywczych do indywidualnych potrzeb osób niedożywionych, wyprodukują jedzenie dla osób żyjących na obszarach dotkniętych klęskami żywieniowymi czy ogarniętych konfliktami zbrojnymi.

Niezwykle ciekawe są także implikacje kulturowe. Uprawianie i zbieranie pokarmów, a także polowanie na jedzenie, nierozerwalnie związane z ewolucją gatunku ludzkiego, stracą na znaczeniu, jeżeli przygotowywanie żywności zostanie poddane automatyzacji za pomocą druku w 3D. Niemal we wszystkich miejscach na świecie wspólne przygotowywanie potraw jest wpisane w kulturę i tradycję społeczeństw – powstaje zatem pytanie, jak przejęcie gotowania obiadu przez maszynę wpłynie na relacje społeczne i jakie będzie miało konsekwencje psychologiczne w odniesieniu do jednostki, jak i grupy.