Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Technologia sprawia, że niemożliwe staje się możliwe

Ostatnie lata pokazały, że rozwój technologiczny dotyka każdego aspektu naszego życia i może być pozytywny również dla naszej planety.
.get_the_title().

Technologie ułatwiają nam funkcjonowanie na wiele sposobów. Ostatnie dwa lata pokazały, że technologia aktualnie nam sprzyja i to w wielu dziedzinach, a ten rok może być dla niej przełomowy. Przyglądamy się tym zmianom ze sporą fascynacją i wytypowaliśmy kilka rozwiązań technologicznych, które będą trendami nie tylko w tym roku.

Reaktory fuzyjne

Do przeprowadzenia fuzji jądrowej potrzebne jest specjalistyczne urządzenie zwane tokamakiem. Największy z nich – Joint European Torus (JET) – znajduje się w pobliżu Oxfordu w Wielkiej Brytanii.

Fuzja jądrowa to potencjalne źródło praktycznie nieograniczonej czystej energii.

Naukowcy z brytyjskiego laboratorium, w którym prowadzone są prace z użyciem JET, ogłosili 9 lutego wielki przełom w badaniach nad energią termojądrową. Przy pomocy urządzenia wygenerowali najwyższą w historii ilość energii z fuzji atomów. Fizykom w ciągu pięciu sekund udało się uzyskać 59 megadżuli energii, co odpowiada mniej więcej 14 kg trotylu. Tym samym ponad dwukrotnie przekroczono poprzedni rekord 21,7 megadżuli, który został ustanowiony w 1997 roku.

Te przełomowe wyniki przybliżyły nas o ogromny krok do pokonania jednego z największych wyzwań naukowych i inżynieryjnych – powiedział Ian Chapman, dyrektor Culham Centre for Fusion Energy (CCFE), w którym znajduje się JET.

System obrony planetarnej

Najnowszą produkcją, która podeszła do tematu nieco inaczej niż typowe sci-fi, jest ‘Nie patrz w górę’ Adama McKaya. Film daje do myślenia nie tylko w kontekście potencjalnej zagłady ludzkości spowodowanej kosmicznym obiektem, ale także samych mieszkańców Ziemi. Kto widział, ten wie, co mamy na myśli. A że nasze społeczeństwo jest coraz bardziej ‘idiokratyczne’, naukowcy z NASA dmuchają na zimne i na wszelki wypadek rozpoczęli test systemu obronnego DART, który mógłby ochronić naszą planetę przed zagrożeniem.

DART (Double Asteroid Redirection Test) to zarówno nazwa pierwszego w historii testu w dziedzinie obrony planetarnej, jak i statku kosmicznego zaprojektowanego specjalnie po to, by rozbić go o kosmiczne skały. – To celowe zderzenie statku kosmicznego ze skałą – powiedział Thomas Zurbuchen, zastępca administratora NASA w Dyrekcji Misji Naukowych podczas konferencji prasowej. – Próbujemy nauczyć się, jak odeprzeć zagrożenie.

Komputery kwantowe

Obliczenia kwantowe to kolejny poziom informatyki, który wykorzystuje elementy fizyki kwantowej – takie jak superpozycja, splątanie i interferencja kwantowa – do wykonywania bardzo złożonych obliczeń i symulacji, które wykraczają poza możliwości klasycznej maszyny obliczeniowej.

Możemy pomyśleć o obliczeniach kwantowych jako o superkomputerze na sterydach. Tak – jest o wiele potężniejszy i lepszy od istniejących superkomputerów.

Obliczenia kwantowe mogą pomóc w rozwiązaniu wielu problemów w rzeczywistym świecie. Firmy farmaceutyczne mogą je wykorzystać, by ułatwić sobie opracowywanie leków. Pozwalają one dokładnie przewidzieć interakcje molekuł i enzymów oraz potencjalne skutki uboczne – tym samym skracając czas potrzebny na opracowanie leku.

A co z naszym zdrowiem? Jakie technologie wpływają na nasze zdrowie, lub mogą na nie wpłynąć w niedługim czasie?

Odwrócenie procesu starzenia

Peter Thiel, współzałożyciel PayPala i firmy Palantir zajmującej się analizą dużych ilości danych, przeznaczył miliony na badania nad przeciwdziałaniem starzeniu się, zwłaszcza na Fundację Methuselah – organizację non-profit, której celem jest sprawienie, by ‘do 2030 roku 90 lat stało się nową pięćdziesiątką’.

Thiel twierdzi, że możliwe będzie ‘odwrócenie wszystkich ludzkich dolegliwości w taki sam sposób, w jaki możemy naprawić błędy w programie komputerowym’. Mówi, że ‘śmierć zostanie ostatecznie zredukowana z zagadki do problemu, który można rozwiązać’. Miliarder, który ma nadzieję dożyć 120 lat, jest jednym z bardziej odważnych zwolenników terapii przeciwstarzeniowych.

Jedna z nich szczególnie wpadła mu w oko, choć mamy nadzieję, że sam jeszcze jej nie wypróbował. Polegała na serii makabrycznych eksperymentów, w których stwierdzono, że mięśnie, mózgi i narządy starych myszy ulegały częściowemu odmłodzeniu, gdy otrzymały one krew młodego zwierzęcia. Naukowcy wciąż badają składniki krwi, które są odpowiedzialne za ten efekt, aby spowolnić rozwój demencji i innych chorób związanych z podeszłym wiekiem.

Uprawy, które nawożą się same 

Zapewnienie żywności rosnącej liczbie ludności na całym świecie w znacznym stopniu zależy od stosowania nawozów przemysłowych zawierających azot. Każdego roku w globalnej produkcji roślinnej wykorzystuje się około 110 milionów ton nawozu azotowego. Stanowi to od 1 proc. do 2 proc. globalnej emisji dwutlenku węgla.

Naukowcy wspierani przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa czerpią wskazówki z naturalnego podejścia do wytwarzania nawozów azotowych. Podczas gdy podstawowe rośliny jadalne, takie jak kukurydza i inne zboża, czerpią azot nieorganiczny z gleby, rośliny strączkowe, takie jak soja i fasola, opracowały sprytny sposób wytwarzania własnego azotu.

Koniec papierosów coraz bliżej?

Z papierosowym uzależnieniem  zmaga się dzisiaj ok. 1,3 mld ludzi na świecie. Technologią, która przyniosła tu pozytywną zmianę jest pojawienie się alternatywy dla papierosów w postaci podgrzewaczy tytoniu. Na świecie najpopularniejszym wśród (byłych) palaczy przykładem tych urządzeń jest IQOS. Naukowcy ustalili, że całkowite zastąpienie palenia papierosów takimi podgrzewaczami tytoniu zmniejsza wielokrotnie ryzyko narażenia na substancje toksyczne i rakotwórcze. U palaczy przechodzących z papierosów na te urządzenia spada zatem ryzyko zachorowania na nowotwory typowe dla osób palących, jak np. rak płuc. Zmniejsza się też wyraźnie ryzyko przedwczesnego zgonu np. z powodu chorób serca, które są dzisiaj główną przyczyną śmierci wśród palaczy. Ten ostatni wniosek udokumentowali ostatnio naukowcy z Katedry Medycyny Rodzinnej na Narodowym Uniwersytecie w Seulu w Korei Południowej.

Z kolei po drugiej stronie globu Amerykański Urząd ds. Żywności i  Leków (FDA) nadał podgrzewaczowi tytoniu IQOS status produktu o zmodyfikowanym ryzyku, zmniejszający narażenie palaczy na toksyczne i rakotwórcze związki w porównaniu z papierosami. FDA przeanalizował badania naukowe, zgodnie z którymi  zawartość 12 związków rakotwórczych sklasyfikowanych w grupie 1 karcynogenów (związki rakotwórcze dla ludzi) przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) jest średnio o 97 proc. niższa w aerozolu z IQOS-a niż w dymie z papierosa. Co więcej, dla pozostałych 29 związków sklasyfikowanych jako rakotwórcze już przez sam FDA poziom redukcji wyniósł 93 proc. Amerykański urząd wydał zgodę na mówienie palaczom, że zmiana papierosa na taki podgrzewacz będzie dla nich zmianą na lepsze.

Podgrzewacze tytoniu mogą wkrótce zgasić papierosy, przez co stwarzają szansę na poprawę trendów w zdrowiu publicznym. Ten scenarisuz wydarza się już teraz na naszych oczach w… Japonii. Zgodnie z badaniem japońskiego ministerstwa zdrowia, po wprowadzeniu IQOS-ów (2014 r.) odsetek osób palących papierosy w tym kraju spadł z 20 proc. do 13 proc. w 2019 r. Co więcej, wyraźnie spadła też sprzedaż papierosów: zanim wspomniany podgrzewacz trafił na japoński rynek, sprzedaż papierosów topniała średnio o 1,8 proc. rok do roku, a po jego wprowadzeniu – spadała już o 9,5 proc. rocznie. 

Początek nowej ery badań genetycznych

Ukończono pierwszą kompletną sekwencję ludzkiego genomu. Ta kompletna sekwencja ludzkiego genomu zapewniła już nowy wgląd w biologię genomu i nie mogę się doczekać kolejnej dekady odkryć dotyczących tych nowo odkrytych regionów – mówi dr Karen Miga, współprzewodnicząca konsorcjum T2T na Uniwersytecie w Santa Cruz.

Genomika – badanie genów, a ostatnio wykorzystanie technologii do mapowania pojedynczych genomów (struktury DNA organizmu, np. człowieka) – jest szczególnie przydatne w tworzeniu medycyny spersonalizowanej. To szybko prowadzi do nowych metod leczenia poważnych chorób, w tym raka, zapalenia stawów i choroby Alzheimera. Nutrigenomika to poddziedzina genomiki, w której możemy również spodziewać się znacznych inwestycji i postępów w 2022 r. – obejmuje to projektowanie zindywidualizowanych planów żywieniowych ukierunkowanych na zdrowie w oparciu o różne czynniki genetyczne.

FUTOPIA