Z rapem mierzącym się z poważnymi tematami bywa różnie. Bardzo łatwo tu o pretensjonalność czy utkwienie w palecie banałów, co z marszu dyskwalifikuje kolejnych chcących pomędrkować zawodników. Na tym tle jednym z najbardziej ujmujących rodzimych wyjątków jest ubiegłoroczny powrót Bisza pt. 'Blady król’. Na minimalistycznych bitach autor 'wchodzi nam do głowy’ i przepięknie ubiera w słowa to, co intuicyjnie czujemy wszyscy, ale nie potrafimy odpowiednio wyartykułować. Z tracklisty wyróżniliśmy rozliczeniową i uniwersalną 'Fugę’ – taką poezję śpiewaną bierzemy w ciemno! Utwór, którego hasłem kluczowym jest 'Wszystko, czego dotykam zamienia się w przeszłość’, obfituje w szereg chwytających za serce lirycznych partii, jak choćby: 'O dziecku uwięzionym w zamku z kart, a ostatnia strona od początku była już wydarta’ czy 'Nie wszystkich po owocach poznać się da, czasem trzeba oceniać po korzeniach, z uwagą badać ich głębokość i rozgałęzienia, i czy za życia była lekka im czy ciężka ziemia’. I tą ostatnią frazą, która, gdyby pamiętali o niej wszyscy, uczyniłaby świat znacznie lepszym miejscem, zachęcamy do posłuchania całej 'Fugi’.

'Wespnijmy się na dach, chcę poczuć chociaż strach’. No właśnie – jak w melodyjnej, piosenkowej, tanecznej formule zawrzeć jednocześnie cały ból egzystencji, tak by promieniował poprzez te wszystkie ciepłe dźwięki, dając równolegle dyskomfort i ukojenie? Od jakiegoś czasu (również A.D. 2021) konwencją tą zachwycają Wczasy, a teraz pojawił się nowy skład, który eksploatuje ją (umiejętnie i znakomicie pod względem muzycznym!) do maksimum, czyli Syndrom Paryski. 'Nie śpię’ to świetny przykład 'turpizmu imprezowego’, do tego pod względem lirycznym (sylabizacja i kolejne zostające w głowie sekwencje) utrzymany na bardzo wysokim poziomie: 'Nie śpię w nocy, brakuje mi uczuć (…), nie śpię w nocy, biel razi mnie w oczy, przypomina mi o tym, co było, nie daje cieszyć się chwilą’. Siłę utworu podkreśla jeszcze teledysk – równie sprzeczny jak forma (ciepłe instrumentale) i treść utworu (gorzka), czyli na pozór normalny, chałupniczy, w duchu totalnego do it yourself, a jednocześnie wycyzelowany, pełny świadomych mrugnięć i profesjonalnych sztuczek koncepcyjnych. Brawo, Panowie!

Fot.: syndromparyski.bandcamp.com

Turpistyczna, a jednocześnie cholernie inteligentna i przesiąknięta smoliście czarnym humorem twórczość Michała Hoffmanna to jeden największych skarbów współczesnej polskiej kultury. Poważnie – gość, przełączając się nieustannie pomiędzy 'wysokim’ i 'niskim’, precyzyjnie i z ogromną odwagą definiuje i nazywa to, co jest nie tak z naszym światem. Problem w tym, że jak to często bywa z rzeczami 'nie dla wszystkich’ – do czego sam autor radykalną formułą świadomie się przyczynia – jego muzyka pewnie nigdy nie wyjdzie poza pewne (na szczęście dość obszerne) bańki. Niezręcznie pisać krótkiego blurba o twórczości jednego z najlepszych literatów na polskiej scenie muzycznej, dlatego po prostu posłuchajcie. Powiemy tyle, że tekstowo to najprawdopodobniej najmocniejszy (a przy tym do bólu smutny i aktualny) ubiegłoroczny rodzimy track, zbudowany m.in. na takich wątkach jak wspieranie się medykamentami, by być w ogóle w stanie funkcjonować w społeczeństwie, czy toksyczni ludzie wściubiający nos w nie swoje sprawy i rozbijający tym równowagę innych. Bardzo ważny, mądry (i, jak to u Afro, dość bezpośredni) kawałek, z którego co drugie zdanie mogłoby funkcjonować jako barwny cytat. A przy tym świetny muzycznie. O samym Afrojaxie i kontekście jego twórczości pisaliśmy więcej tutaj (punkt 4.).

(od 16:50)

Duży, mainstreamowy wręcz sukces, jaki odniósł ten zespół, to jedna z najfajniejszych rzeczy, które zdarzyły się w ubiegłym roku w polskiej muzyce. Zadziorne, a przy tym bardzo melodyjne, post-punkowe brzmienie w zestawieniu z niezwykle introspekcyjnymi i pełnymi emocji tekstami – ba, to przecież istna wiwisekcja psychiki! – składają się bowiem na wartościowe i uniwersalne dźwiękowe doświadczenie. Świetnym przykładem jest 'To, co między nami’ stanowiące zapis trudów pojawiających się w romantycznych relacjach, w których czasem byle bzdura potrafi już po chwili zamienić się wytykanie sobie przez dwoje bliskich ludzi (lub jedno z nich) największych i zupełnie niesprawiedliwych brudów. Utwór-wizytówka dla hasła 'That escalated quickly’. Do tego pełny przejmujących fragmentów, takich jak: 'Bo nie potrafię obiecać, że od siebie dam złudzenie poczucia, że przeżyć chcę w zdrowiu i spokoju, w pięknym dużym domu, i zastanawiać się, czy coś łączy nas’.

Fot.: rockblog33.pl

Na sam koniec żelazny synthpopowy klasyk, o którym nie ma się chyba nawet co rozpisywać, bo pewnie został już 'zarepeatowany’ przez większość naszych czytelników na wszystkie możliwe sposoby. I bardzo słusznie! Cała usytuowana tu na forpoczcie trójka spisała się na medal, a utwór, napędzany jeszcze niezwykle kreatywnym klipem prosto z drona, spokojnie można traktować jako jeden z rodzimych towarów eksportowych w kulturze.

Jak widać, wspaniałych numerów wyszło w zeszłym roku wiele, a przecież równie dobrze można by tu uwzględnić między innymi takie perełki jak 'Rozdział’ (Egipcjanie), 'Mija czas’ (pies) czy 'Kolońska i szlugi’ (Sanah). Życzymy sobie i wam, by rok 2022 przyniósł w polskiej muzyce co najmniej tyle samo dobra!

Tekst: WM