Fobia społeczna to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych – szacuje się, że cierpi na nią od 3 do 13 proc. społeczeństwa. Ze względu na to, że jest tak powszechna, niektórzy specjaliści uważają ją za chorobę cywilizacyjną. Fobii społecznej nie należy mylić ze zwykłą nieśmiałością – nieśmiałość zaledwie utrudnia życie, tymczasem fobia społeczna często uniemożliwia funkcjonowanie w społeczeństwie.

Osoby cierpiące na to zaburzenie w sytuacjach społecznych czują często ogromny lęk, nierzadko towarzyszy mu także kołatanie serca, drżenia rąk czy mięśni albo intensywne pocenie się.

Objawy te jest w stanie wywołać nawet samo wyobrażanie sobie, że mogliby się przed kimś skompromitować. Fobia społeczna najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania, a wśród jej przyczyn specjaliści wymieniają zarówno czynniki genetyczne, psychologiczne, społeczno-kulturowe, jak i neurobiologiczne. Zaburzenie to dotychczas było leczone terapią poznawczo-behawioralną, a także farmakologicznie. Grupa naukowców jest zdania, że może w tym pomóc także… wirtualna rzeczywistość.

W specjalistycznym magazynie „Behavioural and Cognitive Psychotherapy” opublikowano właśnie wyniki badań, które pokazują wpływ VR-u na pacjentów cierpiących na fobię społeczną.

Terapeuci zapewnili 15 osobom zmagającym się z tym zaburzeniem terapię poznawczo-behawioralną, która często wymaga od pacjentów stawiania się w sytuacjach, które wywołują u nich lek, a do tego do 16 jednogodzinnych sesji VR.

Podczas tych sesji badani poruszali się po jednej z czterech wirtualnych przestrzeni – ulicy, autobusie, kawiarni i supermarkecie. Dwie osoby zrezygnowały z udziału w badaniu, natomiast pozostała trzynastka po każdej sesji z wirtualną rzeczywistością wypełniała odpowiedni kwestionariusz, a poza tym jeszcze przez 6 miesięcy prowadziła dziennik, w którym podejmowała temat swej aktywności społecznej i lęków. Okazało się, że terapia z udziałem VR-u jest skuteczna, a pacjenci stopniowo odczuwali coraz mniej lęku. – Mimo że VR nie jest rzeczywisty, jest wystarczająco realny, aby wywołać reakcje psychiczne i fizyczne – podsumowuje Chris N. W. Geraets, jeden z autorów badania. Okazuje się, że wirtualna rzeczywistość jest więc być bezpieczną przestrzenią, w której osoby z fobią społeczną mogą nauczyć się, jak funkcjonować w społeczeństwie bez lęku. To nie pierwszy przypadek wykorzystywania VR-u w terapii – testowano już jego wpływ na leczenie różnych uzależnień, fobii czy zespołu stresu pourazowego.

Tekst: NS