Średni wzrost Brytyjczyków zwiększył się w XX wieku o 10 cm, a w przypadku mieszkańców niektórych innych krajów nawet o prawie 20 cm. W dużej mierze wynika to z pewnością z lepszego odżywiania. Naukowcy od dawna wiedzieli, że odpowiednia, dostarczająca wszystkie składniki odżywcze dieta przekłada się na wyższy średni wzrost. Dla przykładu, na przestrzeni XX wieku w Korei Południowej można było zaobserwować, jak mieszkańcy kraju stawali się coraz wyżsi wraz ze wzrostem dobrobytu, kiedy z biednego, rolniczego państwa wyłonił się jeden z azjatyckich tygrysów. Jednak odpowiednia dieta to nie jedyny czynnik warunkujący nasz wzrost.

Znajdujące się w mózgu podwzgórze otrzymuje od organizmu sygnały, na podstawie których reguluje takie funkcje jak głód i metabolizm. W nowym badaniu, opublikowanym w magazynie naukowym 'Nature’ i prowadzonym przez naukowców z University of Cambridge we współpracy z Queen Mary University of London, University of Bristol, University of Michigan i Vanderbilt University, odkryto receptor, który stoi za całym procesem. Nazywa się on MC3R i jest kluczowym ogniwem, które reguluje zależność między odżywianiem a rozwojem płciowym i wzrostem człowieka.

Najnowsze odkrycie może pomóc w opracowaniu leków nastawionych na poprawę masy mięśniowej u osób, u których zachodzi opóźniony proces wzrostu.

– Receptor informuje organizm, że mamy się dobrze, nie brakuje nam jedzenia, więc możemy szybko rosnąć, dojrzewać i się rozmnażać – tłumaczy prof. Sir Stephen O’Rahilly, autor badania. – To nie jest żadna magia – mamy pełny schemat połączeń, który tłumaczy, jak to się dzieje.

Jak dowodzą naukowcy, kiedy receptor nie działa prawidłowo, uwidacznia się to w niższym wzroście i opóźnionym dojrzewaniu płciowym. Na podstawie analizy danych genetycznych i zdrowotnych pół miliona ochotników stwierdzono, że dzieci, u których wykryto mutacje genów zaburzające pracę receptora mózgowego, były niższe i ważyły mniej niż ich rówieśnicy. Pokazuje to, że receptor odgrywa znaczącą rolę w rozwoju już na najwcześniejszym etapie życia.

Sposób, w jaki opisywany receptor wpływa na rozwój fizyczny, nie dotyczy wyłącznie ludzi – taką samą zależność odkryto też u myszy. To bardzo dobra wiadomość, bo oznacza, że możliwa będzie praca nad lekiem, który pomógłby dzieciom z poważnymi opóźnieniami wzrostu i dojrzewania, a także osobom, które ze względu na spowodowane przewlekłą chorobą osłabienie potrzebują wsparcia w odbudowie masy mięśniowej.

– Dalsze badania wykażą, czy leki, które selektywnie aktywują MC3R, będą mogły pomóc przekierować kalorie do mięśni i innych tkanek, z perspektywą poprawy funkcjonalności fizycznej pacjentów – mówi prof. O’Rahilly. Naukowcom znany jest już receptor MC4R kontrolujący apetyt. Osoby, u których brak tego receptora, mają zazwyczaj problem z otyłością.

Badania pokazują, że wyższe osoby zazwyczaj żyją dłużej i rzadziej cierpią na problemy z sercem.

Istnieją również dowody na to, że wysokie osoby mogą więcej zarabiać. Czy możemy jednak rosnąć w nieskończoność? Dla każdego z nas istnieje genetycznie uwarunkowany pułap wzrostu – to, czy go osiągniemy, zależy od naszej diety i stanu zdrowia. Chociaż w wielu krajach Europy przez ostatnie sto lat wzrost mieszkańców stale rósł, w ostatnim dziesięcioleciu ta dynamika uległa pewnego spłaszczeniu.

W ciągu ostatniego wieku największy przyrost wzrostu odnotowano wśród kobiet z Korei Południowej i mężczyzn z Iranu. Najwyżsi ludzie na świecie to natomiast mężczyźni urodzeni w Holandii (1,82 m), a najniższe są kobiety urodzone w Gwatemali (1,49 m).

Zdjęcie główne: Getty Images
Tekst: AD