Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Codzienny stres może być kluczem do zdrowego starzenia się. Wskazują na to badania psychiatryczne

Stres na co dzień nie kojarzy się dobrze, a jednak może mieć na nas także pozytywny wpływ. Według badań niski poziom stresu spowodowany umiarkowanymi ćwiczeniami lub pracą może poprawić nasze zdolności poznawcze i fizyczne w okresie starzenia się.
.get_the_title().

Pierwszą osobą, która podważyła negatywne aspekty stresu, był amerykański psychiatra Firdaus Dhabhar, naukowiec z Rockefeller University w Nowym Jorku i profesor na Uniwersytecie w Miami, który w połowie lat 90. badał związek między krótkotrwałym stresem a układem odpornościowym. Doszedł do wniosku, że z darwinowskiej perspektywy instynkty przetrwania naszych zwierzęcych przodków zostały wyostrzone poprzez wielokrotne ocieranie się o niebezpieczeństwo. – To bez sensu, że stres jest zawsze zły i szkodliwy – twierdził psychiatra. – Reakcja stresowa typu walcz lub uciekaj jest niezbędna do przetrwania. Gazela potrzebuje tej reakcji, aby uciec przed pazurami lwa, tak jak potrzebuje tego lew, aby złapać posiłek.

Napięcie związane ze zbliżającymi się zmaganiami pomaga przygotować układ sercowo-naczyniowy i mięśniowo-szkieletowy sportowców do uzyskania optymalnych wyników. Badania wykazały też, że stres związany z koniecznością wykonywania pracy przy równoczesnej opiece nad dziećmi oznacza, że prawdopodobnie rodzice będą bardziej wydajni, pracując w przyszłości z domu.

Umiarkowany stres fizyczny i psychiczny stymuluje produkcję substancji chemicznych zwanych interleukinami we krwi, aktywując układ odpornościowy i czyniąc go bardziej zdolnym do zwalczania infekcji. Co ciekawe, stres może wpływać nawet na rozwój dzieci przed ich urodzeniem. Dzieci urodzone przez matki, które doświadczały łagodnego codziennego stresu w czasie ciąży, miały bardziej zaawansowane umiejętności rozwojowe w wieku dwóch lat, w porównaniu z dziećmi matek, które cieszyły się stosunkowo bezstresową ciążą.

Na jakich jednak typach stresu powinniśmy się skupić, chcąc przy tym dbać o swoje zdrowie?

Jako stres może być postrzegana presja spowodowana codziennymi wydarzeniami życiowymi, ale i również różne formy ćwiczeń oraz wyzwania poznawcze.

Stres /Robin Mitchell, pexels.com
fot. Robin Mitchell, pexels.com

Według Caspera Søndenbroe, naukowca z Uniwersytetu w Kopenhadze, niektóre formy stresu związanego z ćwiczeniami są lepsze dla zachowania masy mięśniowej w późniejszym życiu. — Mięsień, który nie jest aktywowany, bardzo szybko ulega zniszczeniu na wiele sposobów — mówi naukowiec. — Kiedy osiągnie się 70 lub 80 lat, prawdopodobnie będzie się o wiele bardziej ograniczonym, jeżeli mięśnie nie będą już funkcjonalne. Chociaż pewne pogorszenia związane z wiekiem są nieuniknione, można jednak nad nimi pracować.

Søndenbroe twierdzi, że jednymi z najlepszych ćwiczeń są treningi oparte na oporze, które obejmują mięśnie z użyciem ciężarków lub taśm. Jazda na rowerze jest również uważana za odpowiednią formę ćwiczenia. — Wiele razy udowodniliśmy, że zwiększa to rozmiar i siłę mięśni – komentuje naukowiec. Co ciekawe wykazano również, że ludzie, którzy pozostają aktywni poprzez sport lub umiarkowane ćwiczenia, w średnim oraz późniejszym wieku są mniej podatni na spadek masy mięśniowej.

Stres dotyka też naszego umysłu, więc równie ważnym elementem są ćwiczenia centralnego układu nerwowego.

Badania naukowe dowiodły, że ważne jest włączenie pewnej ilości stymulacji umysłowej do codziennej rutyny. Uważa się, że ludzie w wieku 50-60 lat, którzy pracują pełnym wymiarze godzin, są bardziej odporni na pogorszenie się funkcji poznawczych niż ci, którzy przechodzą na wcześniejszą emeryturę. Dodatkowe formy aktywacji mózgu, jak zdobywanie nowych umiejętności, wspomagają odmładzanie go.

Zaobserwowaliśmy, że osoby, które zaczęły uczyć się gry na pianinie w wieku 80 lat, zauważyły poprawę w funkcjonowaniu mózgu — mówi Joyce Shaffer, psychiatra i naukowczyni behawioralna z University of Washington w Seattle. — Pozostawanie w pracy, a przynajmniej zaangażowanie się w jakąś aktywność, ma bardzo dobry wpływ na utrzymanie ważnych funkcji mózgu. Naukowcy uważają, że jednym z powodów takiego działania są krótkie, stresujące wydarzenia stymulujące komórki macierzyste w mózgu do proliferacji w nowe komórki nerwowe, co skutkuje poprawą sprawności umysłowej.

Stres może więc mieć pozytywne aspekty i ma duże znaczenie w kontekście starzenia się. Należy jednak pamiętać o cienkiej granicy między zbyt małym a zbyt dużym stresem. Utrzymujące się stany zapalne, które wynikają z przewlekłego stresu, wciąż wiążą się między innymi z otyłością, chorobami serca, cukrzycą, depresją, astmą i chorobą Alzheimera.

Zdjęcie główne: Brett Sayles / pexels.com
Tekst: OP

ZDROWIE