Zastanawialiście się kiedyś, kim jest psychopata? Większość z nas bez trudu jest w stanie wskazać kilka przykładów z kina, literatury czy seriali. Jednak taki człowiek ma niejedno oblicze. Psychopata nie zawsze przypomina Jokera, Patricka Batemana czy Dextera. Może nim być każdy z nas. Czy możliwe, że sam masz skłonności psychopatyczne? Aby móc odpowiedzieć sobie na to pytanie, warto zapoznać się z kryteriami diagnostycznymi opracowanymi przez psychologa Roberta Hare’a w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Zgodnie ze statystykami ok. 1 proc. populacji wykazuje takie cechy charakteru. Wykonaj test tutaj.

Co ciekawe, szacuje się, że psychopatami jest aż 21 proc. dyrektorów generalnych największych firm.

Skala Hare’a liczy sobie maksymalnie 40 punktów. Przestępcy osiągają na ogół wynik w zakresie od 22 do 30. Nie trzeba zatem osiągnąć górnego pułapu, aby mieć prawo do pewnego niepokoju. Podobno w większości z nas drzemią cechy charakteru, które pretendują do miana psychopatycznych. Do lamusa odeszła już teoria mówiąca o tym, że surowe i konserwatywne wychowanie sprawia, że takie cechy nie rozwiną się w ciągu życia osobniczego. Od wielu lat trwa debata na temat tego, jakie czynniki zwiększają prawdopodobieństwo zachowań psychopatycznych. Obecnie uważa się, że duże znaczenie mają predyspozycje genetyczne, a także pewne czynniki zewnętrzne, w tym przewlekły stres, chroniczne zmęczenie czy odrzucenie przez osoby bliskie.

Czy uzyskanie wysokiego wyniku w teście PCL-R dowodzi tego, że możemy być niebezpieczni dla otoczenia? Niekoniecznie. Nie wszyscy psychopaci się przestępcami.

Czym wyróżnia się psychopata? Przede wszystkim ma nieziemski urok osobisty. Jest to oczywiście tylko pozornie pozytywna cecha. Nie jest ona podyktowana chęcią wzbudzenia autentycznego zainteresowania czy empatią, a sprytną próbą manipulacji. Większość psychopatów potrafi oczarować i uwodzić. Prostym przykładem jest wielokrotny morderca kobiet – Ted Bundy. Na jego rozprawy przychodziły zauroczone nim panny i mężatki. Inną kluczową kwestią jest wysokie poczucie własnej wartości. Wiara w siebie może wyjaśniać, dlaczego tak duży odsetek psychopatów to ludzie sukcesu. Narcystyczne osobowości mają także tendencję do poniżania ludzi wokół i patologicznego kłamania. Test PCL-R skupia się również na braku poczucia winy, bezduszności, rozwiązłym życiu seksualnym i pasożytniczym trybie życia. Psychopaci nie zawsze potrafią jednak panować nad swoimi emocjami i często wybuchają wachlarzem rozmaitych emocji.

Rozwiązałeś już test PCL-R? Masz się czego obawiać?

Tekst: PKW