Skala Oceny Przystosowania Społecznego (SRRS) – powszechnie znana jako Skala Stresu Holmesa i Rahe’a – jest narzędziem do pomiaru stresu, którego doświadczamy. Ma pomóc w skutecznym reagowaniu na wszelkie stresogenne sytuacje, z którymi przychodzi nam się mierzyć. Opracowana została w 1967 roku. Psychiatrzy przestudiowali dokumentację medyczną ponad 5 tys. pacjentów, w szczególności skupiając się na 43 typowych wydarzeniach życiowych.

Badanie pozwoliło psychiatrom ustalić względną 'ciężkość’ różnych rodzajów stresu. Wskazali również punkt, w którym obciążenie stresem może narazić na ryzyko chorób.

Całkowitą wartość stresujących wydarzeń życiowych można obliczyć poprzez zsumowanie wyników dla każdego zdarzenia, które wystąpiło w okresie ostatnich 12 miesięcy. Jeśli dane zdarzenie pojawiło się więcej niż raz, aby uzyskać dokładniejszą sumę, punkty należy dodać ponownie.

1. Śmierć współmałżonka – 100 punktów
2. Rozwód – 73
3. Separacja lub rozstanie – 65
4. Pobyt w więzieniu – 63
5. Śmierć bliskiego członka rodziny – 63
6. Ciężka choroba lub wypadek z uszkodzeniem ciała – 53
7. Ślub – 50
8. Zwolnienie z pracy/bezrobocie – 50
9. Pojednanie z małżonkiem – 45
10. Przejście na emeryturę – 45
11. Znacząca zmiana stanu zdrowia lub zachowania członka rodziny – 44
12. Ciąża – 40
13. Problemy seksualne – 39
14. Pojawienie się nowego członka rodziny – 39
15. Poważna zmiana w pracy lub reorganizacja firmy – 39
16. Zmiana statusu finansowego – 38
17. Śmierć przyjaciela – 37
18. Zmiana stanowiska pracy – 36
19. Konflikty w rodzinie – 35
20. Wysoki kredyt lub poważne obciążenie hipoteki – 31
21. Problemy z hipoteką/odmowa kredytu – 30
22. Zmiana stopnia odpowiedzialności w życiu zawodowym – 29
23. Opuszczenie przez dzieci domu rodzinnego – 29
24. Kłótnie i starcia z krewnymi współmałżonka – 29
25. Wzmożenie wysiłku dla wykonania jakiegoś zadania – 28
26. Początek lub zakończenie pracy zawodowej współmałżonka – 26
27. Rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej – 26
28. Zmiany standardu, poziomu życia – 25
29. Zmiany osobistych nawyków i przyzwyczajeń – 24
30. Starcia z szefem – 23
31. Zmiany warunków pracy lub najbliższego otoczenia – 20
32. Zmiana miejsca zamieszkania – 20
33. Zmiana szkoły – 20
34. Znacząca zmiana w spędzaniu wolnego czasu – 19
35. Zmiany w praktykach religijnych – 19
36. Znacząca zmiana w nawykach życia towarzyskiego – 18
37. Niewielka pożyczka – 17
38. Znacząca zmiana przyzwyczajeń dotyczących snu – 16
39. Znacząca zmiana dotycząca kontaktów z rodziną – 15
40. Zmiany nawyków żywieniowych – 15
41. Urlop – 13
42. Święta spędzane z rodziną – 12
43. Małe naruszenie przepisów prawnych – 11

Według Holmesa i Rahe’a:

• wynik punktów między 150 a 199 oznacza 37 proc. szansy na ryzyko chorób w przeciągu kolejnych 2 lat,
• wynik między 200 a 299 oznacza 51 proc. szansy na ryzyko chorób w przeciągu 2 kolejnych lat,
• wynik plasujący się powyżej 300 punktów oznacza 79 proc. szansy na ryzyko chorób w trakcie kolejnych 2 lat.

Badacze sugerują, by – o ile to możliwe – przekształcać cele narażające nas na dodatkowy stres (np. przeprowadzka czy wyjazd na studia). Zachęcają też do rozwijania umiejętności rozwiązywania konfliktów. Na sytuacje, których nie da się uniknąć, należy natomiast w miarę możliwości wpływać, czyli kontrolować za pomocą swoich świadomych reakcji. Inną metodą jest akceptacja otaczających nas warunków i elastyczność, która pozwoli zdystansować się do sytuacji.

Niektórzy krytycy sugerowali, że skala stresu Holmesa i Rahe’a zawodzi w pewnych obszarach, zwłaszcza że reakcje na wydarzenia życiowe różnią się w poszczególnych grupach kulturowych.

W jednym z przykładów porównano uczestników amerykańskich i malezyjskich. Okazało się, że stosunek Malezyjczyków do łamania prawa znacznie różnił się od stosunku Amerykanów, co oznacza, że ich doświadczanie stresu było inne. Tymczasem otrzymali ten sam wynik. Dlatego warto potraktować skalę Holmesa i Rahe’a jedynie jako wstęp do głębszych analiz dotyczących roli stresu we własnym życiu.

Zdjęcie główne: Vecteezy.com
Tekst: KK