Gigantopiteki były największymi ssakami naczelnymi na świecie. Te gigantyczne małpy miały nawet 3 metry wysokości i ważyły 200-300 kilogramów. Mieszkały głównie na terenie dzisiejszych Indii i Chin.

Wyginęły między 295 a 215 tys. lat temu. Dlaczego? Przez długi czas paleontolodzy nie znali odpowiedzi na to pytanie.

– Historia gigantopiteka jest zagadką paleontologii – jak tak potężne stworzenie mogło wyginąć w czasie, gdy inne naczelne przystosowywały się i przeżywały? – mówi paleontolog Yingqi Zhang z Chińskiej Akademii Nauk, który kierował badaniami mającymi wyjaśnić zagadkę gigantycznych małp.

Naukowcy zrekonstruowali środowisko, w którym gigantopiteki żyły 2 mln lat temu, czyli w okresie, kiedy wyodrębnił się ten gatunek, oraz w momencie, gdy wymarł. Przeanalizowali skamieniałości i próbki osadów z 22 jaskiń w południowych Chinach, gdzie znaleziono szczątki tych zwierząt.

Naukowcom udało się ustalić, jakie zmiany środowiskowe i behawioralne towarzyszyły wyginięciu gigantycznych małp, ale do tego było potrzebne solidne datowanie. To właśnie Zhang z zespołem ustalił podaną powyżej datę wyginięcia gigantopiteków – wcześniejsze rozbieżności wynosiły aż 200 tys. lat!

Analizy pyłków wykazały, że w czasie, gdy gatunek wymierał, warunki w lasach południowych Chin ulegały poważnym zmianom.

Gęste lasy z obfitym poszyciem, a także dużą ilością wody i owoców, które były głównym pożywieniem małp, wypierały łąki i krzewy, było coraz bardziej sucho i pogarszał się dostęp do wody oraz pokarmu. Zmiana klimatu wykończyła ten gatunek. Jak wykazały analizy dentystyczne, gigantopitek się do niej nie przystosował – w przeciwieństwie do swego najbliższego kuzyna, również wymarłego, orangutana chińskiego. Na zębach gigantycznych małp widać ślady chronicznego stresu i mniej zróżnicowanej diety.
Naukowcy podkreślają, że zrozumienie przyczyn wyginięcia poszczególnych gatunków jest niezwykle ważne w obliczu zmian klimatycznych i szóstego masowego wymierania.

Tekst: NS