Idą Święta – magiczny czas, który spędzimy w gronie najbliższych, delektując się wyśmienitymi bożonarodzeniowymi potrawami, wymieniając się prezentami i wpatrując w migoczącą światełkami i błyskotkami choinkę. Tej idyllicznej wizji nie dzieli jednak z nami Matka Ziemia.

Boże Narodzenie to apogeum niekontrolowanego konsumeryzmu i bezmyślnego marnotrawstwa, które silnie odbije się na kondycji środowiska naturalnego naszej planety.

Wyniki badań przeprowadzonych przez Stanford University wskazują, że w samych Stanach Zjednoczonych w okresie pomiędzy Świętem Dziękczynienia (miesiąc przed Bożym Narodzeniem) a Nowym Rokiem Amerykanie produkują o 25 proc. więcej śmieci niż w jakimkolwiek innym czasie w ciągu roku.

To oznacza milion ton dodatkowych odpadów tygodniowo – i to tylko w USA!

Co roku w Wielkiej Brytanii po Świętach wyrzuca się 300 tys. ton papieru do pakowania prezentów. Aż strach pomyśleć, ile wstążek, wstążeczek, kokardek, toreb na prezenty, kartek bożonarodzeniowych, i innych opakowań trafia w tym okresie na śmietnik! A do tego odpady ze świątecznego stołu i resztki jedzenia i napojów po sylwestrowej imprezie.

Ruch zero waste, działający w oparciu o nadrzędną zasadę ograniczenia marnotrawstwa do zera lub absolutnego minimum, zdaje się być przeciwieństwem okresu bożonarodzeniowego, który współcześnie celebruje się niekończącymi się zakupami i niekontrolowanym przejadaniem się. Teraz jednak ma swój czas i zyskuje na sile – wraz z rosnącą świadomością ludzi na temat zagrożeń, z którymi w niedalekiej przyszłości będziemy musieli się zmierzyć, jeżeli nie zmienimy swoich zachowań konsumpcyjnych. Choć Boże Narodzenie spod znaku zero waste dla większości brzmi dość ekstremalnie, restrykcyjnie i, nie oszukujmy się, ciężko i problematycznie, odpowiednio zaplanowane i rozważnie przemyślane może być jeszcze bardziej magiczne, niż zazwyczaj.

Oto kilka wskazówek na to, jak obchodzić tegoroczne Boże Narodzenie i nie naśmiecić.

1. Zamiast przedmiotów, sprezentuj doświadczenia

Zamiast kupować kolejny nikomu niepotrzebny zestaw płynów do kąpieli (zapakowanych w dekoracyjne plastikowe pudełko, którego fragmenty ostatecznie wylądują pewnie w wodach oceanów), wybierz prezenty w formie doświadczeń: (elektroniczne) bilety na koncert, karnet na jogę, wypad do ulubionego spa czy kurs gotowania.

2. Postaw na dobrą jakość

Kupując prezenty w formie dóbr materialnych, stawiaj na te, które są wysokiej jakości i dzięki temu będą służyć dłużej.

Zwracaj uwagę na materiały, z których zostały wykonane, i wybieraj te bardziej zrównoważone – mikrofibrę, jutę, tkaniny konopne, materiały uzyskane z recyklingu.

Unikaj też tych produktów, które są toksyczne, stawiając na te opatrzone symbolem BPA Free i PVC Free.

3. Wykorzystaj stare opakowania na prezenty

Każdy ma w domu szufladę ze wstążkami, kokardami i torebkami na prezenty. Czas opróżnić jej zawartość.

Zamiast kupować kolejne dekoracyjne opakowania, zapakuj prezenty w strony ze starego magazynu czy gazety.

Fragmenty kartonów świetnie sprawdzą się jako bileciki na prezenty.

4. Kupuj z głową

Świadomie wybieraj produkty, z których przyrządzisz potrawy na wigilijny stół. Kupuj te, których opakowanie ograniczone zostało do minimum – zrezygnuj z opakowanych w plastik warzyw i owoców, a mięso, ryby, wędliny i sery zapakuj we własne pudełka wielokrotnego użytku. Do sklepu przyjdź z własnymi torbami.

5. Przygotuj mniej jedzenia niż zazwyczaj

Dostosuj świąteczne menu do liczby osób zaproszonych na posiłek. Przygotuj mniej niż zazwyczaj, zachęcając do mniejszych porcji, dzięki czemu zwiększa się możliwość uniknięcia sytuacji, w której resztki jedzenia trafiają do śmietnika.

Przypomnij swoim gościom o przyniesieniu pojemników wielokrotnego użytku, do których będzie można zapakować pozostałe po posiłku jedzenie.

Kreatywnie wykorzystaj resztki, zużywając je następnego dnia do przygotowania makaronów, omletów czy sałatek.

6. Wybierz choinkę w donicy

Najbardziej ekologiczne i przyjazne środowisku są choinki w donicach, które można albo kupić, albo wypożyczyć. Te po Świętach nadają się do powtórnego zasadzenia i wykorzystania za rok.

7. Zrezygnuj ze sztucznych błyskotek i świecidełek choinkowych

Zamiast pokrytych brokatem bombek i plastikowych kokardek, ozdób choinkę samodzielnie wykonanymi dekoracjami lub tymi naturalnymi, jak szyszki.

Istnieje wiele sposobów na to, aby Boże Narodzenie było prawdziwie magicznym, wyjątkowym czasem, nie tylko dla nas i dla naszych bliskich, ale i dla naszej planety. Coraz poważniejsze i bardziej widoczne problemy środowiskowe oraz negatywne konsekwencje zmian klimatycznych wcześniej czy później wymuszą zmiany w postrzeganiu Świąt i w sposobach, na jakie je obchodzimy. Lepiej zacząć wprowadzać je już teraz.

Tekst: AO