70k
Palio Office Park w Gdańsku: nowoczesna przestrzeń wpisana w historyczne miejsce
Miasta portowe od końca XX wieku przechodzą stopniową transformację. Zmieniają się, by dostosować się do aktualnej sytuacji gospodarczej i technologicznej.
Jak rewitalizowane są miasta portowe?
Według raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) poświęconego konkurencyjności globalnych miast portowych (w tym Gdańska) istnieją trzy główne modele, dzięki którym miasta mogą czerpać dodatkowe korzyści ze swoich portów: klastry usług morskich, rozwój przemysłowy oraz rozwój nabrzeży związanych z portami. Ten ostatni czerpie z lokalnego, unikalnego dziedzictwa, które decyduje o charakterze miejsca i przekształca je w źródło rozwoju miasta.
Przykładami miast, w których dokonano transformacji dzielnic portowych, mogą być m.in. Londyn, Barcelona, Bilbao czy Berlin. W niemieckiej stolicy, w rejonie Eiswerder dawne budynki magazynowe przebudowano na biurowe. Następnie pojawiły się tu lokale gastronomiczne, studia telewizyjne i budownictwo mieszkalne. Od 2010 roku w Eiswerder powstają kolejne projekty, które w nowy sposób wykorzystują istniejące zabudowania. Również rejony Schultheiss i Parkstrasse w Berlinie zostały zrewitalizowane jako wielofunkcyjne strefy z funkcjami biurowymi, edukacyjnymi, kulturalnymi, przestrzeniami usługowymi oraz mieszkalnymi – w tym 215 mieszkaniami przeznaczonych dla osób starszych. Tak powstały nowoczesna, nadwodna dzielnica z wykorzystaniem historycznego dziedzictwa.
Aktualnie trwa rewitalizacja stoczniowych terenów w San Francisco, gdzie ukończono już pierwszy etap budowy obiektów mieszkalnych. Natomiast jednym z największych projektów rewitalizacji w Europie jest HafenCity. Największa nabrzeżna, wielofunkcyjna dzielnica miejska powstaje w Hamburgu i ma na celu zagospodarowanie dawnych doków i terenów poprzemysłowych. Ten spektakularny projekt rewitalizacyjny ma się zakończyć w 2025 roku. Powstaną tu nowoczesne apartamentowe z mieszkaniami dla 12 tys. osób oraz biurowce i lokale usługowe, które zapewnią aż 40 tys. miejsc pracy. W HafenCity połączono funkcje mieszkalne, biurowe i rekreacyjne – można powiedzieć, że wszystko będzie tu w zasięgu ręki albo kilkunastominutowego spaceru. W nowoczesnej dzielnicy będą znajdować się także liczne przestrzenie wspólne, takie jak parki, place i promenady. Jej terenie obejmuje także historyczny obszar dzielnicy Speicherstadt, czyli Miasto Spichlerzy wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Photo by Moritz Kindler on Unsplash
Inwestycje typu mixed-use uważa się za przyszłość miejskiej architektury. Zgodnie z podejściem placemaking Palio Office Park zaoferuje mieszkańcom i turystom przestrzeń do spędzania wolnego czasu, strefy relaksu, sportu oraz kompleks gastronomiczny.
Palio Office Park: jedna przestrzeń, wiele funkcji
Każdy z wymienionych projektów ma inny kształt, ale wszystkie łączą w sobie różne funkcje – biurowe, usługowe, mieszkalne i tereny rekreacyjne. Nie są to miejsca, w których życie zamiera po godz. 17:00. To właśnie tego typu inwestycje mixed-use są postrzegane są jako przyszłość miejskiej architektury.
Również w Polsce trwa rewitalizacja terenów portowych. Przykładem projektu, który połączy w sobie wiele funkcji i podejście placemaking dbające o przyszły rozwój tkanki miejskiej jest Palio Office Park w Gdańsku. To powstający na terenie Stoczni Gdańskiej kompleks biurowo-usługowy, który dostarczy 88,6 tys. mkw. powierzchni biur klasy A – nowoczesnej, zaawansowanej technologicznie przestrzeni do pracy – ponad 3,2 tys. mkw. powierzchni usługowych oraz przeszło 3 tys. mkw. terenów zielonych.
Cavatina Holding opracowała projekt zgodny z wytycznymi konserwatora zabytków, wpisujący się w historyczny krajobraz Stoczni, ale też dbający o aktualne i przyszłe potrzeby mieszkańców i rozwój tkanki miejskiej.
Palio Office Park – rewitalizacja z szacunkiem dla historii
Inwestycja Cavatina Holding wpisuje się w czas przemian Młodego Miasta, tworzenie nowej, praktycznej z punktu widzenia aktualnych i przyszłych potrzeb mieszkańców tkanki miejskiej w historycznym miejscu. To ogromne wyzwanie, tym bardziej, że Stocznia Gdańska, kolebka Solidarności, jest od 2017 r. pod ochroną konserwatorską. Przemiany ważnego historycznie i kulturalnie miejsca od początku budzą wiele emocji.
Wpisanie architektury w istniejącą tkankę miasta, a szczególnie w kontekst miejsca o wyrazistym charakterze i bogatej historii oraz rozwój oparty na dziedzictwie kulturowym to ważne wyzwania, które stoją dzisiaj przed architektami.
Można tu zacytować słowa Janusza Lipińskiego z monografii dotyczącej Młodego Miasta (Janusz Lipiński, Piotr Lorens ‘Młode Miasto Gdańsk. Laboratorium miejskich procesów rozwojowych’, Wydawnictwo Monoplan, Warszawa 2016):
’Budowa kapitału kulturowego związana z nasyconymi historią i emocjami terenami postoczniowymi w Gdańsku jest nie tylko ambitnym zadaniem, ale przede wszystkim ważnym elementem „wielkiego, zbiorowego obowiązku”… dbanie o przestrzeń kulturową w stoczni jest częścią procesu budowania świadomości lokalnej i narodowej, kulturowej i społecznej. Potrzebna jest troska o zachowanie dotychczasowego dziedzictwa kulturowego, a przede wszystkim codzienna, zbiorowa praca, której celem jest nadanie nowej przestrzeni współczesnej formy europejskiego miasta XXI wieku. Ograniczenie tego obowiązku do czysto konserwatorskiego zamrożenia stanu istniejącego, choćby nawet w poczuciu odpowiedzialności za ich zachowanie dla przyszłych pokoleń, to stanowczo niewystarczający program w obliczu prostej konstatacji, że społeczności i kraje rozwijające się kierują swoją aktywność przede wszystkim ku przyszłości’.
Projekt przede wszystkim musi spełniać wytyczne konserwatora zabytków i umiejętnie wpisywać nowoczesną architekturę w historyczny krajobraz Stoczni. Tak jest w przypadku Palio Office Park. Rewitalizacja z szacunkiem dla historii to cel, jaki postawił sobie inwestor.
’Z szacunku dla przeszłości należy dbać o zachowanie najwartościowszych elementów epoki rewolucji przemysłowej, ale kulturowo orientować się na przyszłość’ – Janusz Lipiński, ‘Młode Miasto Gdańsk. Laboratorium miejskich procesów rozwojowych’.
By zachować ekspozycję historycznych zabudowań Stoczni Gdańskiej, architekci zastosowali płynne przejście między wysokościami budynków poprzez tarasowy układ zielonych balkonów. Najwyższy z ośmiu obiektów będzie miał 8 kondygnacji, a najniższy 3. W fasadach wszystkich budynków zaprojektowano płyty kompozytowe w rudym kolorze, które przypominają blachę, co koresponduje z poprzemysłowym charakterem Młodego Miasta. Przed ścianami frontowymi dwóch biurowców pojawią się natomiast wodne lustra ciągnące się prawie na całej długości elewacji. To zabieg, który ma przypominać o największym atucie – bliskości morza i portowych tradycjach Gdańska.
W planach jest także odtworzenie pierwotnego układu drogowego, w tym ulicy Malarzy i nawiązanie do stoczniowego układu urbanistycznego.
Niemal kilometrowy odcinek ulicy Malarzy z wydzielonymi strefami różnych usług i aktywności otwartych dla mieszkańców ma przyczynić się do rozwoju społeczności na terenie ewoluującej dzielnicy Gdańska. Miniony rok i pandemia dodatkowo pokazały, jak ważne jest zadbanie o przestrzenie wspólne umożliwiające interakcje z ludźmi w czasie, kiedy musimy zachować dystans społeczny.
– Przy projektowaniu Palio Office Park nasz zespół architektów wziął pod uwagę ścisłe wytyczne co do możliwości rewitalizacji tej części miasta. Chociaż wiele naszych inwestycji w innych miastach to zdecydowanie wyższa zabudowa, odnajdujemy się również w bardziej kameralnej, mamy na nią pomysł i działamy we współpracy z samorządem, aby wykreować Młode Miasto na nowo z szacunkiem do przeszłości. Do każdego projektu podchodzimy bardzo indywidualnie, w pełni respektując lokalne uwarunkowania i dbając o unikalny charakter architektury dobrze korespondującej z otoczeniem – mówi Tomasz Zydorek, Leasing Director w Cavatina Holding.
Funkcjonalne, pełne zieleni i miastotwórcze inwestycje zapewniają mieszkańcom wygodę i łatwy dostęp do wszystkiego, co niezbędne do życia.
Zrównoważone projektowanie i idea 15-minutowego miasta
Pisząc o miastach przyszłości trudno nie wspomnieć o jeszcze jednym istotnym trendzie. Wiele miast, w tym Barcelona, Melbourne czy Paryż (Anne Hidalgo, mer Paryża, uczyniła z niego centralny punkt swojej udanej kampanii reelekcyjnej w 2020 roku), już zadeklarowało, że planuje poprawić jakość życia mieszkańców przez wprowadzenie tzw. miast 15-minutowych.
Idea miasta 15-minutowego zakłada stworzenie 'miasta bliskości’, w którym mieszkańca mogą zorganizować sobie życie bez konieczności codziennego pokonywania dłuższych dystansów. Dom, praca, relaks, zakupy – wszystko powinno być zlokalizowane w odległości krótkiego spaceru lub jazdy rowerem.
Podobna idea przyświeca zmianom trwającym w gdańskim Młodym Mieście. W ramach Palio Office Park inwestor zaplanował nie tylko nowoczesną przestrzeń biurową, ale też liczne lokale gastronomiczne i usługowe, placówka medyczna, kawiarnie, sklepy spożywcze. Pojawi się tu również kontenerowa strefa gastronomiczna, czyli otwarta przestrzeń do spędzania czasu na zewnątrz oraz rozwiązania umożliwiające aktywności w plenerze – siłownia zewnętrzna czy ścianka wspinaczkowa.
– Projekt Palio Office Park świetnie wpisuje się w zachodzące w obszarze Młodego Miasta zmiany zgodne z ideą 15-minutowego miasta – uzupełnia okolicę o funkcję biurową połączoną ze strefami relaksu i gastronomią w pobliżu infrastruktury mieszkaniowej i kulturalnej – mówi Tomasz Zydorek, Leasing Manager w Cavatina Holding.
Mądre wkomponowanie zieleni oraz zadbanie o zrównoważony rozwój to kolejne cele, przed którymi stają dzisiaj miasta.
Istotnym elementem projektu Palio Office Park jest spora dawka roślinności – trawy, krzewy i drzewa, a także zielone zagospodarowanie dachów, co pozwoli zwiększyć powierzchnie biologicznie czynne na do tej pory mocno zindustrializowanym terenie.
O tym, że kompleks został zaprojektowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, świadczy też certyfikat BREEAM, który przyznano Palio Office Park za pierwszy etap inwestycji. W lutym 2021 roku Cavatina otrzymała pozwolenie na użytkowanie dla pierwszego budynku kompleksu Palio A. Budynek został wysoko oceniony za zrównoważoną gospodarkę wodą, energooszczędność, materiały, z których został wykonany oraz za rozwiązania spełniające wymogi najnowszego standardu International Building Institute – WELL Health-Safety Rating. Certyfikat ten przyznawany za tworzenie bezpiecznych, sprzyjających zdrowiu i minimalizujących ryzyko przenoszenia chorób miejsc pracy.
Zdjęcia: materiały prasowe Cavatina Holding
