Szacuje się, że od 1950 roku wyprodukowaliśmy ponad 8 miliardów ton plastiku, z czego niemal 80 proc. zapełniło śmietniska, zaśmieciło miasta, trafiło do gleby lub też wylądowało w wodach mórz i oceanów. Świat designu w dużym stopniu odpowiada za zanieczyszczenie naszego środowiska plastikowymi odpadami, na przestrzeni lat eksperymentując z materiałami, które, jak już teraz wiadomo, są niezwykle trudne do przetworzenia, bazując na plastikowych opakowaniach i w niekontrolowany sposób wykorzystując różne odmiany plastiku w awangardowych projektach.

Współcześni designerzy próbują naprawić błędy poprzedzających ich generacji – w innowacyjny sposób utylizują plastik, który znajduje się już w obiegu, tworząc produkty użyteczne, estetyczne, a przede wszystkim przyjazne środowisku. To właśnie im poświęcony był tegoroczny London Design Festival. Dla wielu, nie tylko tych działających na co dzień w branży designu, tegoroczne wyróżnienie w kategorii Materiału Roku było niespodzianką, o nawet szokiem. Przyznane zostało właśnie plastikowi.

Plastik stał się tym samym nie tylko najbardziej znienawidzonym materiałem naszej generacji, ale i tym, z którym wiąże się na przyszłość największe nadzieje.

Pomimo negatywnych uczuć, jakie wzbudza plastik, nie da się zaprzeczyć, że materiał ten zrewolucjonizował sposób, w jaki współcześnie żyjemy.

Pozwolił na stworzenie produktów mniejszych, cieńszych, bardziej wytrzymałych, a niejednokrotnie i bardziej atrakcyjnych wizualnie. Pod wieloma względami można określić go nawet bohaterem naszych czasów – dzięki niemu powstały skomplikowane części komputerowe czy kluczowe elementy urządzeń medycznych. Z drugiej strony plastik, zwłaszcza w formie jednorazowych opakowań, tanio i bezmyślnie produkowanych i dystrybuowanych, stał się symbolem niezrównoważonej konsumpcji i marnotrawstwa naszych czasów.

Przyznanie plastikowi statusu Materiału Roku 2018 to próba zwrócenia uwagi na jego ogromny potencjał. Ten już teraz odkrywają najbardziej innowacyjni i kreatywni przedstawiciele branży designu, wykorzystując plastikowe zasoby, które już znajdują się w obiegu lub pochodzą z recyklingu. Na London Design Festival zaprezentowano prace czterech pionierów w tej dziedzinie:

Charlotte Kidger

Brytyjska projektantka eksperymentuje z pianką poliuretanową, w świecie plastiku postrzeganą jako materiał niszowy, przez co trudny do przetworzenia. Sprawia to, że w ostateczności, aby zniknąć, musi ulec spaleniu – inaczej w nieskończoność zalegać będzie na wysypisku śmieci.

Z pianki poliuretanowej udało jej się stworzyć kompozyt, który jest trwały, odporny i idealnie nadaje się do tworzenia różnych form w 3D. Z otrzymanego materiału, w procesie zero waste, powstały wazony, wazy, donice oraz stoły o wyjątkowym designie.

Dirk Vander Kooij

Holenderski designer stworzył całą kolekcję mebli i dodatków wyprodukowanych z plastikowych materiałów z odzysku. W swojej pracy łączy najnowsze technologie z tradycyjnymi technikami rzemieślniczymi, każdorazowo uzyskując niepowtarzalny rezultat.

Jego flagowym produktem jest stolik Meltingpot, do którego produkcji wykorzystano stare płyty CD, wyrzucone na śmietnik meble ogrodowe czy stare rury z gospodarstw rolnych.

Weez and Merl

Brytyjscy designerzy za cel postawili sobie uczynienie polietylenu wartościowym materiałem wysokiej jakości. Znaczna część odpadów polietylenowych z Wielkiej Brytanii jest wysyłanych za granicę, gdzie zostają przetworzone – jest to jednak praktyka kosztowna i daleka od idei zróżnicowanego rozwoju.

Weez and Merl w swojej pracy wykorzystują techniki i umiejętności nabyte przy pracy z drewnem, łącząc tradycyjne rzemiosło z innowacyjnością maszyn i specjalistycznych urządzeń. Otrzymany przez nich materiał przypomina nieco marmur. Powstało z niego wiele ciekawych produktów, między innymi talerze, podkładki pod szklanki do napojów, blaty, a także akcesoria do desek surfingowych.

Kodai Iwamoto

Japoński designer wybrał tradycyjną technologię dmuchania szkła i wykorzystał ją do dmuchania materiały z przetworzonych rur PVC. W ten sposób powstała kolekcja pięknych wazonów, łącząca tradycyjną elegancję z awangardowym stylem industrialnym.

Tekst: AO