Historia miejsca sięga 1904 roku, kiedy uruchomiono tutaj pierwszą dużą elektrownię w stolicy. W kolejnych latach Elektrownia Warszawska była rozbudowywana. W końcu stała się jedną z największych i najnowocześniejszych w Polsce. Jej rozwój przerwał wybuch II wojny światowej. W czasie Postania Warszawskiego Elektrownia zapewniała energię walczącemu miastu i stała się tłem dla wielu dramatycznych wydarzeń. Zamknięta w 1944 roku, wznowiła działanie po roku, tuż po zakończeniu wojny. Dziesięć lat później, specjalnie do obsługi Pałacu Kultury i Nauki, uruchomiono w Elektrowni dedykowany człon ciepłowniczy. Produkcję prądu w Elektrowni Powiśle oficjalnie zakończono w 2001 roku.

Po ponad 15 latach od zamknięcia Elektrowni projekt został przejęty przez Tristan Capital Partners i White Star Real Estate. Od tego momentu rozpoczął się nowy rozdział w historii tego miejsca. Ruszyła rewitalizacja Elektrowni Powiśle, która świetnie wpisała się w światowy trend przywracania do życia zabytkowych przestrzeni przemysłowych. Prace zakończyły się w 2020 roku, a 20 maja nastąpiło oficjalne otwarcie zabytkowego obiektu.

Elektrownia Powiśle w Warszawie to jedna z najbardziej udanych rewitalizacji przestrzeni przemysłowych w Europie.

Potwierdzają to liczne nagrody przyznane dla projektu w polskich oraz międzynarodowych konkursach. W 2019 roku były to: CEE Investment Awards, Eurobuild Awards, CIJ Awards oraz Prime Property Prize 2019 dla budynków biurowych. Natomiast w 2020 roku (do tej pory) Elektrownia Powiśle otrzymała nagrodę Prime Property Prize 2020 Best Retail Investment of the Year oraz CEE Investment Awards Retail Project of the Year. Naszym zdaniem to na pewno nie koniec wyróżnień, bo jeszcze w tym roku pojawią się wyniki innych konkursów, w których Elektrownia ma duże szanse na zdobycie nagrody.

Przez 12 lat nad projektem przekształcenia budynków przemysłowych i terenu wokół nich w tętnicą życiem część miasta pracowało ponad 60 architektów ze studia APA Wojciechowski Architekci. Pracownia APA Wojciechowski była wiodącym architektem projektu, natomiast w poszczególne jego części zaangażowano również inne studia architektoniczne, jak VSF Creative odpowiedzialne za projekt Food Hall czy Belotto Design odpowiedzialne za strefę piękna Beauty Hall. Od samego początku autorom projektu zależało na tym, aby w historyczne mury tchnąć życie, zachować ich unikalny charakter, ale jednocześnie zmienić przeznaczenie postindustrialnych budynków. – Zachowanie oryginalnego charakteru budynku było dla nas priorytetem, a nadanie mu nowego przeznaczenia pomogło w stworzeniu wielofunkcyjnej przestrzeni, z której korzystać może całe miasto – mówi Dariusz Domański, Partner, White Star Real Estate.

W Elektrowni Powiśle połączono ponadstuletnią historię z nowoczesnością. Miejsce na nowo wpisało się w miejski krajobraz stolicy. Nie generuje już elektryczności, ale zamiast tego zasila Warszawę nową energią.

Dzisiaj Elektrownia Powiśle to wyjątkowy punkt na mapie Warszawy. Nie jest bowiem kolejną typową galerią handlową, ale wielofunkcyjną industrialną przestrzenią, która łączy funkcję handlowo-usługową, gastronomiczną, eventową, biurową, hotelową oraz mieszkalną. Więcej na temat na ten temat napiszemy już wkrótce. Teraz przyjrzyjmy się bliżej procesowi rewitalizacji.

Elektrownia Powiśle to kompleks dziewięciu budynków – pięć stanowią nowe konstrukcje utrzymane w industrialnym klimacie ze stalowymi elementami, cegłą i szkłem (trzy budynki biurowe z restauracjami na parterach, budynek apartamentowy i 4-gwiazdkowy hotel butikowy Barcelo, którego otwarcie zaplanowano na 2021 rok), natomiast pozostałe cztery to zabytkowe, historyczne budynki. Najbardziej charakterystyczny to dawna kotłownia, w której dzisiaj znajdują się sklepy znanych międzynarodowych marek oraz butiki, pop-up i concept store’y lokalnych marek modowych. Natomiast w budynku dawnej maszynowni znajduje się obecnie strefa gastronomiczna Food Hall, część handlowa na 1. i 2. piętrze oraz przestrzeń eventowa. Dawny budynek kesonu, który kiedyś pełnił rolę zbiornika wodnego, z którego woda była wykorzystywana do chłodzenia turbin, już w 2021 zmieni się w wyjątkową restaurację Mateusza Gesslera z tarasem na dachu, z którego będzie roztaczał się z widok na Wisłę, Most Świętokrzyski i Stadion Narodowy. Czwarty z budynków to dawna rozdzielnia, która obecnie jest w trakcie rewitalizacji. – Zarówno nam, jak i architektom bardzo zależało na tym, aby stworzyć miejsce spotkań idealne do spędzania czasu w towarzystwie rodziny i przyjaciół, z unikalną atmosferą, w którym historia spotyka się z nowoczesnością. Intensywna praca projektowa, ogromne zaangażowanie wielu osób oraz chęć zachowania postindustrialnego klimatu stanowiły przepis na zachowanie charakteru tego miejsca – mówi Dariusz Domański, Partner, White Star Real Estate.

Wiele pracy włożono w to, by zachować jak najwięcej oryginalnych elementów zabytkowej konstrukcji, która liczy ponad 100 lat. Co było największym wyzwaniem podczas prac projektowych? – Największym wyzwaniem było zachowanie w możliwe jak największym stopniu zabytkowej konstrukcji, spełnienie wymogów konserwatora zabytków, z którym ściśle współpracowaliśmy na każdym etapie procesu rewitalizacji oraz stworzenie przestrzeni komercyjnej, która będzie nowoczesna, a jednocześnie spójna z historią tego miejsca – odpowiada Dariusz Domański, Partner, White Star Real Estate.

Naszą uwagę przyciągają zachowana wewnątrz budynku stalowa konstrukcja i winda panoramiczna na fasadzie dawnej kotłowni. Jej szyb znajduje się w miejscu dawnego elewatora węglowego, którego używano, żeby przewieść węgiel na najwyższą kondygnację, do taśmociągu, którym podawano go do zachowanych do dziś lejów węglowych. Niebieski kolor charakterystycznych budek widocznych na fasadzie nie jest przypadkowy – to odwzorowanie oryginalnej barwy, którą ustalono w laboratorium, badając warstwy farb zdjętych ze ścian tych budek w czasie robót rewitalizacyjnych. Dobudówka z oknami po lewej stronie nad wejściem od strony placu z fontanną od ulicy Dobrej, najpierw służyła do kontrolowania rozładunku pociągów z węglem, a potem za gabinet dyrektora kotłowni. To w stu procentach oryginalna konstrukcja. Natomiast niebieska nadbudówka na szczycie to dawne pomieszczenie techniczne elewatora (podnośnika) węglowego.

Każdy najdrobniejszy element potraktowano tu z szacunkiem dla jego historycznej wartości. Użyto tradycyjnych metod wypalania cegieł, a przedmioty odzyskane z budynków Elektrowni zostały wykorzystane do stworzenia unikatowych elementów wystroju wnętrz.

Inwestorom i pracowni APA Wojciechowski Architekci zależało na zachowaniu jak największej ilości oryginalnych elementów, które znaleziono i zabezpieczono na terenie Elektrowni Powiśle podczas prac rewitalizacyjnych. W tym celu zaproszono do współpracy artystów oraz architektów wnętrz, którzy zaprojektowali unikatowe elementy wystroju wnętrz wykonane z części odnalezionych w dawnej Elektrowni.

Podczas prac budowlanych udało się zabezpieczyć ponad 5 tys. oryginalnych elementów, które dzisiaj możemy zobaczyć w różnych przestrzeniach Elektrowni, często w nowych i zaskakujących funkcjach.

Dobrymi przykładami takich dekoracji są lampy umieszczone na kolumnach stalowej konstrukcji nośnej, które zrobiono ze starych izolatorów oraz tablice rozdzielcze w strefie gastronomicznej Food Hall, które oryginalnie były umieszczone w pomieszczeniu Nastawni. Wyeksponowano je w takiej formie, w jakiej zostały zabezpieczone. Co ciekawe, na samym dole jednej z tablic umieszczona jest oryginalna kontrolka z napisem „PAŁAC”, wskazująca na bezpośrednie połączenie Elektrowni z warszawskim Pałacem Kultury i Nauki. Obok można znaleźć podobną kontrolkę dla Dworca Gdańskiego. Wszystkie ręcznie dopisane komentarze są oryginalne. Z kolei stare kafelki, które zostały zdemontowane i zinwentaryzowane, posłużyły projektantom za wzór do odtworzenia posadzek.

Kiedyś warszawska Elektrownia była niedostępnym, wygrodzonym terenem. Dzisiaj to miejsce otwarte dla wszystkich – zarówno mieszkańców stolicy, jak i odwiedzających ją turystów.

Elektrownia Powiśle po prawie dwudziestu latach została ponownie otwarta – działa inaczej, ale zachowała swój dawny, niepowtarzalny charakter. Długo oczekiwane otwarcie poprzemysłowej przestrzeni nastąpiło 20 maja 2020 roku. Projekt zyskał nowe życie i wniósł świeżą, pozytywną energię do Warszawy. Dzisiaj Elektrownia Powiśle tętni życiem. W industrialnych wnętrzach zrobimy zakupy, spróbujemy jedzenia z różnych zakątków świata w strefie gastronomicznej Food Hall i licznych restauracjach, a w pierwszej w Polsce strefie urody i pielęgnacji – Beauty Hall skorzystamy z ponad 300 zabiegów kosmetycznych. W zrewitalizowanych budynkach Elektrowni i na trzech placach wokół nich przynajmniej raz w tygodniu dzieje się coś ciekawego: festiwale, targi, warsztaty, spotkania, a latem także pokazy teatralne, koncerty, kino plenerowe oraz zajęcia jogi pod chmurką. Warto więc zaglądać na warszawskie Powiśle!

Więcej informacji znajdziecie tutaj. Obserwujcie też Elektrownię Powiśle na Facebooku i Instagramie, aby na bieżąco śledzić wszystkie nowości i wydarzenia!

Zdjęcia: materiały prasowe Elektrowni Powiśle
Tekst: AB