Marta Jerin, F5: Metaverse jest obecnie na ustach wszystkich. Jak Ty widzisz jego powstanie?

Tadeusz Zieliński: W tej chwili temu, co ja nazywam metaversem, czyli wirtualnym miejscem, w którym ludzie łączą się, wykonując jakieś aktywności niekoniecznie gamingowe, wydaje się być Fortnite. Metaverse powinien być takim cyfrowym odzwierciedleniem naszego świata, a to oznacza, że powinny być w nim obecne prawdziwe brandy, prawdziwi celebryci i prawdziwe emocje.

Niektórzy zarzucają Fortnite’owi, że jest przepełniony chamskim marketingiem…

No tak, ale co w tym złego? Skąd się wzięło określenie metaverse? Przede wszystkim z Ready Player One. Czym była Oaza, jeśli nie Fortnitem właśnie? To było środowisko do zabawy, gdzie Alien, Predator i postacie z Avengersów wspólnie biorą udział w wyścigu albo wchodzą do jakiegoś pomieszczenia, gdzie się odbywa gra horrorowa.

Co sprawia, że Fortnite na razie wygrywa wyścig w stronę metaversu? Własna waluta? Liczba graczy? 

Waluty ma co druga gra. Tu raczej decyduje gotowa wirtualna przestrzeń, w której organizowane są przeróżne wydarzenia, które ściągają i jednoczą ludzi. Na przykład w koncercie Travisa Scotta wzięło udział 27 mln graczy. Ta metaversowość Fortnite pojawiła się właśnie z takimi wydarzeniami, w pewien sposób samoistnie wyewoluowała.

Jeszcze te pierwsze koncerty były w miarę normalne, ot – stawiano scenę na środku wirtualnego pola, ale to, jak zrealizowano koncert Ariany Grande, to już było coś innego. Stworzono wirtualną przestrzeń, instalację, w której poruszali się gracze wraz z gigantycznym avatarem Ariany, który śpiewał kolejne piosenki. Takie rzeczy nie wydarzały się wcześniej bezpośrednio w grach i nie na taką skalę, nie z takim przepychem. W ogóle Fortnite od dawna robi niesamowite, gigantyczne eventy: a to pojawia się Galactus i chce go zniszczyć, a to czarna dziura, która wciąga wszystkich graczy. W ten sposób wprowadzono zresztą nowy patch (uaktualnienie). Z okazji premiery 'Avengers: Endgame’ odbył się też event, w którym grało się jako Thanos, polując na innych graczy.

Przy czym to jeszcze do końca nie jest metaverse – to jeszcze gra, a nie miejsce spotkań. Metaverse to alternatywne miejsce do życia, w którym masz przestrzeń do pracy, rozrywki, do wszystkiego. Takie twoje alternatywne cyfrowe życie. Wszech-fejsbunio.

Będziemy żyli w goglach? 

Myślę, że VR nie upowszechni się na jakąś niesamowitą skalę. To nie jest technologia, która podbije świat, ale na pewno nigdzie też nie zniknie. Ma zbyt wiele ciekawych zastosowań, daleko wychodzących poza gaming.

Istnieje na przykład VR-owy Chat room, który na tyle się już rozwinął, że można patrzeć na niego podobnie jak na Fortnite, z tym że tam wspólne granie jest tylko jedną z wielu aktywności. Można na przykład zagrać w VR-ową adaptację fantastycznej ubiegłorocznej gry Among Us, gdzie cała zabawa tkwi w rozmowach między graczami i wykrywaniu zabójcy polującego na innych.

Spędzasz sporo czasu przed komputerem? Masz ulubiony komputer?

Dla mnie jest trochę tak, że komputery nie mają marek. Jestem pecetowcem, a komputer powinien być składany z kawałków. Polacy wychowali się na pecetach, naszym ulubionym komputerem jest pecet. Nie konsole, nie mac, ale PC. Graliśmy na Commodore, Amidze, Spectrum, a potem weszły weszły komputery osobiste. W tych samych czasach we Francji wszyscy cięli na konsolach Segi i Nintendo. Ta nasza historyczna pecetowość ma duże plusy. Mieliśmy sporo talentów wychowanych na sprzęcie, w którym trzeba było wpisać 'load game’ i 'change directory’, a nie jedynie włożyć cartridge do slotu. Trzeba było wykonać cały proces, dlatego w sposób naturalny ludzie wkręcali się w programowanie.

No tak, ale dziś sprzęt się zmienił…

Kiedyś to było normalne, że składało się komputer, ale to się zmieniło, jasne. Dziś nie trzeba. Z czasem rozwój technologii sprawił, że moc ciężkich i własnoręcznie składanych maszyn udało się zamknąć w przenośnych laptopach, które mocno zyskały na popularności. Doskonałym przykładem jest laptop gamingowy Lenovo Legion 7. To bardzo mocny sprzęt, na którym odpalisz każdą, nawet najbardziej wymagającą grę, jaka jest na rynku. A do tego możesz go wziąć ze sobą wszędzie, by ćwiczyć i grać. Wielu zawodników gra na laptopach, zwłaszcza na wyjazdach. Jeśli tak jak tu masz najnowszy procesor AMD i grafikę NVIDIA GeForce RTX z serii 30xx, to serio nie musisz zwracać uwagi na wymagania sprzętowe przez długie lata.

Wygląda bardzo solidnie, to mocny i solidny sprzęt z fajnym podświetleniem. Mnie się na takim dobrze gra zwłaszcza w nocy.

Nadal sporo grasz? Spotykasz ze swoimi przyjaciółmi wirtualnie?

No pewnie, prawie codziennie wieczorem gram z przyjaciółmi w League of Legends, do którego wróciłem po latach nieaktywności. Gram z moją dziewczyną Kin, z ekipą z pracy, z kolegami z gamingu czy widzami ze streama (zdarza mi się streamować na Twitchu). Ale gry multiplayerowe bywają dużym wyzwaniem… O League of Legends mówi się, że jest to najlepszy sposób, żeby znaleźć sobie przyjaciół, a potem ich stracić. Wiesz, w trakcie takiego meczu, w którym wszystko zależy od gry drużynowej, często pojawiają się bardzo ekstremalne odczucia i czasem potrafi się zrobić toksycznie, trzeba bardzo uważać.

Czyli są prawdziwe emocje (śmiech). 

No pewnie. Ja od lat mówię, że esport to sport.

A Kin to miłość z gamingu?

Absolutnie tak. Kin jest graczką, pracuje w polskim oddziale legendarnej firmy Bethesda Softworks, a wypatrzyła mnie właśnie w trakcie jednego z moich streamów.

Masz znajomych, którzy nie rozumieją gamingu?

Raczej większość jest z tego świata.

Twoi znajomi zostali w gamingu, w e-sporcie? Jak to się dzieje?

Gaming to branża, która cię wciąga i zatrzymuje. Bardzo ciężko z niej wylecieć, jeśli się nie chce. Jak ci się powinie noga w życiu, to zawsze znajdziesz pracę w branży, a z drugiej strony, co jest patologią tej branży, nawet jak zrobisz coś bardzo złego, to i tak wracasz i ktoś znajdzie ci miejsce.

A masz koleżanki? Pracują w gamingu dziewczyny?

Oczywiście, choć nie da się ukryć, że kobiety mają w tej branży trudniej. Środowisko jest zmaskulinizowane, a już gamedev szczególnie. Kobiety wprowadzają feminizm do branży gier i to jest fajna rzecz, w Polsce warto wspomnieć Karolinę Kałużyńską czy Dominikę Szot…

Gry się zmieniają? Nie traktują już przedmiotowo kobiet?

Mówisz o iron plate bikini (bikini ze zbroi płytowej)? (śmiech). Myślę, że są firmy, które zmieniają rzeczywistość, jak choćby Riot Games. Riot od początku starał się być w porządku w stosunku do kobiet, ale jednocześnie bohaterki League of Legends były mocno porozbierane, a w firmie szalało tak zwane 'bro-culture’ i kobiety były źle traktowane. Ale jak sprawa wypłynęła, to rzeczywiście firma zaczęła się zmieniać. Prócz zmian wewnętrznych widać to też po tym, że zaczęli ubierać te nieszczęsne, roznegliżowane postacie. Dodają rękawy, zakrywają biust. Zresztą sami zobaczcie – te dwa ekrany dzieli 9 lat. Ta sama bohaterka, na ekranie Lenovo Legion ma bluzkę, a nie skąpy strój. Małe detale, ale zmiana jest coraz bardziej widoczna w gamingu.

Z czego to wynika?

Coraz więcej kobiet pracuje w firmach tworzących gry. Coraz więcej dziewczyn spędza czas, grając. Pojawia się wśród nich świadomość tego świata, a wraz z tym chęć jego zmiany. Kobiety zostały zauważone w gamingu także jako odbiorcy, na przykład
kobiety po 50-tce, tak zwane soccer moms, są sporą grupą docelową, którą interesują się marketerzy. Więc ta zmiana przychodzi w bardzo naturalny sposób.

A mnie to tylko cieszy, bo czuję się feministą, wychowywała mnie para jednopłciowa (śmiech) – mama i babcia.

Ale mimo tych zmian, pewne aspekty gamingu, pozostają sferą stricte męską, tak jak ten cały esport. Zastanawiam się, z czego to wynika, z czego bierze się to, że wśród zawodowych szachistów czy zawodowych proplayerów jest tak mało kobiet? Wydaje mi się,
że prócz kwestii społecznych, czyli tego, jak dziewczynki są wychowywane, rolę grają też jakieś aspekty biologiczne – bo jednak jesteście mniej agresywne od nas, mniej chcecie się poświęcać w imię często czysto symbolicznego zwycięstwa.

Ja się nie jaram agresją, ale nie wykluczam, że strzelanie mogłoby mnie rozładować emocjonalnie. 

A ja się jaram. Mam lewicową duszę, jestem przeciwnikiem broni, ale lewicowy gun freak ze mnie. Uwielbiam broń, uwielbiam strzelanie, razem z Kin lubimy pójść na strzelnicę. strzelnicę. I tak – jest to świetna forma rozładowania emocji, tak jak w rzeczywistości jak i w wirtualu. I wiesz – znów, Kin strzela dużo lepiej ode mnie, ale w grach to ja mam przewagę. Dziwne to.