Jak różnice kulturowe wpływają na postrzeganie bohaterów?
![Jak różnice kulturowe wpływają na postrzeganie bohaterów? .get_the_title().](https://www.f5.pl/wp-content/uploads/2023/03/IMG_5936.jpg)
W ciągu ostatniej dekady przeprowadzono wiele badań psychologicznych nad tym, jak ludzie postrzegają bohaterów. Większość skupiała się jednak głównie na postaciach, które są białe, wykształcone, bogate i pochodzą z krajów rozwiniętych. Ostatnio naukowcy z irlandzkiego Uniwersytetu w Limerick postanowili zbadać wpływ wartości indywidualistycznych i kolektywistycznych na postrzeganie różnych typów bohaterów – przedstawicieli innych kultur. Rezultat badań, w których wzięli udział Chińczycy i mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, został opublikowany w ‘Personality and Social Psychology’.
Praca rozpoczęła się od ustalenia, które cechy kojarzą się chińskim uczestnikom badania z bohaterami czy bohaterskimi czynami – wówczas wybrano te, które uważane są za najważniejsze. Chińczycy wskazali, że bohater musi kochać swój kraj. Tymczasem okazało się także, że patriotyzm nie jest w tym kontekście istotny dla mieszkańców Stanów Zjednoczonych.
Badacze doszli do wniosku, że różnice w postrzeganiu bohaterów związane są z różnymi wartościami kulturowymi wyznawanymi przez poszczególne osoby.
Przedstawiciele kultur kolektywistycznych częściej traktują siebie drugorzędnieo, priorytetem jest dla nich z kolei grupa, której są członkiem, czyli rodzina czy społeczeństwo. Patriotyzm na poziomie grupy pełni ważne funkcje w budowaniu jedności i mobilizowaniu jednostek do działania w sposób sprzyjający większości lub ogólnie krajowi.
![](https://www.f5.pl/wp-content/uploads/2023/03/IMG_5938.jpg)
Późniejsze badania ujawniły zarówno różnice, jak i podobieństwa kulturowe w świeckich koncepcjach bohaterów między chińskimi i amerykańskimi uczestnikami. Wyniki pokazały, że Chińczycy ocenili patriotyzm, męskość, prawość, oddanie, odpowiedzialność, szacunek i szlachetność jako cechy bardziej związane z ich osobistymi poglądami na bohaterów niż uczestnicy amerykańscy. Dla kontrastu, Amerykanie ocenili takie określenia jak silny, potężny, altruistyczny, ujmujący, uczciwy, przywódczy, proaktywny, odważny, opiekuńczy i utalentowany jako bardziej 'bohaterskie’ niż uczestnicy chińscy.
Niektóre hasła były uniwersalne dla obu grup: ocalenie, pokora, nieustraszoność, determinacja, skłonność do ryzyka, integralność moralna, odwaga, inteligencja, przekonanie, ochrona, wyjątkowość, zdecydowanie, poświęcenie, bezinteresowność, pomocność, współczucie i inspiracja.
Co więcej, badanie wykazało, że gdy potencjalny bohater opisywany był za pomocą cech kulturowych przynależnych danej grupie, ta grupa chętniej identyfikowała go właśnie jako bohatera.
![](https://www.f5.pl/wp-content/uploads/2023/03/IMG_5937.jpg)
Naukowcy postanowili również sprawdzić, jak różnice kulturowe przedstawicieli obu grup wpłynęły na postrzeganie bohaterów cywilnych, wojennych i społecznych. Bohaterowie cywilni ryzykują, aby ocalić innych przed obrażeniami fizycznymi lub śmiercią. Przykładem bohatera cywilnego może być osoba postronna, która przeprowadza akcję ratunkową, gdy ktoś mdleje w miejscu publicznym. Bohaterowie wojenni to z kolei ludzie, którzy są przeszkoleni w zakresie radzenia sobie w niebezpiecznych sytuacjach i którzy są zobowiązani do przestrzegania kodeksu postępowania, jak choćby policjanci i ratownicy medyczni. Bohaterowie społeczni zazwyczaj nie angażują się w sytuacje nadzwyczajne, ale działają z odwagą i życzliwością, aby służyć lub wspierać swoją społeczność i jej wartości. Przykładem bohatera społecznego może być przywódca polityczny.
Badanie wykazało, że różnice kulturowe nie wpłynęły na sposób, w jaki uczestnicy identyfikowali bohaterów cywilnych i wojskowych.
Jednak chińscy uczestnicy postrzegali bohaterów społecznych jako bardziej heroicznych niż ich amerykańscy odpowiednicy. Badania wykazały, że tak pozytywny odbiór np. polityków i przywódców religijnych, którzy przewodzą narodowi lub angażują się w działania rzecz praw obywatelskich i wolności, jest wśród chińskich uczestników związany z kolektywistycznymi wartościami. Postrzegają ich też jako bardziej heroicznych od reprezentantów pozostałych dwóch typów bohaterów. Z kolei amerykańscy badani byli znacznie bardziej wrażliwi na osobiste pobudki bohaterów społecznych, ich cechy indywidualne i motywy działań.
Tekst: MZ