Szwajcarski socjolog Simon Walo postanowił sprawdzić, co ludzie sądzą o celowości swojej pracy, a wyniki swoich badań opublikował w artykule pod tytułem Bullshit After All? Why People Consider Their Jobs Socially Useless, który ukazał się w magazynie Work Employment and Society. Naukowiec przeanalizował dane z ankiety The American Working Conditions Survey, w której wzięło udział 1811 mieszkańców Stanów Zjednoczonych pracujących w 21 różnych zawodach. Ankietowani odpowiadali, czy praca daje im poczucie, że wywierają pozytywny wpływ na społeczeństwo i czy wydaje im się, że ich zajęcie jest pożyteczne.

Okazało się, że aż 19 proc. badanych odpowiedziało na te pytania, że rzadko lub wcale.

Naukowiec przyjrzał się dokładnie danym i doszedł do wniosku, że w niektórych zawodach ta odpowiedź była bardziej powszechna niż w innych. Osoby zajmujące się biznesem, finansami i sprzedażą deklarowały bezsens swojej pracy aż dwa razy częściej, kierowcy – 1,9 raza, a asystenci biurowi – 1,6 raza. Częściej doskwiera on osobom pracującym w sektorze prywatnym, niż tym, które pracują w sektorze publicznym lub non-profit.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez RadicalGraffiti (@radicalgraffiti)

Te badania potwierdzają teorię 'pracy bez sensu’ ukutą przez antropologa Davida Graebera, który opisał ją książce pod tym samym tytułem. Punktem wyjścia jest w niej założenie, że wbrew oczekiwaniom takich postaci jak ekonomista John Maynard Keynes automatyzacja zamiast skrócić tydzień pracy i odjąć nam obowiązków przyniosła zgoła inny efekt. Czas, który moglibyśmy w związku z technologicznym postępem zaoszczędzić, przeznaczamy zamiast tego na czynności nie mające ani żadnego znaczenia, ani wartości.

Ma to niezwykle destrukcyjny wpływ na ludzką psychikę, gdyż wikła ogromną część współczesnego społeczeństwa w niewolniczą ekonomiczną relację polegającą na życiu z poczuciem, że to, co robimy, nie ma najmniejszego sensu. I dla nas, i dla innych.

Etos pracy zanika więc na naszych oczach, zawieszając ponad połowę ludzi aktywnych zawodowo w nieszczęściu, braku sensu i spełnienia. Jednak dowody, które przedstawił na to Graeber, były głównie anegdotyczne – dlatego badanie Wala jest tak istotne. Przedstawia dowody ilościowe i pokazuje, że faktycznie niektóre zawody skłaniają do odczuwania poczucia bezsensu bardziej niż inne. Ale nie zależy to wyłącznie od zawodu – Walo podkreśla, że istotną rolę odgrywają także warunki pracy.

Tekst: NS
Zdjęcie główne: Magnet.me/Unsplash