Pojęcie kreatywności stosuje się obecnie w najróżniejszych kontekstach, można więc uznać, że jest lekko nadużywane. Nic dziwnego, bo innowacyjność, pomysłowość i twórczość to wartości, które zawsze są w cenie – i dziś, i przed dziesiątkami tysięcy lat.

Archeolodzy przyjrzeli się niedawno południowoafrykańskim łowcom-zbieraczom, którzy żyli 92-80 tys. lat temu i doszli do wniosku, że to właśnie kreatywność umożliwiła im przetrwanie.

Dotychczas uważało się, że wiele zawdzięczali oni społecznościom nadmorskim, dzięki którym wiele południowoafrykańskich grup nauczyło się wytwarzania kamiennych narzędzi. Jednak nie łowcy-zbieracze – Alex Mackay z University of Wollongong w Australii podkreśla, że przetrwali oni dzięki technikom i zachowaniom, które wymyślili samodzielnie. Dowodem na to są artefakty i narzędzia, które znaleziono na stanowisku archeologicznym niespełna 50 km od południowoafrykańskiego wybrzeża Atlantyku. Tego typu artefaktów nie znaleziono na mieszczącym się 100 km dalej stanowisku pochodzącym z podobnego czasu. – 92 tys. lat temu ludzie – nawet ci, którzy prawdopodobnie żyli w populacjach o niskim zagęszczeniu – pozostawieni sami sobie byli zdolni do generowania nowych pomysłów – komentuje Mackay.

Podobnie przedstawia się też przypadek przedstawicieli Homo sapiens, którzy 40 tys. lat temu dotarli do Chin. Archeolog Fa-Gang Wang mówi, że wynaleźli oni samodzielnie nie tylko narzędzia, ale i jako pierwsi w tym regionie wykorzystali pigment do celów dekoracyjnych. Znalezione w Xiamabei kawałki pigmentu datowane są bowiem na aż lat 9 tys. lat przed najwcześniejszymi poprzednimi dowodami na stosowanie pigmentu w Azji Wschodniej.

Te dwa badania pokazują, że kultura epoki kamienia była znacznie bardziej innowacyjna niż zwykliśmy przypuszczać.

Nasi przodkowie wcale nie byli więc naśladowcami, a przynajmniej nie do końca – mogli przystosować się do zastanych okoliczności dzięki swej wiedzy oraz umiejętnościom technicznym.

Zdjęcie główne: Alex Blackwood, A. Mackay/Nature Ecology Evolution
Tekst: NS