DNA noworodka pochodzi niemal w całości od dwojga rodziców. Zaledwie 0,1 proc. pochodzi od trzeciej osoby – kobiety dawczyni. Pionierska technika, która umożliwiła naukowcom przeprowadzenie takiego zabiegu, ma zapobiec narodzinom dzieci z wyniszczającymi chorobami mitochondrialnymi. Mitochondria przekształcają składniki odżywcze w energię. Gdy są wadliwe, nie zasilają odpowiednio organizmu i prowadzą do uszkodzenia mózgu, zaniku mięśni, niewydolności serca i całkowitego lub znacznego zaburzenia widzenia. Choroby mitochondrialne są nieuleczalne i mogą doprowadzić do śmierci noworodka w ciągu kilku dni, a nawet godzin po urodzeniu. Wiele osób postrzega więc tę metodę jako jedyną opcję na to, by mieć własne zdrowe dziecko.

Zabieg wykorzystuje mitochondria z komórki jajowej zdrowej dawczyni.

Dawcą mitochondriów można zostać na dwa sposoby. Pierwszy z nich to zabieg, który odbywa się po zapłodnieniu komórki jajowej matki plemnikiem ojca, a drugi przed zapłodnieniem. Same mitochondria mają jednak własną informację genetyczną, co oznacza, że dzieci, które urodziły się dzięki tej metodzie, dziedziczą DNA od swoich rodziców i odrobinę od zdrowej dawczyni mitochondria. Jest to trwała zmiana, która będzie przekazywana z pokolenia na pokolenie.

DNA od dawczyni nie wpływa na takie cechy dziecka jak wygląd i nie powoduje tego, że trzecia osoba może zostać uznana za kolejnego rodzica.

Nie jest to pierwszy taki przypadek. Pierwsze dziecko urodzone dzięki tej metodzie przyszło na świat w USA w 2016 roku. Urząd ds. Płodności i Embriologii Człowieka (HFEA) twierdzi, że na świecie urodziło się mniej niż pięć takich dzieci – nie podaje dokładnych liczb, aby uniemożliwić identyfikację rodzin.

Czy ta metoda jest skuteczna? Z technicznego punktu widzenia istnieje ryzyko rewersji, w przypadku której wszelkie wadliwe mitochondria, które są przenoszone, mogą nadal powodować choroby. Na razie nie ma jednak informacji na temat stanu zdrowia tych dzieci.

Tekst: MZ