Z okazji stulecia praw wyborczych kobiet oraz odzyskania przez Polskę niepodległości, w Warszawie ruszyła właśnie nowa kampania mająca na celu upamiętnienie kobiet w nazwach ulic. Stowarzyszenie Miasto jest Nasze oraz Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER apelują do warszawskich radnych, aby nadać ulicom, skwerom oraz placom nazwiska zasłużonych dla Polski oraz miasta kobiet. Skąd pomysł na akcję Ulice dla Kobiet? Okazuje się, że wkład kobiet zarówno w walkę o niepodległość, jak i odbudowę państwa nie został należycie doceniony. W stolicy bowiem tylko 3 proc., czyli 170 spośród 5471 obiektów miejskich, nosi nazwę na cześć pań.

W zeszłym roku Rada Miasta przyjęła stanowisko, że dokonania i zasługi kobiet powinny zostać odzwierciedlone w nazewnictwie warszawskich ulic. Zaproponowano wówczas, aby procedura rozpoczęła się w 2018 roku i trwała przez kolejne lata. Podobny projekt realizowany jest juz zresztą w Białymstoku, Słupsku oraz Poznaniu. Teraz czas na Warszawę – tym bardziej, że okazja jest wręcz idealna. Obecny rok został bowiem ogłoszony przez Sejm Rokiem Praw Kobiet. Pomysłodawcy kampanii w swoim apelu do radnych wyszczególnili 18 nazwisk, wymienione przez nich kobiety zaangażowane były w walkę o demokrację, równość i sprawiedliwość społeczną. Wśród propozycji jest m.in. jedna z pierwszych polskich posłanek Gabriela Balicka, malarka i działaczka na rzecz kobiet Maria Dulębianka oraz architektka Haliny Skibniewska. Całą treść apelu przeczytać oraz podpisać możecie na stronie Naszej Demokracji.

#UlicedlaKobiet zainspirowały nas do stworzenia własnej, krótkiej listy kobiet, których nazwiska bardzo chętnie widzielibyśmy w warszawskiej przestrzeni miejskiej. Wsród nich zarówno dobrze znane, wręcz kultowe postaci, jak i reprezentantki młodego pokolenia. Oto nasz subiektywny wybór 5 pań:

1. Julia Hartwig

Urodzona w Lublinie, poetka, eseistka i tłumaczka literatury pięknej. Laureatka wielu konkursów literackich, czterokrotnie nominowana do Nagrody Literackiej Nike. Za zasługi dla kultury polskiej, niepodległości oraz przemian demokratycznych, odznaczona została przez Bronisława Komorowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2015 roku otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Jej prace tłumaczone były na francuski, angielski, niemiecki, włoski, rosyjski, grecki, węgierski, fiński, litewski, serbski, holenderski oraz flamandzki. Zmarła 14 lipca 2017 odwiedzając córkę w Pensylwanii. W Warszawie mieszkała przy ul. Marszałkowskiej.

2. Magdalena Prokopowicz

Założycielka fundacji Rak’n’Roll. Wygraj życie, która w dużej mierze przyczyniła się do zmiany myślenia o chorobie nowotworowej oraz w postrzeganiu ludzi chorych w Polsce. Za sprawą jej głośnej akcji, w ramach której zbierała pieniądze na „na cycki, nowe fryzury i dragi” problem zmagania się z rakiem pierwszy raz tak szeroko trafił do mediów. Innymi projektami Magdy były m.in. warsztaty ze stylistami dobierającymi odpowiednie peruki i makijaże oraz „Uczłowieczanie poczekalni onkologicznych”, które polegało na remontach poczekalni. Obiekty za sprawą kolorowych ścian czy wygodnych foteli miały uprzyjemnić czas czekających na wizytę pacjentów. W ten sposób udało się odremontować poczekalnie m.in. w Warszawie, Katowicach, Olsztynie, Poznaniu, oraz Zielonej Górze. Uśmiechnięta Magda, która zmagała się z rakiem piersi przez 8 lat, dawała innym pacjentom energię oraz nadzieje, dla wielu z nich stała symbolem walki. Zmarła 22 czerwca 2012.

3. Maria Czubaszek

Pisarka, satyryczka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka oraz dziennikarka. Tą niezwykle charyzmatyczną postać charakteryzującą się oryginalnym i nieco kontrowersyjnym stylem bycia, którego elementem był nieodłączny papieros uwielbiało wielu czytelników i telewidzów. W 2009 roku uhonorowana Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przez ówczesnego Ministra Kultury Bogdana Zdrojewskiego. Czubaszek przez całe życie związana była z Warszawą. Zmarła 12 maja 2016.

4. Danuta Szaflarska

Legenda polskiego kina oraz teatru, pracowała na scenie przez osiem dekad. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pełniła rolę łączniczki pod pseudonimem „Młynarzówka”, która dostarczała raporty i dokumenty. W Warszawie związana była z Teatrem Współczesnym, Teatrem Narodowym, Teatr Dramatycznym oraz Teatrem Rozmaitości. Znana z 100 ról filmowych oraz ponad 80 ról teatralnych aktorka została laureatką wielu nagród i odznaczeń, m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Odznaki „Zasłużony Działacz Kultury”. Zmarła 19 lutego 2017 w Warszawie.

5. Anna Laszuk

Jedna z najważniejszych ikon polskiego ruchu LGBT. Dziennikarka radiowa związana z radiem TOK FM, publicystka działaczka na rzecz praw kobiet oraz redaktorką naczelna czasopisma feministyczno-lesbijskiego „Furia”. Autorka dwóch książek: „Mała książka o homofobii” oraz zbioru reportaży o polskich lesbijkach „Dziewczyny, wyjdźcie z szafy!” Jej imię nosi wręczana od 2013 roku nagroda radia TOK FM, która przyznawana jest za działania i wypowiedzi mające istotny wpływ na świadomość społeczną. Zmarła w Warszawie 12 października 2012.

Tekst: AC