Mural pojawił się na ścianie kamienicy przy ulicy Targowej 15 w latach 70. jako reklama Warszawskich Zakładów Fotochemicznych „Foton”.

Dobrze znali go nie tylko mieszkańcy Pragi Północ. Był widziany z okien pociągów trasy średnicowej, dzięki czemu kojarzyli go również pasażerowie SKM czy podróżni z dalszych zakątków Polski.

Tymczasem w zeszłym roku z dnia na dzień został zamalowany. Jego los podzieliła znajdująca się obok i równie kultowa reklama „Jubilera”. Aktywiści ze Stowarzyszenia Porozumienie Dla Pragi podjęli działania w celu przywrócenia tych wyjątkowych malowideł na ich miejsce. I jest pierwszy sukces – rekonstrukcja reklamy „Foton”.

Stowarzyszenie już w marcu 2019 roku zwróciło się do władz z wnioskiem o ochronę tych murali, czyli wpisanie ich do rejestru zabytków. Zanim jednak do tego doszło, została wydana zgoda, by firma Braughman Group Media je zamalowała. Nie udało się do końca ustalić, kto i na jakiej podstawie się na to zgodził. Mówi się o pomyłce i niedopatrzeniu.

Zwłaszcza że kamienica, na której widniały oba malunki, figuruje w ewidencji zabytków. To projekt warszawskiego architekta Juliusza Nagórskiego.

W swoim dorobku architektonicznym ma on również m.in. kamienicę przy ulicy Nowy Świat 2, Pałac w Zagórzanach czy odbudowę i przebudowę Pałacu Rady Ministrów po zniszczeniach wojennych.

Wystarczyło jednak zaledwie kilka dni od momentu zamalowania „Fotonu” i „Jubilera”, by mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków Jakub Lewicki dopatrzył się uchybień w tej sprawie. „Kontrola wykazała uchybienia po obydwu stronach postępowania, dlatego mając na uwadze interes społeczny, podjęte zostały natychmiastowe działania mające na celu przywrócenie zamalowanych murali” – pisał w oficjalnym oświadczeniu 19 lipca 2019 roku. – „Przedstawiciel inwestora złożył jednoznaczną pisemną deklarację o wycofaniu się z realizacji planowanego przedsięwzięcia oraz o dołożeniu wszelkich starań do przywrócenia murali „Foton” i „Jubiler”. Zapewniamy, że w stosunku do osób, które dopuściły się uchybień ze strony urzędu zostaną wyciągnięte konsekwencje. Będziemy na bieżąco informować o dalszych działaniach MWKZ”.

Niebawem podjęto decyzję o przywróceniu kultowego muralu na elewację kamienicy. Początkowo w planach było wydobycie go spod warstwy farby. Finalnie zdecydowano się na rekonstrukcję.

„Mural, który od lat 70. ub. wieku codziennie witał podróżnych i mieszkańców, po rekonstrukcji wygląda naprawdę pięknie. Łza się w oku kręci na myśl, że tak mógłby wyglądać oryginał po jego oczyszczeniu i odnowieniu zniszczonych fragmentów, o co, prócz wpisu do rejestru zabytków, zabiegaliśmy” – czytamy na fanpage’u Stowarzyszenia Porozumienie Dla Pragi. – „Broni nie składamy i walczymy teraz w przypadku Targowej 15 o 1.) odsłonięcie „Jubilera” (oryginału), 2.) rozbiórkę przybudówki, 3.) inne rozwiązanie akustyczne w miejsce ekranu. Bo tworzy się świetna, muralowa przestrzeń!”

Stowarzyszeniu Porozumienie Dla Pragi gratulujemy konsekwencji w działaniu i trzymamy kciuki za ich dalsze pozytywne efekty!

Źródło użytych w tekście zdjęć: fanpage Porozumienie Dla Pragi
Tekst: KD