Panikować czy nie panikować? Odpowiedź na to pytanie znaleźć można w trwającym prawie godzinę dokumencie Jonathana L. Ramseya, który opowiedział w nim historię 62-letniego klimatologa, dyrektora Instytutu Geofizyki na UW, prof. Szymona Malinowskiego. Amerykański reżyser, który 10 lat temu przeprowadził się do Warszawy, na stronie promującej film wyjaśnił, dlaczego to właśnie postać prof. Malinowskiego wzbudziła w nim zainteresowanie. – Nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że jego przesłanie zjednoczy dużą liczbę ludzi, jeśli dowiemy się więcej o tym, kim profesor jest prywatnie, np. gdzie dorastał i jakie wydarzenia ukształtowały jego światopogląd. Jak się czuje, gdy wraca wieczorem do domu po dniu pracy, w której codziennie odkrywa i analizuje informacje dotyczącej zbliżającej się katastrofy? Jak przetwarza temat zmiany klimatu na poziomie emocjonalnym i jak to wpływa na jego relacje z ludźmi? – mówi Ramsey. Fizyk atmosferyczny od lat nieprzerwanie ostrzega o zagrożeniach wynikających ze zmian klimatycznych i alarmuje o nadchodzącym nieszczęściu.

W dokumencie poznajemy go, kiedy mierzy się ze swoją własną tragedią, która inspiruje go do przeprowadzenia życiowego rozrachunku.

Bohater na wstępie nawiązuje do produkcji „Katastrofa w przestworzach”, która staje się idealnym przykładem sytuacji dziejących się w obecnych czasach. – Chwila, w której można powstrzymać katastrofę, jest trochę przedtem. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że katastrofa klimatyczna nadchodzi i że to jest ta ostatnia chwila, kiedy możemy coś zrobić. (…) Musimy się obudzić, bo jeśli się nie obudzimy, wiem, że nie przetrwamy dłużej niż najbliższe kilkadziesiąt lat – mówi prof. Malinowski, a jego słowom towarzyszą obrazy przeraźliwie wysuszonej Wisły. W dokumencie poza portretem klimatologa znalazły się także wypowiedzi polityków, którzy lekceważą naukowców i nie podchodzą poważnie do tematu katastrofy klimatycznej.

Problemem w naszym kraju jest także brak edukacji związanej ze zmianami klimatu. W rezultacie społeczeństwo nie zdaje sobie sprawy, że one już tutaj są i trzeba stawiać im czoła.

Dla przykładu – spora część osób może nie wiedzieć, dlaczego prof. Malinowski nazywa w dokumencie zakorkowaną Trasę Łazienkową końcem świata. Warto więc poświęcić chwilę, aby dowiedzieć się, że nie uratuje nas samo zakręcanie wody w kranie przy myciu zębów i odstawienie mięsa. Jest jednak szansa na poprawę. – Pamiętam to poczucie beznadziejności z lat 80., ze stanu wojennego. Myśleliśmy, że będzie tak na zawsze, że zostaniemy zamknięci w tym absurdalnym systemie bez perspektyw. Ale nagle system uległ zmianie. Możemy nie widzieć perspektyw. To nie ma znaczenia. Doświadczyłem tego, że system może zmienić się nagle. Coś się zmieni. Niezależnie od tego, czy chcemy czy nie. Nowy system nadchodzi – dodaje klimatolog.

Tekst: Paula Kierzek
Zdjęcie główne: kadr z „Można panikować” / youtube.com