W przeciwieństwie do Greków, mieszkańcom obszaru italskiego udało się stworzyć wielkie, zjednoczone mocarstwo, w którego skład wchodziły ziemie od Brytanii do Egiptu. Ludność zamieszkująca te obszary wierzyła w różnych bogów, wykształciła też odmienne kultury, które coś musiało spajać. W przypadku Imperium Rzymskiego tym klejem była rzymska administracja i wynikająca z niej architektura.

Na terenie swojego imperium Rzymianie wybudowali gęstą sieć dróg łączących limes (systemy rzymskich umocnień granicznych wznoszonych na krańcach imperium szczególnie narażonych na najazdy), obozy wojskowe i miasta.

Te ostatnie budowano na wzór Rzymu lub też raczej jego uproszczonego modelu urbanistycznego, zwanego Urbs. Zaprojektowane na planie szachownicy wzorcowe miasto rzymskie w centrum zawsze miało forum, którego monumentalne budynki wyznaczały przestrzeń publiczną. Była tu więc kuria dla urzędników, bazylika dla sądu i świątynie; istotne były także budynki użyteczności publicznej, jak termy, teatr, amfiteatr czy cyrk.

1. Pont du Gard. 2. Palais gallien, rzymski amfiteatr w Bordeaux 3. Amfiteatr w Puli 4. Amfiteatr w Arles 5. Łuk Augusta w Aosta 6. Akwedukt w Segowii

Wreszcie na forum nie mogło zabraknąć łuku triumfalnego – symbolu potęgi imperium i jego dominacji nad podbitymi terenami.

Łuk jako forma architektoniczna był zresztą chętnie wykorzystywany przez Rzymian w konstrukcji innych budowli, np. akweduktów czy wspomnianych cyrków. Rzymskie budowle musiały być spektakularne, ówczesną przestrzeń miejską cechowała więc duża teatralność – wznoszone z cegły budowle okładano marmurem lub malowano, ozdabiano je także licznymi reliefami. W przestrzeniach domowych dominowały z kolei mozaiki i malarstwo iluzjonistyczne.

Tekst: Karolina Plinta