Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

Opracowano 'skalę przemijalności zmian klimatu’. Badacze chcą zrozumieć, jak ludzka psychika reaguje na kryzys

Badacze są zgodni: coraz bardziej paląca jest konieczność lepszego zrozumienia psychologii ludzkiego działania (i braku działania) w odniesieniu do zmian klimatycznych. Dlatego zaproponowali trzyczynnikową 'skalę przemijalności zmian klimatu'.
.get_the_title().

Zmiany klimatu wymuszają na badaczach przeróżnych dziedzin jeszcze bardziej wytężoną pracę. Specjaliści nie mają wątpliwości, że za zwiększającą się temperaturą, eskalacją katastrof, ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, bezpośrednim ryzykiem utraty domu, pogłębiania się ubóstwa, rozwojem chorób, groźbą głodu, przymusowymi przesiedleniami i masowymi migracjami będzie szedł globalny kryzys zdrowia psychicznego (od lat już mówi się wzmożonym niepokoju klimatycznym).

Aby wspierać zmiany w zachowaniu, konieczne jest lepsze zrozumienie psychologii ludzkiego działania i zaniechania działania. Dzięki temu będzie można zapewnić większe bezpieczeństwo i przewidywalność.

Jak wskazuje Grant Hilary Brenner w artykule dla Psychology Today, 'istnieje kilka czynników leżących u podstaw zaprzeczania zmianom klimatycznym, w tym polityka i stosunek do władzy oraz sposób, w jaki podchodzimy do zrównoważonego rozwoju’. Badania z 2022 roku pokazują, że rozmowy na temat zrównoważonego rozwoju i angażowanie się w zmianę wspierają bezpieczeństwo psychiczne, jest to jednak bardzo trudne w obliczu społecznej polaryzacji i wrogiego środowiska politycznego.

Pocieszające jest to, że ludzka zdolność do stawiania czoła wyzwaniom i przezwyciężania ich jest ogromna. I takiego wniosku trzymają się psycholodzy, szukając rozwiązań i sposobów na wspieranie psychiki. Jednym z pomysłów, zaproponowanych przez zespół Valentiny Lozano Nasi, Lise Jans i Lindę Steg, jest koncepcja 'przejściowości/przemijalności’. Badaczki opracowały Skalę Przejściowości Zmian Klimatu (CCTS), która może pomóc w zrozumieniu, jak zmieniają się ludzkie reakcje na otoczenie i co ma wpływ na te zmiany.

fot. Markus Spiske/Unsplash

Przemijalność wykracza poza odporność i obejmuje nie tylko zdolność unikania negatywnych skutków i dostosowywania się do zmian. To także 'trwanie, elastyczne dostosowywanie się i pozytywna transformacja w obliczu zagrożeń związanych ze zmianą klimatu’.

Badaczki przeprowadziły cztery badania, w których przetestowały skalę opartą na trzech czynnikach: wytrwałości (postrzeganej jako zdolność do przetrwania w obliczu zagrożeń); adaptacyjności (zdolność do elastycznego dostosowywania się do zagrożeń związanych ze zmianą klimatu, widzenie większej liczby możliwości w odpowiedzi na wyzwania); przekształcalności (zdolność do pozytywnej transformacji poprzez przystosowanie się do zagrożeń – czynnik ten odpowiada koncepcji wzrostu pourazowego [PTG], czyli sposobu, w jaki ludzie reagują na przeciwności losu).

Autorzy testów wykazali, że przeciętnie ludzie postrzegają siebie jako zdolnych do skutecznego reagowania na zagrożenia związane ze zmianami klimatycznymi, przewidując możliwość wprowadzania zmian w obliczu wyzwań. Wyższe wyniki CCTS wiązały się z większą zgłaszaną przez samych uczestników zdolnością do przystosowania się i reagowania.

’We wszystkich czterech badaniach przejściowość wiązała się również ze zwiększonymi indywidualnymi „zachowaniami przystosowawczymi do klimatu”, większym zamiarem zaangażowania się w zachowania przystosowawcze (np. zaangażowanie w działania zbiorowe). Pomiary badawcze sugerowały, że większa przejściowość jest również skorelowana z lepszym ogólnym samopoczuciem i otwartością na doświadczanie pozytywnych zmian w obliczu ryzyka klimatycznego’ – pisze Grant Hilary Brenner.

Bez wątpienia kryzys klimatyczny negatywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie. Kolejne badania pokazują jednak, że ludzka psychika reaguje na zmiany, a zarówno indywidualne, jak i zbiorowe nastawienie się zmienia. Nie oznacza to oczywiście, że globalne ocieplenie nie jest już postrzegane jako przeciwność, ale że obok przykrych myśli pojawiają się nowe przestrzenie na działanie i sprawczość. Autorki testów komentują, że ich 'badania pozwalają poszerzyć perspektywę i spojrzeć pozytywnie na psychologiczne reakcje na zmianę klimatu’.

Potrzebne są dalsze badania w celu 'skrojenia’ CCTS pod potrzeby lokalne i globalne, przetestowanie go w szerszym zakresie kultur, a także poszukania związków przemijalności ze zdrowiem i zachowaniem.

Tekst: AC
Zdjęcie: Markus Spiske/Unsplash

Zmiany Klimatu