W wyniku amerykańskiego prawa autorskiego Disney może wkrótce stracić wyłączne prawa do niektórych postaci, w tym słynnej myszy, która przez wiele lat była jej najbardziej rozpoznawalną maskotką. Myszka Miki wejdzie do domeny publicznej w 2024 roku, prawie 95 lat po jej stworzeniu, które miało miejsce 1 października 1928 roku – po upływie tego czasu wygasają prawa autorskie do anonimowego lub pseudoanonimowego dzieła artystycznego.

Myszka Miki po raz pierwszy pojawiła się w czarno-białej kreskówce 'Steamboat Willie’.

Był to pierwszy przypadek zastosowania zsynchronizowanego dźwięku w animacji – gdzie ruchy na ekranie odpowiadają muzyce i efektom dźwiękowym.

Sprawa jednak nie jest tak całkiem prosta. Daniel Mayeda z UCLA School of Law, prawnik w dziedzinie mediów i rozrywki, mówi, że wygaśnięcie praw autorskich nie jest nieograniczone. – Możesz użyć Myszki Miki w takiej postaci, w jakiej została pierwotnie stworzona, aby robić własne historie z Myszką Miki. Ale jeśli zrobisz to w taki sposób, że ludzie pomyślą o Disneyu – co jest dość prawdopodobne, ponieważ inwestuje on w tę postać od tak dawna – to teoretycznie Disney może powiedzieć, że naruszyłeś jego znak towarowy – mówi Mayeda. Jeśli dana praca wprowadza w błąd opinię publiczną, sprawiając, że ludzie mogą pomyśleć, że jest faktycznie powiązana z Disneyem, może to wiązać się z poważnymi konsekwencjami prawnymi.

Według National Museum of American History ‘z biegiem lat Myszka Miki przeszła kilka przemian w swoim wyglądzie fizycznym i osobowości. W swoich wczesnych latach psotny Mickey wyglądał bardziej jak szczur, z długim spiczastym nosem, czarnymi oczami, niewielkim ciałem z patykowatymi nogami i długim ogonem’.

Podczas gdy prawa autorskie wygasną w przypadku tej pierwszej Myszki, Mayeda uważa, że Disney zachowa prawa do wszelkich późniejszych wersji.

Niektóre słynne postacie przeniosły się już do domeny publicznej. Kubuś Puchatek i większość jego przyjaciół weszli tam w styczniu tego roku, a twórcy prędko wykorzystali tę okazję. Ryan Reynolds nawiązał do Puchatka w reklamie Mint Mobile. Aktor czyta tam książkę dla dzieci o ‘Winnie The Screwed’, czyli misiu z kosztownym rachunkiem telefonicznym.

Ponadto ma powstać horror o Kubusiu Puchatku – 'Winnie The Pooh: Blood and Honey’ – ukazujący go jako krwiożerczego niedźwiedzia.

Reżyser Rhys Waterfield musiał być ostrożny, żeby przy wykorzystywaniu postaci nie naruszyć znaków towarowych, które, w przeciwieństwie do praw autorskich, nie wygasają. Musiał unikać choćby używania słynnej czerwonej koszulki Kubusia. Ten sam problem będzie dotyczył wykorzystywania postaci Myszki Miki – artyści będą musieli uważanie stąpać, aby nie nadepnąć jej na ogon i nie zaryzykować kosztownego pozwu.

Tekst: MK
Zdjęcie główne: Valerie Macon