Kulturoznawcy badający ten temat uznają film ‘Fatalne zauroczenie’ Adriana Lyne’a z 1987 roku za przełomowy w tej kwestii. Wówczas była to najbardziej dochodowa produkcja roku, która zarobiła na całym świecie 320 mln dolarów i była nominowana do sześciu Oscarów. Thriller jako pierwszy na tak szeroką skalę demonizował kobiety, przedstawiał je jako zagrożenie i dał początek temu archetypowi w popkulturze. W czasach prezydentury Reagana, kryzysu związanego z AIDS i sprzeciwu wobec drugiej fali feminizmu ‘Fatalne zauroczenie’ zwiększyło kulturowe obawy, że seks jest niebezpieczny, a kobiety pracujące zawodowo stanowią zagrożenie dla amerykańskiej rodziny.

W kulturze randkowania zaczęło się opisywać kobietę jako osobę niestabilną emocjonalnie, obsesyjną i potencjalnie mściwą.

Stwierdzenie ‘Co ma zrobić biedny facet? Przecież kobieta jest taka szalona’ jest częścią przekonania, że kobiety są słabe emocjonalnie i umysłowo oraz że nie można im powierzać odpowiedzialnych stanowisk. Z kolei mężczyźni są znacznie bardziej stabilni emocjonalnie, racjonalni i logiczni.

Zaczęło się od ‘Fatalnego zauroczenia’ i szybko poszło dalej – kolejne produkcje, które traktują wpływowe i niezależne kobiety jako zagrożenie, zaczęły powstawać w latach 90. Był to m.in. ‘Nagi instynkt’ czy ‘W sieci’. Krytyczka filmowa Karina Longworth opisuje główną bohaterkę tego ostatniego jako ‘szefową molestującą seksualnie swojego podwładnego w ramach planu ukrycia własnej niekompetencji zawodowej’. To z kolei utwierdziło wielu w przekonaniu, że kobiety na wysokich stanowiskach muszą być niekompetentne i prawdopodobnie zrobiły coś niemoralnego, aby się tam dostać.

Na fali popularności tych filmów media obsadziły Monikę Lewinsky i Anitę Hill w roli manipulujących, obsesyjnych uwodzicielek prezydenta Billa Clintona i sędziego sądu najwyższego Clarence’a Thomasa.

Reżyserka filmowa Kristy Guevara Flanagan twierdzi, że kultura nadal boi się kobiecych ciał, a same kobiety są postrzegana jako tajemnicze i wręcz przerażające, gdy są nie do ‘opanowania’. W swojej ostatniej produkcji ‘Części intymne’ reżyserka mówi o tym, że historia filmu jest konserwatywna, a tworzenie kobiecych historii jest uważane za bardziej ryzykowne.

Tekst: MZ
Zdjęcie główne: Fatalne zauroczenie, 1987