W mediach społecznościowych coraz więcej osób udostępnia swoje spostrzeżenia na temat szerzącej się pandemii oraz towarzyszących jej spisków antynaukowych, w tym o broni biologicznej czy sieci 5G. To oczywiście nic nowego, bo chyba każdy z nas zna kogoś, kto zaprzecza istnieniu zmian klimatu czy nie szczepi swoich dzieci na choroby zakaźne. Zwolennicy teorii spiskowych rosną w siłę i sieją istne spustoszenie. Istnieją badania wskazujące na to, że popieranie i rozpowszechnianie takich treści może wiązać się ze zmniejszonym zaufaniem do instytucji rządowych, mniejszym zaangażowaniem w sprawy polityczne, a także uprzedzeniami w stosunku do mniejszości.

Psychologowie uważają, że teorie spiskowe nie muszą być wcale napędzane przez paranoje. Mogą służyć utrzymaniu społecznej dominacji określonej grupy.

Z kolei popieranie takich teorii wiąże się m.in. albo z niską samooceną, albo z narcyzmem. O tym, dlaczego ludzie wierzą w teorie spiskowe pisaliśmy już wcześniej. Tym razem dowiecie się, jak z nimi rozmawiać.

Jak podejść do kogoś, kto rozpowszechnia teorie spiskowe? Psychologowie uważają, że po pierwsze powinniśmy zdecydować, czy w ogóle chcemy angażować się w dyskusję. Jeśli już konieczne chcemy przedstawić swoje stanowisko, warto pamiętać o kilku podstawowych kwestiach:

1. Przedstawiaj fakty.

Zacznij od pytania, czy dana osoba naprawdę wierzy w to, co przedstawia, czy raczej pozostaje pod presją otoczenia. Nie oceniaj drugiej osoby i nie wyzywaj jej od najgorszych. Podaj jej podstawowe informacje na temat tego, na jakiej zasadzie powstają i jak działają teorie spiskowe.

2. Spersonalizuj temat.

Często jest tak, że osoba, który szerzy teorie spiskową, nie zastanawia się nad tym, co by zrobiła, gdyby problem, o którym się wypowiada, dotknął ją osobiście. Przykładowo, skoro nie wierzy w pandemię COVID-19, to czy naraziłaby własne dziecko lub partnera na pobyt w towarzystwie osób chorych? Nadanie temu emocjonalnego wydźwięku najczęściej powoduje głębokie zastanowienie.

3. Rozważ alternatywy.

Razem z rozmówcą zastanówcie się nad scenariuszami teraźniejszości i przeszłości, które doprowadziły do tak rozbieżnych zdań.

Aby rozmowa była ciekawą wymianą poglądów, obie strony muszą być otwarte i gotowe do podjęcia dyskusji. Jeśli czujesz, że nie jesteś w stanie przebić muru spiskowych argumentów, zwyczajnie odpuść.

Tekst: PKW