Dość powszechnym lękiem związanym z upowszechnieniem się technologii jest to, że roboty mogą odebrać nam pracę. Z ubiegłorocznego raportu MIT wynika jednak, że wcale nie musi tak być. Naukowcy przeanalizowali dokładnie sytuację różnych branż, w tym służby zdrowia, logistyki, branży produkcyjnej czy ubezpieczeniowej, i doszli do wniosku, że zmiana, która już powoli następuje, będzie miała charakter bardziej ewolucyjny niż rewolucyjny. Ich zdaniem w najbliższych dwudziestu latach kraje uprzemysłowione oferować będą więcej miejsc pracy niż wynosi ilość dostępnych na rynku pracowników. Wygląda więc na to, że możemy patrzeć w przyszłość z nieco większym optymizmem – zwłaszcza że technologia robi się coraz bardziej inkluzywna.

Algorytmy odpowiadają za wiele sfer naszego życia. Tymczasem w przeszłości pracowali nad nimi niemal wyłącznie biali mężczyźni, rozwijający tę technologię gdzieś w Dolinie Krzemowej. Efekt był taki, że w algorytmach pojawiło się dużo 'zakodowanych uprzedzeń’ – na przykład technologia rozpoznawania twarzy mogła mieć problem z identyfikowaniem osób o innym kolorze skóry niż biały. Dziś sytuacja ulega zmianie. Powoli zdajemy sobie sprawę z tego, że sztuczna inteligencja nie jest tak inteligentna jak to wynika z jej nazwy – jest tylko tak dobra, jak ludzie, którzy ją stworzyli. A gdy programiści są białymi mężczyznami z klasy średniej, bardzo prawdopodobne jest, że stworzony przez nich program będzie odzwierciedlać ich uprzedzenia albo nie weźmie pod uwagę aspektów, które są oczywiste dla innych. Coraz więcej firm IT ma świadomość, że zmiany są konieczne i stawia na różnorodność przy zatrudnianiu pracowników. – Obecnie wszędzie szukamy większej reprezentacji. Dziś wiemy, że budując systemy sztucznej inteligencji tworzone przez młodych mężczyzn dla młodych mężczyzn i w całości procesu realizowane przez młodych mężczyzn, do kogoś się nie dociera, kogoś się wyklucza. To się po prostu nie opłaca. Jestem przekonana, że ludzie z różnym backgroundem zadadzą sztucznej inteligencji różne zadania, postawią różne pytania, będą mieli różne koncepcje na swoje pola badawcze, zastosują inne metodologie, co innego będą chcieli zweryfikować. I wierzę w tak rozumianą różnorodność – mówi Aleksandra Przegalińska, filozofka i futurolożka.

Technologia ułatwia nam radzenie sobie z takimi wyzwaniami jak nierówności społeczne, rozwój zrównoważony, budowa smart cities i zmiany klimatyczne. W tym ostatnim przypadku pomaga choćby w monitorowaniu polarnych pokryw lodowych z kosmosu czy w udostępnianiu badaczom terenowym danych w czasie rzeczywistym podczas prac nad odbudową raf koralowych. Jako że zmiany klimatyczne to fakt, wszelkie rozwiązania są na wagę złota i mogą nam zapewnić lepszą przyszłość. Technologia wspiera nas także w rozwiązywaniu całkiem namacalnych problemów dotykających konkretne społeczności: w Meksyku, gdzie w wyniku zabójstwa w 2020 roku ginęło nawet 10 kobiet dziennie, Uber wprowadza funkcję, która ma zapewnić kobietom bezpieczeństwo.

Za pomocą Uber Ellas pracujące za kierownicą kobiety będą mogły filtrować zgłoszenia tak, aby przyjmować zlecenia tylko od innych kobiet. Funkcja ta wprowadzona została również z myślą o wszystkich użytkowniczkach aplikacji – mogą one teraz odpowiednio dostosować ustawienia i zamawiać przejazdy obsługiwane wyłącznie przez kobiety. Uber Ellas od listopada dostępny był w ramach fazy próbnej w dziesięciu miastach Meksyku. 90 proc. pracujących za kółkiem kobiet testujących wtedy nową opcję aplikacji wyraziło chęć dalszego korzystania z funkcji. Od niedawna jest już więc ona dostępna we wszystkich (prawie pięćdziesięciu) meksykańskich miastach, w których działa Uber.

Photo by The Ian on Unsplash

W marcu ubiegłego roku zamknięte zostały muzea, galerie, teatry, opery, filharmonie, kina i instytucje kultury. Koncerty i imprezy masowe zostały odwołane lub przełożone na późniejszy termin. Nierzadko zdarzało się, że optymiści, którzy założyli, że 'to wszystko zaraz się skończy’ i przełożyli event na za dwa miesiące, wkrótce musieli go przełożyć raz jeszcze lub odwołać. Organizatorzy dwoili się jednak i troili, aby w pandemii mogła nam towarzyszyć kultura. Aktywności, które dotychczas utożsamialiśmy z przebywaniem wśród ludzi, prędko przeniosły się więc na ekrany naszych komputerów. Po pracy czy nauce przed ekranem laptopa ponownie siadaliśmy przed tym samym ekranem, aby się zrelaksować – zobaczyć koncert, obejrzeć spektakl, sprawdzić, co słychać w muzeum.

Muzea i galerie sztuki to placówki, które chyba najwcześniej wystartowały z e-ofertą. Warszawska Zachęta już 13 marca ubiegłego roku organizowała oprowadzania online, a wkrótce dołączyły do nich także inne instytucje. I to raczej wcześniej niż później – w końcu kuratorzy napracowali się, tworząc wystawy i szkoda, żeby przez lockdown nikt nie mógł ich zobaczyć. Prędko okazało się, że technologia pozwala potraktować oprowadzania kreatywnie i przynajmniej do pewnego stopnia odejść od schematu „gadającej głowy”, która objaśnia, co widzimy na ścianach. Prowadzących nie ograniczała już forma ani nawet czas trwania wydarzenia. Dobrym przykładem takiego działania jest cykl 'Perła & Wyjec TV’, który na początku stycznia był realizowany przez warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Oprowadzanie po 12 edycji wystawy 'Warszawa w Budowie’ podzielone zostało na 9 odcinków, które systematycznie pojawiały się na facebookowym profilu MSN-u. Na każdy z nich składała się część tradycyjna, czyli omawianie dzieł, oraz performance muzyczny (zapis cyklu znajdziecie tutaj).

PERŁA&WYJEC TV. Odcinek 1: Mariola Przyjemska from Muzeum Sztuki Nowoczesnej on Vimeo.

Nie ruszając się z kanapy, można było odwiedzić także muzea całego świata. Część z nich zdigitalizowała swoje zbiory już wcześniej, a inne w trakcie pandemii zorientowały się, że cyfrowa kolekcja to dobra forma promocji, która przyda się im nie tylko w tych dziwnych czasach, ale też później. Tutaj zebraliśmy kilka muzeów i galerii, których zbiory dostępne są online.

Co mają robić muzycy i DJ-e, gdy kluby są zamknięte? I w tym przypadku odpowiedzią okazały się wydarzenia online. Najszybszy był gdański Soundrive, który już pod koniec marca ubiegłego roku zorganizował Soundrive Online Festival. Podczas kilkudniowego eventu można było zobaczyć takich artystów jak Nagrobki czy nagrodzona w tym roku Paszportem 'Polityki’ Siksa.

Koncerty online były też okazją do tego, by zobaczyć zagranicznych muzyków. I to często w ich środowisku naturalnym – nieraz śpiewali we własnym salonie, na nowo aranżując piosenki, by dało się je wykonać bez udziału całego zespołu. Te wydarzenia, mimo że zapośredniczone przez ekrany, miały w sobie coś niezwykle intymnego. Podobnie w przypadku setów DJ-skich online, choć 'intymność’ zdecydowanie nie jest pierwszym słowem, które przychodzi nam na myśl, gdy mówimy o DJ-ach. Twitch, Mixlr i Mixcloud Live to tylko niektóre platformy umożliwiające DJ-om wirtualne występy. Nie przypominały wcale eventów w klubie – na parkiecie nie było tłoku i nie trzeba było stać w kolejce do toalety – ale za to dawały coś, czego klub nie da nam nigdy, czyli możliwość bardziej bezpośredniego obcowania z twórcą.

Photo by Birmingham Museums Trust on Unsplash

Poznaj smartfon, który wyznacza trendy. Galaxy Z Flip 5G trudno pomylić z jakimkolwiek innym. Unikatowa składana konstrukcja, ekran pokryty ultracienkim szkłem i charakterystyczny kolor nadają mu niepowtarzalny wygląd, który przykuwa uwagę. Galaxy Z Flip 5G składa się do zaskakująco kompaktowego rozmiaru, dzięki czemu z łatwością mieści się w dłoni, kieszeni lub małej torebce.

Wyjątkowy design to nie wszystko. Galaxy Z Flip 5G rewolucjonizuje sposób, w jaki korzystaliśmy do tej pory ze smartfonów – od rozmów przez obsługę ulubionych aplikacji czy mobilną fotografię. Teraz możemy zrobić jeszcze więcej bez konieczności trzymania smartfonu w dłoni.

Wyświetlacz Galaxy Z Flip 5G można złożyć i swobodnie umieścić w kieszeni, a po rozłożeniu wystarczy go ustawić pod dowolnym kątem, aby uchwycić więcej– od selfie, przez grupowe ujęcia, aż po nocne ujęcia. Bez konieczności korzystania z lampy błyskowej, czy statywu. Do tego bateria wystarczająca na cały dzień i gotowość na hiperszybką łączność 5G. Z Galaxy Z Flip 5G nigdy nie przegapimy powiadomienia, SMS-a czy połączenia. Dyskretny, dotykowy ekran umieszczony na zewnątrz urządzenia wyświetla najważniejsze informacje nawet gdy Galaxy Z Flip 5G jest zamknięty. Po rozłożeniu wyświetlacz Galaxy Z Flip 5G automatycznie dzieli się na dwa 4-calowe ekrany, dzięki czemu można łatwo wyświetlać obrazy, treści lub filmy w górnej części wyświetlacza, a w dolnej części sterować nimi. Wyświetlacz Dynamic AMOLED zapewnia niezwykle żywe i wyraźne barwy oraz chroni oczy przed zmęczeniem dzięki filtrowi światła niebieskiego.

materiał partnerski

Już teraz dużo mówi się o potencjalnym wykorzystaniu sztucznej inteligencji w medycynie – choćby w przypadku diagnozowania raka piersi. Ubiegłoroczny eksperyment Google Health wykazał, że w tej dziedzinie jest ona nieco bardziej precyzyjna niż lekarze. A to ma szczególne znaczenie, bo choć czułość mammografu wynosi aż 85 proc., wyniki często są niewłaściwie interpretowane, a błędne diagnozy wciąż zdarzają się zbyt często. Sztuczna inteligencja Google analizuje mammogramy na trzy różne sposoby, następnie określając całkowity poziom ryzyka. Program szkolony był na danych pochodzących od 76 tys. kobiet z Wielkiej Brytanii i 15 tys. ze Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie Google Health poprosiło o ocenę mammogramów aż 30 tys. świeżo upieczonych radiologów z obu krajów. W rezultacie okazało się, że wyniki różnią się w zależności od kraju. W Stanach Zjednoczonych sztuczna inteligencja wygenerowała o 5,7 proc. mniej fałszywie dodatnich i o 9,4 proc. mniej fałszywie negatywnych wyników od lekarzy. Z kolei w Wielkiej Brytanii, gdzie mammograf oglądany jest przez dwóch, a w razie wątpliwości nawet trzech ekspertów, SI była lepsza o 1,2 proc. w przypadku fałszywie dodatnich i o 2,7 proc. w wyniku fałszywie negatywnych wyników. Oczywiście nie znaczy to, że algorytmy powinny zastąpić lekarzy – mogą im natomiast pomóc w pracy, a w konsekwencji pomóc także pacjentkom.

Szereg badań dowodzi także, że sztuczna inteligencja okazuje się pomocna w leczeniu różnych rodzajów depresji. Ubiegłoroczne badania naukowców z Wydziału Psychiatrii Uniwersytetu w Oxfordzie opublikowane w czasopiśmie 'Evidence-Based Mental Health’ dowodzą, że tzw. przetwarzanie języka naturalnego (NLP) może być wykorzystywane do strukturyzowania dokumentacji klinicznych dotyczących depresji. Możliwość zaangażowania sztucznej inteligencji do praktyki psychiatrycznej to nadzieja na zmniejszenie przytłaczającego ekonomicznego i społecznego kosztu chorób psychicznych.

W tym roku VTT Technical Research Center of Finland rozpoczęło z kolei badania nad sztuczną inteligencją, która pomoże w mierzeniu stresu w pracy, docelowo przyczyniając się do poprawy samopoczucia pracowników. Naukowcy są zdania, że stres wpływa na sposób, w jaki korzystamy z urządzeń elektronicznych – rytm naciskania klawiszy komputera czy czas spędzany w aplikacjach. Algorytmy będą zbierać te dane i je przetwarzać, mierząc poziom stresu pracowników. Pilotażowy projekt jeszcze nie wystartował, ale zgromadzone przez VTT fundusze na ten cel (10 mln euro) wskazują, że stanie się to już niedługo.

Gdy zapoznajemy się z wizjami przyszłości stworzonymi kilkadziesiąt lat temu, często dopada nas rozbawienie – fantazje snute przez dziennikarzy i autorów science-fiction rzadko przystają do tego, co widzimy za oknem. Z biegiem czasu okazało się, że choćby latające samochody, o których śnili ludzie w latach 50., nie są wcale tym, czego potrzebujemy, a rozwój technologiczny idzie w zupełnie inną stronę. Z drugiej strony niektóre wizje, choć bardzo odważne, okazują się niezwykle trafione. „Gazety nie będą jak dotychczas, drukowane na papierze. Wydawcy abonentom swoim udzielać będą wszystkich informacyj przy pomocy aparatu dalekowidzącego. Ojciec do synka zamiast powiedzieć: 'Pobiegnij po gazetę – powie – nastaw no aparat gazetowy’. Przyciska się odpowiedni guzik i matowa z mlecznego szkła szyba rozbłyska światłem. Odczytuje się najnowsze telegramy artykuły wstępne, wiadomości kronikarskie, felietony. Wszystko to urozmaicone obrazami ruchowymi, rozsianymi w tekście’ – pisał 'Ilustrowany Kuryer Codzienny’ w 1926 roku, prognozując, jak będzie wyglądał świat na początku XXI wieku. Prognozując, co czeka nas w przyszłości, możemy więc być jak ci, którym przed oczami stawali Jetsonowie albo nieoczekiwanie zobaczyć coś, co faktycznie stanie się częścią naszego życia – jak redaktor 'Ilustrowanego Kuryera Codziennego’, który 'wymyślił’ internet. Jedno jednak jest pewne – opisywane powyżej rozwiązania, które upowszechniły się w ostatnich miesiącach, zostaną z nami na dłużej.

fot. główne by Werner Du plessis on Unsplash