Art nouveau, znany również jako secesja, to styl w sztuce i designie, który rozkwitł pod koniec XIX i na początku XX wieku (około 1890-1910). Charakterystyczny dla tego stylu jest nacisk na płynne, naturalistyczne formy i motywy inspirowane naturą, co było reakcją na rosnącą industrializację i masową produkcję epoki wiktoriańskiej.

Art nouveau wyłonił się jako ruch przeciwstawiający się dominującym wówczas trendom w sztuce, które uznawano za przesadnie ornamentowane i sztuczne. Inspiracją dla twórców art nouveau była natura, z jej organicznymi kształtami i formami. Ruch ten odzwierciedlał rosnące zainteresowanie stylami orientalnymi, zwłaszcza japońskim malarstwem i grafiką, które wpłynęły na europejską sztukę dzięki swoim asymetrycznym kompozycjom i płynnym liniom. Styl ten rozwijał się w kontekście rosnącego zainteresowania romantyzmem i mistycyzmem, a także jako odpowiedź na zimny, mechaniczny, przemysłowy świat, który zaczynał dominować w ówczesnym społeczeństwie.

Podstawowym założeniem art nouveau było połączenie sztuki i rzemiosła z codziennym życiem, aby uczynić piękno dostępnym dla każdego. Styl ten opierał się na asymetrii, dynamicznych, falujących liniach, które często przedstawiały motywy roślinne, kwiaty, winorośle oraz inne elementy czerpiące z naturalnego świata. Art nouveau stawiało na unikalność i artystyczne rzemiosło, przeciwstawiając się dominacji masowej produkcji.

Chociaż art nouveau był popularny tylko przez około dwie dekady, jego wpływ na rozwój sztuki i designu jest trwały. Styl ten wpłynął na rozwój kolejnych ruchów artystycznych, w tym na modernizm i art deco. Art nouveau była również katalizatorem dla dalszych eksploracji w integracji sztuki z funkcją.

Art deco, znany również jako styl dekoracyjny, to kierunek w architekturze, designie wnętrz, sztuce użytkowej, grafice oraz modzie, który zyskał popularność w latach 1920-1939. Charakterystyczne dla okresu międzywojennego, art deco łączyło nowoczesność z luksusem, przepychem oraz egzotyką, wprowadzając świeże, innowacyjne podejście do designu, które było jednocześnie odzwierciedleniem technologicznego postępu i optymizmu tamtych czasów.

Art deco wyłoniło się na początku lat 20. XX wieku we Francji i zyskało międzynarodową popularność po Wystawie Międzynarodowej Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa Przemysłowego (Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes) w Paryżu w 1925 roku. Wystawa ta miała na celu pokazanie świata, w którym sztuka i przemysł łączą się, tworząc piękne, funkcjonalne przedmioty dostępne dla szerszej publiczności. Nazwa 'art deco’ pochodzi właśnie od tej wystawy.

Art deco opierało się na symetrii, geometrycznych kształtach, używaniu nowych materiałów i technik produkcji. Motywy stosowane w art deco często zawierały ostre kąty, schodkowe linie nawiązujące do postępu i nowoczesności, a także odważne kombinacje barw i wzorów. Inspiracją dla art deco były zarówno motywy klasyczne, jak i wpływy kulturowe z całego świata, w tym egipskie, mezopotamskie, afrykańskie oraz azjatyckie.

Art deco miało ogromny wpływ nie tylko na sztuki wizualne, ale także na architekturę, design przemysłowy, modę i kinematografię. Stylem tym charakteryzują się liczne budynki, wnętrza, meble, dzieła sztuki oraz przedmioty codziennego użytku z tamtego okresu. Po drugiej wojnie światowej popularność Art Deco zmalała.

Funkcjonalizm to styl w designie i w architekturze (tutaj też nazywany stylem międzynarodowym), który kładzie nacisk na praktyczne i proste rozwiązania, przekładając funkcjonalność nad formę. Jego główne założenie mówi, że każdy element konstrukcyjny budynku lub przedmiotu powinien służyć praktycznemu celowi. Styl ten zyskał popularność na początku XX wieku i był dominującym trendem w architekturze i designie, szczególnie od lat 30. do połowy lat 70. XX wieku.

Funkcjonalizm wywodzi się z modernizmu, który narodził się jako reakcja na eklektyzm i nadmierną ornamentykę charakterystyczną dla epoki wiktoriańskiej i art nouveau. Zainspirowany przemysłową rewolucją i nowymi materiałami, jak stal, szkło i beton, modernizm i funkcjonalizm poszukiwały sposobów na racjonalne i ekonomiczne projektowanie przestrzeni. Wpływ na rozwój funkcjonalizmu miały także szybko rosnące miasta i potrzeba efektywniejszego wykorzystania przestrzeni urbanistycznych.

Założenia funkcjonalizmu są proste: Forma podąża za funkcją: To fundamentalna zasada funkcjonalizmu, według której wygląd obiektu powinien być bezpośrednio związany z jego użytkową rolą. Minimalizm: odrzucenie dekoracji na rzecz prostoty i minimalizmu w formie. Honesty in materials: użycie materiałów w sposób, który eksponuje ich naturalne właściwości, bez ukrywania ich za pomocą dekoracji czy ornamentów. Ergonomia i użyteczność: projektowanie z myślą o komforcie i łatwości użytkowania przez człowieka.

Funkcjonalizm znacząco wpłynął na rozwój designu i architektury w XX wieku, promując idee, które są aktualne do dzisiaj, szczególnie w kontekście zrównoważonego rozwoju i projektowania przyjaznego użytkownikowi. Wiele z zasad funkcjonalizmu jest widocznych w współczesnym minimalizmie i designie zorientowanym na użytkownika, a idee te przewijają się także w projektowaniu oprogramowania i usług cyfrowych, gdzie użytkownicy cenią prostotę i funkcjonalność ponad estetyczne, ale niepraktyczne rozwiązania.

Postmodernizm to ruch w architekturze i designie, który narodził się jako reakcja na surowe, funkcjonalne i często monotonne formy modernizmu, dominujące przez większość XX wieku. Jego początki można datować na lata 60., natomiast największą popularność osiągnął w latach 70. i 80. Postmodernizm wprowadził większą swobodę, różnorodność form, kolorów i materiałów, często w ironiczny i zabawny sposób łącząc różne style historyczne i kulturowe.

Ruch postmodernistyczny rozwinął się jako krytyka i odrzucenie zasad modernizmu, który promował 'formę wynikającą z funkcji’ oraz ideę uniwersalnego stylu odpowiedniego dla każdej sytuacji. Postmoderniści odrzucili te idee, twierdząc, że modernizm jest zbyt ograniczający i nie bierze pod uwagę kontekstu kulturowego oraz historycznego w projektowaniu. Zamiast tego postulowali powrót do ornamentacji, różnorodności i odwołań do historii, które były odrzucane przez modernistów.

Podstawowe założenia postmodernizmu obejmują ironię i humor, czyli zawieranie elementów, które są świadomie kiczowate lub teatralne. Historycyzm: czerpanie z różnorodnych stylów historycznych i łączenie ich w niespodziewane konfiguracje. Heterogenność i różnorodność: mieszanie różnych materiałów, stylów i technik w jednym projekcie. Kompleksowość i sprzeczność: odrzucenie prostoty modernizmu na rzecz bardziej złożonych i sprzecznych form. Ornament i odniesienia: powrót do zdobniczości i ornamentów, które mają charakter symboliczny lub dekoracyjny.

Postmodernizm miał znaczący wpływ na teorię i praktykę projektową w wielu dziedzinach, od architektury po grafikę i design produktów. Chociaż jego popularność zmalała na rzecz nowszych ruchów takich jak dekonstruktywizm czy minimalizm w końcu XX wieku, wpływ postmodernizmu wciąż jest widoczny w eklektycznym podejściu do designu, które pozwala projektantom czerpać inspiracje z bogatej palety stylów i kultur.

Minimalizm w designie to ruch charakteryzujący się prostotą, klarownością formy i funkcji oraz ograniczoną paletą kolorów. Styl ten zyskał na popularności w połowie XX wieku, głównie jako reakcja na przesadną dekoracyjność i złożoność, które charakteryzowały wcześniejsze style, takie jak art deco czy nawet niektóre aspekty modernizmu. Minimalizm dominował w latach 60. i 70. XX wieku, a jego wpływ trwa do dziś, przekształcając się i adaptując do współczesnych potrzeb w projektowaniu.

Minimalizm jako styl w designie wywodzi się z różnych źródeł kulturowych i artystycznych, w tym z japońskiej estetyki zen, która ceni prostotę, naturalność i skromność. W kontekście zachodnim ruch zaczął nabierać kształtów w reakcji na komercjalizację i nadmiar konsumpcjonizmu, jaki charakteryzował społeczeństwa po II wojnie światowej, szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Europie. W architekturze i sztukach wizualnych minimalizm stał się świadomym odejściem od subiektywizmu i ekspresjonizmu, kładąc nacisk na obiektywizm, prostotę i czystość formy.

Kluczowe założenia minimalizmu obejmują redukcję do istoty, czyli odrzucenie zbędnych ozdób, akcentowanie potrzeby powrotu do podstawowych, funkcjonalnych elementów. Czystość formy: linie są proste, przestrzenie otwarte, a detale ograniczone do minimum. Forma powinna wynikać z potrzeb funkcjonalnych, a nie z ozdobników. Neutralna paleta kolorów: dominacja bieli, czerni i odcieni szarości, czasem z akcentami bardziej stonowanych barw. Wykorzystanie materiałów: materiały takie jak szkło, stal nierdzewna, beton i drewno są często wykorzystywane w naturalnej formie, co podkreśla ich jakość i estetykę.

Minimalizm wywarł głęboki wpływ na projektowanie produktów, architekturę wnętrz, modę i grafikę. Jego podstawowe założenia, takie jak redukcja, funkcjonalność i elegancja, znalazły odzwierciedlenie w szerokiej gamie współczesnych projektów.