Pablo Picasso namalował swoje „Damy z Awinionu” w 1907 roku, czyli w wieku 26 lat. Salvador Dali ukończył „Uporczywość czasu” w wieku 27 lat, a Michał Anioł zaprezentował światu swoje największe dzieło, „Dawida”, gdy miał 29 lat. Łatwo zauważyć, że wszystkie te kanoniczne prace powstały zanim artyści ukończyli 30 lat.

Jak jednak wyglądała ich droga do osiągnięcia mistrzostwa? Jakie były ich pierwsze prace, które się zachowały? Ich talent objawiał się w końcu już od czasów dzieciństwa, dlatego warto przyjrzeć się dziełom siedmiu największych artystów, które dają obraz ewolucji artystycznego geniuszu.

1. Albrecht Dürer, „Autoportret” (1484)

W wieku 28 lat Albrecht Dürer namalował swój najbardziej znany autoportret, na którym widać artystę w bogatym futrzanym płaszczu i w długich włosach. W tej pracy uderzający jest mistrzowski warsztat, ale równie duże wrażenie robi rysunek, który wykonał w wieku 13 lat. Ten autoportret z czasów nastoletnich został wykonany w latach, gdy Dürer pracował jako praktykant w sklepie jubilerskim swojego ojca w Norymberdze. Niedługo po wykonaniu tej pracy młody artysta porzucił rodzinny biznes i zaczął trenować swój warsztat rysowniczy pod okiem artysty Michaela Wolgemuta.

2. Paul Klee, „Kobieta z parasolem” (1883–5)

W 1902 roku Paul Klee natknął się na swoje stare rysunki z dzieciństwa (rysowane, gdy miał od 3 do 10 lat). Znalazł się tam m.in. szkic przedstawiający kobietę ściskającą w dłoni parasol. Klee uznał wówczas, że te prace „były najbardziej znaczące w całej jego karierze” i do końca swojego życia wychwalał zalety sztuki dziecięcej. Podobno zdarzało mu się nawet kopiować w swoich „dorosłych” pracach fragmenty obrazków, które rysował jego syn.

3. Georgia O’Keeffe, „Bez tytułu (Ręka)” (ok 1902)

O’Keeffe w wieku 14 lat opuściła idylliczną rodzinną farmę, aby uczyć się w szkole z internatem na przedmieściach Madison w stanie Wisconsin. Podczas pierwszego dnia szkoły uczniowie zostali poproszeni o naszkicowanie gipsowego odlewu ręki dziecka. Niestety talent artystki nie został wówczas doceniony – nauczyciel skrytykował O’Keeffe za złe proporcje i zbyt mocny zarys. Jednak ta gorzka lekcja jej nie zniechęciła, a tylko zmobilizowała do ćwiczeń nad swoim warsztatem. W końcu jej prace zawisły na szkolnych ścianach jako przykład dla innych uczniów.

4. Salvador Dalí, „Krajobraz” (1910–1914)

Ta praca jest uważana dziś za najwcześniejsze istniejące dzieło malarskie artysty. Co ciekawe, powstało na odwrocie pustej kartki pocztowej. Obrazek ukazuje kataloński krajobraz, który był jednym z głównych tematów Dalego w czasach dzieciństwa (wychowywał się w małym hiszpańskim miasteczku niedaleko Barcelony). Dali inspirował się wtedy głównie stylem Ramóna Pichota – jego mentora i przyjaciela rodziny, który tworzył w stylu impresjonistycznym.

5. Pablo Picasso, „Pikador” (1889–90)

Pierwszym nauczycielem Pabla Picassa był José Ruiz y Blasco, czyli jego ojciec, który pracował jako instruktor rysunku w lokalnej szkole artystycznej. Picasso nigdy nie był skromny – twierdził, że w młodości „rysował jak Raphael” i wielokrotnie był proszony przez swojego ojca, aby dokonał ostatnich szlifów w jego autorskich pracach. Za jego najwcześniejsze dzieło uznaje się „Pikadora”, który został wykonany zanim Picasso zaczął uczyć się malować, co może być dowodem jego wrodzonego talentu. Ta praca ukazuje także fascynację Picassa walkami byków, która trwała całe jego życie.

6. Edward Hopper, „Mały chłopiec patrzący nad morze” (1891)

Edward Hopper zaczął rysować wieku 5 lat. Widząc jego zapał, rodzice zaczęli go zachęcać do tworzenia, wręczając mu tablicę do rysowania i książki objaśniające tajniki warsztatu. Rysunek wykonany piórkiem i atramentem został odkryty na odwrocie świadectwa z trzeciej klasy, czyli z 1891 roku. Artysta swoje dzieciństwo spędzał nad rzeką Hudson, stąd w jego twórczości częste nawiązania do tematu wody.

7. Michelangelo Buonarroti, „Męczarnie św. Antoniego” (1487)

Talent Michała Anioła ujawnił się już w wieku 12 lub 13 lat. Biografowie artysty twierdzą, że z tamtego czasu pozostało tylko kilka rysunków, ale także ta wyjątkowa praca malarska – jedna z prób namalowania sceny kuszenia św. Antoniego podczas pielgrzymki przez pustynię. Co prawda była to kopia dzieła niemieckiego artysty, Martina Schongauera, ale Michał Anioł dodał coś od siebie – w tle znalazła się włoska dolina rzeki Arno.

Tekst: AR